Smakelijke herinneringen aan ijsco-
venters uit goeie ouwe Liwadden
CI TAX
hammer
Lekkere ieswafel voor een cent
Iedere 2
weken een
nummer
11
'T KLEINE KRANTSJE
Brand in
Vuurwerkfabriek
G. VIS
GARAGEBEDRIJF W. WIP
Slechts f 2,90
in een half jaar
Even een telefoontje: 20302
of een briefkaartje
Vredeman de Vriesstraat 1
WIE HELPT
l'T KLEINE KRANTSJE
AAN OUDE KRANTEN
VAN VOOR 1960
VREDEMAN
DE VRIESSTRAAT 1
Telefoon 20302
Vervolg van pagina 5
het ernstig gewonde slachtoffer
naar buiten te brengen. Vlak
voor de ploeg van dapperen naar
buiten kwam kon de heer Wes-
ser rechercheur Bakker opvan
gen, die door verbrande kleren
en ademhalingsmoeilijkheden
dreigde flauw te vallen.
In de frisse lucht gebracht,
bleek hij geen letsel te hebben
opgelopen. De vuurwerkarbei
der Nicolai werd onmiddellijk
naar het ziekenhuis vervoerd,
waar bleek dat hij tamelijk ern
stige brandwonden aan hoofd,
nek en rug had opgelopen; door
de ingestorte muur was boven
dien zijn heup gekneusd. Men
vreesde aanvankelijk voor zijn
leven, maar later is gebleken
dat de doortastende redders pre
cies op tijd waren geweest.
Onder enorme publieke belang
stelling had de brandweer intus
sen haar blussingswerk voortge
zet en was er in geslaagd een
verdere uitbreiding van de brand
te voorkomen. De bakkerij van
de heer Gillebaard was aan de
steeg ernstig beschadigd. De
Wijde Steeg, die z'n naam toch
al geen eer aandoet, lag tussen
de beide panden vol met puin,
verkoolde stukken hout en dak
pannen. Nadat de brand defini
tief was geblust kon men de
schade opnemen. Van de vuur
werkfabriek waren grote gedeel
ten verwoest en de hele voor
raad materiaal en vuurwerk was
verloren gegaan. De bakkerij
had wel schade opgelopen aan
het gebouw, maar de machines
en de oven waren in het geheel
niet beschadigd, zodat er geen
stagnatie in de broodvoorziening
optrad.
Achter de oorzaak van de eerste
ontploffing is men nooit geko
men. De politie heeft onder
zocht of de bepaling, dat er niet
meer dan tien kilo ontplofbaar
materiaal bij elkaar mocht lig
gen, niet was overtreden, maar
er bleek van de hoeveelheden
springstoffen geen stofje meer
over.
Het mocht een wonder heten
dat er bij deze grote explosie
geen slachtoffers zijn gevallen.
Voor een groot deel was het te
danken aan de beide politie
mannen, dat het leven van de
jonge Nicolai kon worden ge
red. Zowel rechercheur Bakker
als agent Van der Wal werd
door de Koningin met een me
daille geëerd.
hun klandiezie bestond in
hoofdzaak uut kienders en
de meer riepere jeugd. Met
veskillende van disse ieswa-
fel „fabrikanten" ston ik
toen in min of meer geregel
de sakelike relasie.
Sterk afhankelik van mien,
soms sorgbarende financiële
Maar niet ontvankelik voor
belediging onzerzijds douw
de hij rustig en kalm sien
wrak sidderend karke voor-
uut. Ik hef em es een keer
anhouden „Een voor een
cent" vroeg ik. Cladder sette
sien karke del, spuide een
brede straal bruun sap op 'e
Een ijsventer uit het goeie ouwe Liwadden. Z'n naam komt niet
voor in het hierbij afgedrukte verhaal; het is de heer H. Reinhart,
die vroeger ook een volkslogement en koffiehuis heeft gehad in
de Groeneweg. De heer Reinhart woont nu in Amsterdam.
Hij liep op et trottoir, in de
brandende namiddagson en
had just de even verderop
gelegen cafetaria annex ijs-
salon besocht, waar hij in 't
gelukkige besit steld wudde
van een „ijsje met slagroom".
Een peuter van nauweliks
vier. Voetsje voor voetsje en
bedachtsaam slenterde hij
verder, de delikatesse erg
onhandig hanterende, waar
deur hij de slagroom, toch
meer bedoeld voor inwendig
gebruuk, riekelik smeerde
op kin, wangen en neus. Ik
keek hem even na en mien
gedachten gongen terug naar
mien ijsco-tied, soa plm. 1910-
1918.
Toen slagroom op een ijsje,
een nog een onbekende lek
kernij was. Ze hietten toen
oek gien ijsco's, choco-dips
ens., maar heul doodgewoon
„een ieswafeltsje". Ze kwa
men oek niet uut heldere,
sindelike, bakterievrije en
streng gekontroleerde con-
sumsie-ijsfabrieken, maar
wudden bereid in steegjes en
achterbuurten; in muffe son-
loze éénkamerwoninkjes met
portaal; onhygiënische krot
woningen met et tontsje op
solder en waarin een gesin
van 6, 8 of meer personen,
gien seldsaamheid was.
En, net as in een revue, pas
seerden op dat moment in
mien geest, de toen bekende
ieswafelventers Cladder,
Frantzen uut de Weerklank,
Piet v. d. Laan uut de Hania-
steeg, Engwirda en nog
meer. Voor de meesten van
hen was verkoop van ieswa-
fels een nevenbaantsje en
posiesje; van de toevallig al
of niet anwezige flottende
geldmiddelen.
So sien ik weer Cladder, een
man van son 70 jaar onge
veer. Hij droeg een soorte
ment skipperspet mitsgaders
een gries puntbeerdsje. Een
trouwe en vertrouwde ver-
skiening in de Luwadder
straten. Soa teugen de mid
dag wurmde hij sien ieskar-
ke met moeite tussen de
twee stenen paaltsjes deur,
die de Kalksteeg skeidde
van de Bollemansteeg en
probeerde dan sien koele
waar anne man te brengen.
Hij ston veul onder 'e Waag,
maar dee oek wel anne „wil
de vaart" m.a.w. waar ie
docht goeie saken te maken.
Buurtfeesten en su.
Van priesopdrieving konnen
je Cladder allerminst be-
skuldige. Voor 1 cent hadden
je al een wafel. Eerlik hoor,
wel wat anne dunne kant.
Voor 2 cent, een naar ver
houding, aardig dikker; voor
3 cent een knaap en die van
5 konnen je hast niet behap-
pe. Hij paste een soort pro
gressie toe. Tot grote, mar
stille verontwaardiging van
dat gedeelte van sien jeug
dige kliëntèle, dat niet meer
dan één cent bestede kon.
Miskien oek hierdeur skol-
len we hem vaak na: „Glad
der Gladekker
straat en veegde met 'e rug
van sien han de mou af. Toen
serveerde hij de 1-centswa-
fel. Hij sei niet „asjeblief", hij
sei niet „dank je wel". Hij
sei niks maar stak met een
goedige gelaatsuutdrukking
van „och jonge, dat had om-
mes niet hoeven" de cent in
'e buse.
Wie we de eer geve mutte
van de eerste ieswafelfabri-
kant in onse stad, dit leit
verborgen in de nevel van 'e
Luwadder historie. Tenzij
een onser trouwe lezers mij
op redelike gronden antone
kan dat ik mis bin, hou ik
ut op Cladder. Cladder is al
jaren dood. De Kalksteeg is
fut. Sien woninkje, waarin
de iesfabriek vestigd was,
oek. Jammer. Want een ge
denksteen in de gevel van
sien huus, is toch wel et
minste wat we die pionier
verskuldigd binne.
K.
TELEFOON 2 3 4 3 4
STANDPLAATS STATION
Ook telefonisch te ontbieden
voor stads- en buitenritten
Grot« Karlot raat 27 - Leeuwarden
60 Jaar Jteeds goede waar
IEDEREEN EEN EIGEN AUTO
dat is de moderne tijd
Gebruikte wagens van alle merken en alle
prijsklassen bij:
Amelandsstraat 20 LEEUWARDEN
gggSB25Ö®*
nieuwestad 132
leeuwarden
Bent U al
abonnee?