Bokma
SCHILDERACHTIG HOEKJE
IN OUDE BINNENSTAD
Humor uit de oude doos
C KIEN VOOH o
VERK<i opToW A fW E
'T KLEINE KRANTSJE
Er zijn nog schilderachtige hoekjes in de oude binnen
stad. Een van de tekenende medewerkers van 't Kleine
Krantsje heelt zo'n hoekje voor U vastgelegd: we zien
het hoekhuis van de Nieuwe Oosterstraat en de Ge
dempte Keizersgracht, ofwel de sigarenwinkel van Me
vrouw Boekholt, die wij als zeer actief wederverkoop
ster van 't Kleine Krantsje wel eens even met ere mo
gen noemen. Het pand heeft nog veel van z'n oude
luister bewaard en het loont de moeite het huis eens
rustig te bekijken en te vergelijken met de later ge
bouwde en veel minder aantrekkelijke panden ernaast.
Die laatste opmerking geldt echter niet voor het huisje,
onmiddellijk rechts van de sigarenzaak, dat zich wat
bescheiden op de achtergrond houdt. Ook hier had de
tekenaar zich volop kunnen uitleven, maar dat doet hij
dan misschien nog eens een volgende maal.
LIEFDE NAAR LOON
„En, meisje, houd je veel van kinderen vraagt mevrouw
bij het inhuren van een stevige, eerlijk uitziende jonge
dame als tweede meisje.
De stevige, eerlijk uitziende jonge dame: „Wel mevrouw,
dat hangt af van het loon".
BIJ DE LOTING
Overste (tot den loteling, die pas een nummer getrokken
heeft): „Heb je ook reden van vrijstelling op te geven,
broederdienst b.v.
Loteling ziet met een gezicht van nietbegrijpen in 't rond.
Overste: „Of je ook een broer hebt, die dient".
Loteling: „Ja. Hendrikkie.
Overste: „Een broer?"
Loteling: „Nee, een zuster".
Overste: „En dient die
Loteling: „Ja".
Overste: „Mooi, ga dan nu maar onder de maat".
Zo zag de Sophialaan er vroeger uit: dubbele rijen bomen aan beide kanten van de
weg. De zwarte lijn in de sneeuw is die van de tramlijn naar het Bildt.
z'n naam aan koemelkerijen
op deze plaats, waar in vroe
ger tijden boter werd ge
maakt.
DE DUBBELE PIJP
ligt over het water van de
Voorstreek tegenover de
Nieuweburen. Waarom dit de
Dubbele Pijp is? Wel, er la
gen eens twee bruggen op dit
punt; toen ze vervangen wer
den kwam er een dubbele
brug, nee, een dubbele pijp.
DE NIEUWMARKT
ofwel de Nijemarckt is de
oude naam voor de Turf
markt. In de eerste helft van
de zestiende eeuw bestemde
de stedelijke regering dit deel
van de stad tot (nieuwe)
marktplaats voor turf en
hout; vandaar dus ook de nu
nog gebruikelijke naam Turf
markt.
DE NEDERLANDEN
heet het café-restaurant van
de heer Th. van der Veen in
de Zuiderstraat. Het bedrijf is
nu bijna honderd jaar oud;
het is omstreeks 1870 ont
staan. Op de plaats van de
garage Centrum aan het Zaai
land moet in nog vroegere ja
ren een koffiehuis De Neder
landen hebben gestaan.
HET MARIAHOF
herinnert ons nog altijd aan
de vrouw van notaris Allert
Ottema (Maria Francisca Fel-
linga 1814-1905), die het ter
rein voor het rusthuis en de
woningen van Mariahof in
1914 aan de gemeente schonk.
DE MESDAGSTRAAT
is genoemd naar de schilder
van zee en strand Hendrik
Willem Mesdag. Mesdag leef
de van 1831 tot 1915; hij
werd geboren in Groningen
en overleed in Den Haag.
DE LANGE STEEG
was vroeger een (lange) steeg
aan het Noordvliet.
DE SOPHIALLAN
is in 1874 genoemd naar So
phia Frederica Mathilda, Ko
ningin der Nederlanden. So
phia trouwde in 1839 met erf
prins Willem, d,e latere Ko
ning Willem III. Zij leefde
van 1818 tot 1877.
HET LOOYERSBRUG-
GETJE
lag tot voor vijftig jaar even
ten westen van de Poppebrug
op het Noordvliet. Het brug
getje zal genoemd zijn naar
een leerlooierij op deze plaats.
DE OUDE STOKERSTEEG
was een doodlopende steeg in
de Amelandsstraat en liep
evenwijdig aan de nu nog
steeds bestaande Pijpbakker-
steeg tussen Amelandsstraat
en Tuinen. Alle stegen in de
ze buurt zijn eens bewoond
geweest; nu is er nog maar
één huis bewoond en wel in
de Pijpbakkersteeg.
DE PAUL KRUGER-
STRAAT
eert de Zuid.afrikaanse vrij
heidsstrijder Paul Krüger, die
in Nederland als „Oom Paul"
erg populair is geweest. Paul
Krüger was president van de
vroegere Zuid Afrikaanse Re
publiek. Hij verloor de Onaf
hankelijkheidsstrijd tegen de
Engelsen in de van 1899 tot
1902 durende Boerenoorlog.
Krüger is op negen en zeven
tigjarige leeftijd in Hilversum
overleden.
DE DRIE DUBBELE
KOEKEN
was de naam van het huis op
de hoek van Voorstreek en
Hillemasteeg: tientallen ja
ren, tot in opa's tijd is in dit
huis een bakkerij gevestigd
geweest.
De naam LIJKVAART
herinnert ons aan d,e tijd,
toen er nog lijken per trek
schuit naar de Algemene Be
graafplaats aan de Span
jaardslaan werden vervoerd.
De Lijkvaart is voor de be
bouwing van de zuidzijde van
de Spanjaardslaan gedempt
op een klein stukje na: het
slootje naast het huis van
dokter Haykens op de hoek
van de Noordersingel was
vroeger het begin van deze
Lijkvaart.
't ANKER
heette eertijds een zaak in
koffiekannen, theepotten en
stoofjes in het Naauw. In het
laatst van de vorige eeuw be
val de eigenaar Joh. Braun
de waren in 't Anker per ad
vertentie aan.
HET OLD BURGER
WEESHUIS
gesticht in 1534 door Auck
Petersdochter, heeft van 1876
tot 1945 op de hoek van het
Zaailand en de Zuiderstraat
gestaan. In dat laatste jaar
staken de wegtrekkende Duit
sers de brand er in nu
staat het kantoorgebouw van
de Waterleiding op deze
plaats. In de Zuiderstraat
stond een bij het Weeshuis
behorend poortje, waarvan
we hierbij een foto afdruk
ken.
HET WIT STEK
heette honderd jaar geleden
een huis aan het Zaailand,
vlak bij het Arendsklooster.
Wellicht is het indertijd naar
een wit geschilderd houtstek
zo genoemd.
DE VETTE HOEKE
noemden bewoners uit de
buurt van de Oldehove de
Boterhoek dat vet zal dan
geslagen hebben op het vet
van boter, niet op het vet in
de pan. De Boterhoek dankt
't KLEIN WAGENTJE
was, evenals het Gouden Wa
gentje, een herberg op de
Nieuwestad. 't Klein Wagen
tje (vroeger van S. Jongma)
stond op de hoek van de Wes
terplantage; het café heet nu
de Vrouwenpoort.
t
Van ouds Wigersma
sinds 1855
DAMES- EN HERENMODE
Naauw8 Tel.27984 LeBuwarden