CI TAX
Gonzevodrt
Q ENAULT
II OSIER
De Muggesteeg verdwijnt
RIPPEN
'A i T: 1® ::s 1
•T KLEINE KRANTSJE
4
I
I
1 -
VOOR
NAAR
Lezers klommen in de pen
JAN DE TIPPELAAR
Kees II
Ik meen beslist, dat Kees de
Tippelaar in Kollum woonde en
ik heb zeker wel foto's gezien,
die van hem in Kollum zijn ge
maakt. Hij was een betrekkelijk
kleine man met een puntbaard
je.
Leeuwarden J. A. DE VRIES
U vergist zich met een ande
re tippelaar: Jan de Tippe
laar, ofwel Jan Belgraver. Die
woonde, of woont misschien
nog, in Kollum - nog niet zo
heel lang geleden menen wij
hem nog eens in Leeuwarden
te hebben gezien. Deze Jan de
Tippelaar heeft eveneens de
hele wereld doorlopen.
Red. 't Kl. Kr.
Kees III
Uw verhalen over Kees de Tip
pelaar (wat was dat een mooie
kerel herinnerden mij aan
een bezoek, dat Kees in 1907
aan het Indische Museum van
Van der Meulen in Bergum ge
bracht heeft - ik werkte toen op
Van der Meulens drukkerij. Kees
ging er in een landauer naar
toe met vier of zes witte paar
den ervoor en palfreniers met
witte broeken op de bok. Heel
Bergum kwam erdoor op de kop
te staan en overal staken ze de
vlaggen uit. In het museum
kreeg Kees een geschenk: een
grote koperen schaal. Die zette
hij op z'n hoofd, toen hij weer
buiten kwam. Later hebben we
Kees ansichten gestuurd en we
kregen toen ook kaarten terug:
met de gekste aanduidingen er
op
Leeuwarden
W. VAN DER SCHAAF
Rondom de Put
De Friese hoofdstad is voorzo
ver ik zulks kan nagaan de eni
ge provinciale hoofdstad in Ne
derland waar een redactie zich
de weelde kan veroorloven om
de 14 dagen uit te komen met
een periodiek bevattende min
stens twee manjefieke foto's van
oud Leeuwarden, inclusief de
kostelijke tot in de finesses uit-
TELEFOON 2 3 4 3 4
STANDPLAATS STATION
Ook telefonisch te ontbieden
voor stads- en buitenritten
gewerkte reportage van de een
of andere verdwijning uit lang
vervlogen tijden of iets van dat
heerlijk romantische genre.
Ik kan niet anders zeggen dan
dat het „Kleine Krantsje" in de
behoefte aan romantiek voldoet
die de ouderen onder ons zo bit
ter nodig hebben in deze tijd
van stadsplanning, jeugdveraf-
goding, zelfbediening en als
maar meer straaljagers. Desal
niettemin geachte heer Schou-
stra zou ik het toch ook wel op
prijs stellen indien u mij toe
staat enige opmerkingen te ma
ken naar aanleiding van de
„herinneringen" van de heer
Van Dam alsmede de op het
zelfde niveau liggende opmer
kingen van de inzender in uw
laatst verschenen nummer over
mensen als wijlen de heer Stop
pelman.
Intieme leven
Ik geloof niet dat deze inzen
ders zich voldoende realiseren,
dat zij hier spreken over het
intieme leven van hen die on
der de Hitler-dictatuur ver
moord zijn. Het heeft mij diep
gekwetst als in uw blad deze
vermoordde joodse bevolking
sprekend wordt ingevoerd zoals
dit vóór de oorlog in een blad
als de „Völkische Beobachter"
geschiedde.
Dat miezerabele woordje „An"
in combinatie met een met kop
stem uitgesproken zogenaamd
joods zinnetje was het twijfel
achtige genoegen van de paar
antisemieten die er, óók
rondom de Put, rondscharrelden.
Zo herdenkt men geen volko
men onschuldig terdoodveroor-
deelde oud stadgenoten. Ik zou
mij kunnen voorstellen dat uw
blad eens het initiatief nam tot
iets geheel anders. Het zal niet
lang meer duren of ook onze
prachtige synagoge in de Sa
cramentstraat vervalt tot een
puinhoop. Er zal dan niets meer
over zijn van deze eens zo on
vergetelijke Joodse buurt.
Verzamelde mankracht
Nu zelfs de verzamelde man
kracht van de gehele Leeuwar
der gemeenteraad niet de gelden
heeft kunnen voteren tot aan
koop van dit historische gebouw
rest er nog maar één ding: „De
Put" te herdopen in de enige
naam die voor de toekomst nog
zin heeft: „Synagogeplein".
Het zou mij en enige andere
nog in leven zijnde Leeuwarder
joden aangenaam zijn, indien uw
blad in plaats van het opnemen
van goedkope „aardigheden"
eens bij het college van B. en
W. aan de bel trok om op korte
termijn deze naamsverandering
mogelijk te maken. Ik ontzeg
aan mensen die tijdens de be
zetting geen hand hebben uit
gestoken om joden te redden,
principieel het recht om nu, na
de massamoord hun schuldge
voelens op deze allermizerabel-
ste manier a la volkomen ver
tekende „jeugdherinneringen" af
te reageren. Hier, rondom de
Put liggen onze onvergetelijke
jeugdherinneringen en op deze
plaats die nu tot het kerkhof
van ons joodse leven is gewor
den zijn de stukjes op het „ni
veau" van „Arie Stoppelman"
en „David" Velleman voor ons
alleen nog maar de karikatuur
van wat eens vóór het rampjaar
194a het echte joodse leven was.
Amsterdam SAL DE JONG
Vriendelijk dank voor uw
waarderende woorden in de
eerste allinea's. Overigens:
wanneer u meent, dat het
sprekend invoeren van vroe
gere Joodse stadgenoten met
dezelfde intentie geschiedt als
het eertijds door sommige
Duitse bladen werd gedaan,
vergist u zich. Wat de massa
moord en de schuldgevoelens
betreft: onze medewerker de
heer J. C. van Dam zat
al in een Duits concentratie
kamp, toen er nog geen Jood
was opgepakt: hij heeft in de
vijf Jaren van zijn gevangen
schap (mei '40 tot mei '4s)
weinig kunnen doen om Jo
den te redden.
Dat de Leeuwarder Gemeen
teraad de synagoge niet heeft
willen aankopen is volstrekt
onjuist. Er is in het geheel
nog geen voorstel tot aankoop
van dit gebouw in de raad ge
weest. Het veranderen van de
straatnaam Bij de Put in Sy
nagogeplein lijkt ons een zin
loos en niet te realiseren plan.
Weinig historische straatna
men zullen zinrijker zijn dan
iuist, die van Bij de Put. Bo
vendien heeft de Synagoge
niet Bij de Put, maar in de
Sacrementstraat gestaan.
Red. 't Kl. Kr.
Ook in Canada
Wat de redacteur van het Kleine
Krantsje wellicht in zijn stoutste
verwachtingen niet heeft kun
nen vermoeden, n.l. hoe en op
welke wijze het aantal abon-
nee's zich kan uitbreiden moge
uit het navolgende blijken.
Sinds 5 October 1964 vertrokken
uit Nederland en na een ver
blijf van ruim 9 maanden in
Britsch Columbia, waarna nog
drie maanden verblijf houdende
in Hamilton en de Provincie
Ontario, probeerden wij hier de
dag- en weekbladen te lezen,
doch na wat wij hoopten maar
hetgeen nimmer werd verwezen
lijkt, n.l. iets daarin te lezen
over Nederland, verflauwde on
ze belangstelling. Maar toen
onze gastvrouw vertelde dat zij
ook in het bezit was van Hol
landse kranten, n.l. het Kleine
Krantsje, was onze belangstel
ling gaande gemaakt. Bij het
lezen ervan vonden wij het der
mate lezenswaardig en boven
dien in een geestige trant ge
schreven, dat ik besloot bij te
rugkeer in Nederland mij direct
op te geven als abonnee.
Ik ben er van overtuigd dat de
hoofdredacteur het een bijzon
der genoegen zal doen te ver
nemen, dat zijn krantje de weg
over de grote haringvijver naar
Canada heeft gevonden en al
daar met groot genoegen wordt
gelezen en dat er, zij het dan
ook in bescheiden mate, propa
ganda voor wordt gemaakt.
Na het lezen van al die Engelse
kranten, was het lezen van het
Kleine Krantsje voor mij beslist
een aangename verpozing en ik
hoop dat nog veel Krantsjes hun
weg naar belangstellenden in
Canada mogen vinden.
Leeuwarden R. O.
Stof genoeg
Gisteren ontving ik het Krantsje
en las, dat het alweer een jaar
heeft bestaan. Waar is ook dat
jaar weer gebleven Ik hoop (en
geloof ook wel) dat u met vol
doening op dat eerste jaar terug
kunt zien. U hebt mij en vele
andere oud Leeuwarders koste
lijke ogenblikken bezorgd. Met
veel vertrouwen zie ik dan ook
het komende jaar weer tege
moet. Vooral al die oude pren
ten en foto's bekijk ik altijd
weer met grote belangstelling.
De stukjes van de heer J. C. van
Dam lees ik altijd graag. Ik hoop
dat u nog lang bijdragen van
zijn hand mag krijgen. Stof
heeft hij genoeg. En niet alleen
over de Put. Hij heeft meer be
leefd en van de wereld gezien.
Mocht ik weer eens in Leeuwar
den komen, dan zal ik toch
eens moeite doen hem te ont
moeten.
Amsterdam
H. VOORDEWND
Lijk in gracht
Ik was een meisje van negen
jaar, toen in het kanaal bij de
Emmakade het lijk gevonden
werd, waarover u in een vorig
Kleine Krantsje schreef. Nóg zie
ik de schippers het stoffelijk
overschot naar boven halen. Het
werd gevonden, toen een schip
per er aan de kade meerde.
Volgens mij had de man even
model SOLO 112 cm hoog
Een piano met een eigen
karakter en verfijnde
edele toon.
Tevens bespeelbaar als
CLAVECIMBEL
door een speciaal regis
ter. De ingebouwde mo
derator dempt bij studie
het geluid, kortom een
MODERN INSTRUMENT,
waarbij de nieuwste vin
dingen zijn toegepast.
Nieuwestad 103
Leeuwarden
Tel. 25693, na 7 uur22882
wel veel langer in het water ge
legen, dan u schreef. Het zag er
allemaal niet zö leuk uit.
Leeuwarden Mevrouw S.
IMM
k 111 m
C 'f.
v .'C xi.
Wanneer wij zeggen, dat de
Muggesteeg verdwijnt, zal dat
voor verscheidene stadgenoten
een nietszeggende mededeling
zijn, want wie heeft er ooit van
de Muggesteeg gehoord
De Muggesteeg is een onooglijk
straatje, dat achter de voormali
ge meubelzaak van Bearda van
de Kleine Hoogstraat naar de
Beyerstraat loopt. Voetgangers
komen er haast niet door; fiet
sers wel, want die hoeven, ko
mend van de Speelmanstraat en
op weg naar het Hofplein, niet
af te stappen, wanneer ze door
deze Muggesteeg gaan.
De Muggesteeg verdwijnt, wan
neer met het uitvoeren van het
saneringsplan begonnen wordt.
Alle huizen tussen Gouver
neursplein, Beyerstraat, Grote
Kerkstraat en Kleine Hoogstraat
worden dan afgebroken op twee
na: het pand van wijlen notaris
Koch blijft er staan en ook het
(oude) pand van Bearda zal dan
niet onder de slopershamer val
len. De Kleine Hoogstraat wordt
een brede verkeersweg - richting
Nieuweburen - en achter de
Muggesteeg komt een parkeer
plaats voor auto's.
Wat dus ook verdwijnt is het
aardige gevelsteentje De Jonge
Jacob („D'Ionge 's Iacob" staat
er onder) in de noordelijke
muur van de Muggesteeg. In de
vorige eeuw zat deze gevelsteen
in de gevel van een huis in het
Maria Annastraatje. In 1907
kocht notaris Ottema de steen
van een antiquair - jaren later
liet de heer Ottema de steen in
metselen in de muur van het
hoekhuis van deze Muggesteeg.
Wat tenslotte de naam Mugge
steeg betreft: men heeft wel
eens gedacht, dat de steeg z'n
naam dankte aan de grote
zwermen muggen, die hier wel
licht afkwamen op het op deze
achterafplaats door ondeugende
stadgenoten neergesmeten vuil.
SPANJAARDSLAAN 162 - LEEUWARDEN-TELEP. 05100-20041