^>a}
TBokma
Raad van Leeuwarden: Weet wel wat
U besluit! U\V voorgangers hebben
SANERING
I
Zuidergracht dempen of niet
al zo veel vernield
Wal raadt
de raad?
EN HET PONTJE,
HET VOER MAAR
DOOR
'T KLEINE KRANTSJE
'n Lüwadder gaat foor skünen naar Steeman op 'e Tónen
7
Vandaag over een week zal de Leeuwarder gemeenteraad opnieuw een uitspraak moeten
doen over het ontwerpstructuurplan voor de binnenstad, waarbij ook het belangrijke punt
van het al of niet dempen van de Zuidergracht ter sprake komt. In de vorige, buitengewone
raadsvergadering, een week geleden, bleek precies de helft van de zes en dertig aanwezige
raadsleden voor het dichtgooien van de stadsgracht tussen Verlaats- en Eerste Kanaalbrug
te zijn, terwijl de andere helft voor het behoud van deze gracht stemde. De stemmen staak
ten dus, zodat aanstonds een nieuwe uitspraak zal moeten volgen.
In vroeger jaren, toen de
grachten als scheepvaar-
water nog een belangrijke
functie hadden, werd de
stad door een dicht net-
werkv an grachtjes door
sneden. Niet alleen de nu
nog bestaande binnen- en
buitengrachten bepaalden
toen het beeld van de stad -
ze deden dat mét een aan
tal grachten, die inmiddels
zijn gedempt. Zo liep er een
gracht dwars door Turf- en
Tweebaksmarkten en Zwit-
serswaltje van de Tuinen
naar de Weaze, er was een
grachtje op de plaats van
de huidige Bagijnesteeg en
een langs de Nieuweburen
en er is een gracht geweest,
die het huidige Wilhelmi-
naplein in twee stukken
sneed.
Verder is de nu kaars
rechte Zuidergracht eens
net zo kronkelig en schil
derachtig geweest als de
stadsgracht langs de Noor
dersingel nu nog is - een
van de vele rampzalige be
sluiten van vroegere ge
meenteraden had het on
herstelbaar vernielen van
dit stedeschoon tot gevolg.
Ook het dempen van het
prachtige grachtje tussen
Tuinen en Weaze. mag nu
door iedereen wel worden
betreurd en er is waarlijk
niet veel fantasie voor no
dig om zich - evenals bur
gemeester Van der Meulen
dat doet - de stad Leeuwar
den mét al dit en nog veel
meer verloren stadsschoon
voor te stellen als een van
de mooiste steden, die er in
West Europa zijn.
Opgegroeid met de weten
schap, dat Leeuwarden op
dat predicaat in de verste
verte geen aanspraak
(meer) mag maken, mogen
we met het nemen van be
sluiten, die verdere vernie
lingen impliceren, wel bui
tengewoon voorziphtig zijn.
Want het dempen van nog
meer water, althans het
dempen van een gracht als
die langs de Willemskade
betekent een nieuwe ver
nieling van het stedeschoon
- dat zal (hopen wij door
de voorstanders van het
dempen, die het aanvaar
den van het zogenaamde
variantplan als een onont
koombare noodzaak zullen
zien, ook wel worden er
kend.
Met het dichtgooien van de
ze gracht (en met een even
tuele demping van de Sol
daten- of Oostergracht na
tuurlijk ookwordt de nu
nog gave en geheel geslo
ten verdedigingsgordel om
de oude binnenstad onher
stelbaar aangetast en een
maal vernield blijft altijd
vernield.
De verwoesting door vroe
gere gemeenteraden van al
die eerder genoemde bin
nengrachten, van de prach
tige bastions aan de zuid
kant en niet te vergeten
van de oude stadspoorten,
die ook zonder enig gevoel
voor het historische karak
ter van de stad werden ge
veld, zou voor de gemeen
teraad van nu een duidelij
ke waarschuwing moeten
zijn, zeker, nu de te boeken
winst eigenlijk alleen uit
een aantal autoparkeer
plaatsen zal bestaan
Dempen van de stadsgracht
langs de Willemskade en
Zuidergrachtswal in 1965
betekent een demping voor
altijd, niet dempen van de
ze stadsgracht in 1965 be
tekent een voorlopig be
houd van de gracht - in
later tijden zal een besluit
tot dichtgooien wellicht
aanvaardbaarder zijn dan
nu.
Dames en heren raadsleden
Balt. J. en K. J. de Jong,
Heidinga. Hiemstra, Miede-
ma, Taylor Parkins, Pols,
Boomgaardt, Hartstra,
Spiekhout, Klijnstra, Vene-
ma, Volbeda. G. de Vries,
Tiekstra, Vellenga en Van
der Schaaf, bedenk U zich
nog eens goed, vóór u van
avond slapen gaat
Leeuwarden had vroeger nog veel meer grachten en grachtjes dan nu. Dit is een tekening van de Oude
Heerengracht, die liep van het Schavemek langs het Ruiterskwartier naar de Zuidergrachtswal. De Oude
Heerengracht was de vroegere verdedigingsgracht, die de stad moest beschermen tegen mogelijke vijanden,
die van de zuidkant konden aanvallen. Het stuk van deze gracht, dat liep van Amicitia tot de Haniasteeg
werd gedempt om ruimte te scheppen voor de bouw van het Paleis van Justitie, het andere stuk tussen
Haniasteeg en Schavemek werd later en wel in 1850 dichtgegooid. Toen verdwenen de Havenbrug, die
we op deze tekening op de achtergrond zien en de stenen boog van de waterpoort rechts. De dempings
plannen van nu vertonen dus veel gelijkenis met die van toen: ook nu gaat het om het dempen van het
water tussen ruwgezegd de Harmonie en de Zuidergrachtswal. In het midden van de negentiende eeuw
kregen de vroede vaderen hun zin, krijgen ze die nu, rond honderd jaar later, weer?
Nimme we de plattegrond op 't Kuurke,
Fan dat groot saneringsplan:
Denke we dat stadsbestuurke,
Durft toch wel een bitsje an.
Tis een plan fan grootse alure,
En 't betoogt fan wies belijd,
Fan regere en besture,
Fan fortit sien sogesijt
Hondet tachtigduzend mensen,
- In twee fasen is ut dacht -
Wudde hier straks - 't is te wensen -
O so netsjes.... onderbracht!
Inne city - 't kan vekere -
Mut 't vekeer één kantsje tit.
En voor 't „sone blauw" pekeren,
Krij 'n plaatsje oppe ruut.
Kanalen, bruggen, rekreaasje,
En - wat binne se toch wat mans -
Krije we as topprestaasje
Een mooi tunneltsje inne skrans
Sorgen fanwaar 't geld weghale
Komme hier niet an te pas.
Dat laat sich, straks wel betale:
Uut 't pots je.Frieslands gas
Bovendien.een Luwter jonge:
- Dus één uut ons eigen streek -
Is menister.fanne ponge
Die laat ons niet inne steek.
S.I.V.I.
r,r
l Man ouds Wigersma
sinds 1355
DAMES- EN HERENMODE
NaauwS Tel.27984 Leeuwarden
.Het huis, het geld, alles wat wij hebben, komt van mij.
Zeg zeil, Hannes, wat had jij vóór we trouwden?"
.Wat ik had? Wel drommels, rust had ik. Me dunkt, dat
was de moeite waard"