Tver hgum mei? krom en ticae
biejuerkv()ajb t$ mm Kneqf
l^nAte/uerMinu Kne
D?e moet n/erhouwen
Telefotogralie: de grootste vinding
van den modernen tijd
P ENAULT
II OSIER
DE GEVELSTENEN SPREKEN (IB)
'T KLEINE KRANTSJE
(hitmoct In de slsul
VOOR
NAAR
Jonge administratieve kracht
Typist of typiste
Vertegenwoordigers
Taxi voor u, mijnheer
(Van onze correspondent te Berlijn)
Berlijn, 17 October 1906
Telefotografie dat is de grootste nieuwe vinding van den modernen tijd!
De fotografie per telegraaf
Een portert maken op duizenden kilometers af stands!
Al lang heeft het probleem van het telegrafisch overbrengen van fotografische cliché's de
geleerde wereld bezig houden. Maar men meende dat algemeen zoo iets onmogelijks en
onbereikbaars, dat men er niet dacht, het te realiserenZóó ver zou dan toch de
wetenschap wel nooit komen!
Toch was er sinds jaren wel
iets gedaan op dit gebied. De
geleerde Fransche priester Cere-
botani en de Italiaanse geleerde
Caselli, hebben hoogst vernuf
tige toestellen vervaardigd waar
door langs telegrafischen weg de
omtrekken van een beeld, van
een persoon, in lijnwerk dus,
konden worden verkregen. Dat
beschouwde men dan ook als
het enig bereikbare: de varia
ties, de oneindige variaties van
het licht op de fotografische
plaat, over te brengen langs een
draad op grooten afstand en
daar weer in dienzelfden vorm
te reproduceren, dat leek een
formeele onmogelijkheid!
Raadsel opgelost
Totdat professor Kom een jong
hoogleeraar aan de Universiteit
van München, het raadsel heeft
opgelost, het onvindbare heeft
gevonden, het ongedachte heeft
kunnen verwezenlijken! De tal-
looze nuances van een fotogra
fische plaat, dan lichter, dan
donkerder, heeft hij weten te
telegraferen, en wel op hoogst
vernuftige manier: geleidelijk,
punt voor punt. De hoofdbron
van deze uitvinding is 't seleni
um, 'n nieuw metaal. Nu berust
't grondbeginsel der telefotogra
fie hierop, dat de electrische
weerstand van het selenium
wisselt, naarmate het zwakker
of sterker belicht wordt. Elke
lichtstraal, die erop valt, zal be
antwoorden aan en samenhan
gen met een sterkeren electri-
schen stroom in een draad, die
aan het selenium is verbonden.
Hoogst vernuftig
Aan beide zijden van den elec-
trischen telegraafdraad, in het
station van afzending en dat
van ontvangst, zijn nu seleni-
umplaten in hoogst vernuftige
toestellen geplaatst. Het foto
grafisch cliché wordt eenerzijds
met een uiterst nauwkeurig be
rekende snelheid stuk voor stuk
voor de selenium-plaat belicht,
wekt zoo allerlei stroomen, vari-
eerend van sterkte, op, die
worden per draad overgebracht
naar 't station van ontvangst
waar op hoogst vernuftige wijze
een gevoelige plaat met dezelfde
snelheid beweegt. Die krijgt de
wissende licht-indmkken van
het selenium terug en geeft zoo
een cliché, dat op de gewone
wijze ontwikkeld wordt.
Dat zijn de hoofdbeginselen van
de vinding, waardoor onze
lezers althans heel oppervlakkig
eenigermate de wijze waarop de
prachtige vinding van prof.
Kom werkt, zullen kunnen be
grijpen.
ALWEER ZOO IETS
Er is alweer een nieuw doodaan-
brengend instrument uitgevon
den. Een zekere Teodor Troitz
heeft een kanon vervaardigd,
werkende met electriciteit, dat
4000 tot 12000 schoten in een
minuut zou lossen. Het treft op
een afstand van drie mijlen en
het vemielingsvermogen ervan
stelt dat van alle bekende
moordtuigen in de schaduw, zoo
heet het. De bediening ver-
eischt slechts één man.
SPANJAARDSLAAN 142 LEEUWARDEN -T1LEF. 0SI0O-20041
WIE PRETTIG WIL WERKEN
OP EEN KANTOOR WAAR VAART
IN ZIT
moet zich nog vandaag in verbin
ding stellen met
FENNO SCHOUSTRA'S
PUBLICITEITSKANTOOR
ADVERTENTIEBUREAU EN
UITGEVER VAN
'T KLEINE KRANTSJE
Er is plaats voor:
De tweehonderd jaar oude gevelsteen „Krom en Regt" kunnen we nu bewonderen in de
Pijlsteeg in de collectie gevelstenen van het Friesch Genootschap in de muur van het St.
Anthony Gasthuis. De steen is daar een kleine veertig jaar geleden ingemetseld. Vroeger
zat de steen in een huisje bij de houtzagerij aan de Houtpolle, aan het eind van het Olde-
galileën. De huizen daar heetten toen naar deze gevelsteen Krom en Regt, een naam, die
trouwens op nieuwe kaarten ook nog wel voorkomt. Overigens heeft de steen niet altijd bij
de Houtpolle in de muur gezeten: het ornament moet uit Amsterdam afkomstig zijn, maar
niet bekend is het, wanneer de steen vandaar naar Leeuwarden is verhuisd.
deon. De oorlog kwam er ech
ter tussen en dat betekende vier
lange onderduikers jaren. Met
de bevrijding kwam er ook
werk. In overvloed zelfs, want
Canadezen en Leeuwarders
vierden feest, waarop de muziek
de boventoon voerde. De heer
Van der Veer speelde op de ac
cordeon in vele combinaties tot
hij in 1951 vast bij de Midnight
Swingers van Jan Gramsma
kwam. „Het was een mooie
tijd", aldus de heer van dei-
Veer, „maar na zes jaar zag ik
mezelf ouder worden en voor
dat het publiek dat ook zou vin
den ben ik er toen maar uitge
stapt." Z'n oude baas, de heer
Wiersma wilde hem graag terug
hebben en zo stapte Klaas van
der Veer achter het stuur van
een taxi. Daar zit hij nu nog.
Met als standplaats Station rijdt
hij zo'n 45.000 km per jaar in
Leeuwarden en de plaatsen er
om heen en het is logisch, dat
vele Leeuwarders hem vaak zien
rijden.
Vredeman de Vriesstraat 1
Leeuwarden
Telefoon 05100—20302
Taxichauffeurs zijn veelal be
kende stadgenoten. Van 's mor
gens vroeg tot 's avonds laat
lijden de wagens door de hele
stad. Van die chauffeurs kennen
vele stadgenoten zeker Klaas
van der Veer (431. Hij is nu al
tien jaar taxichauffeur bij de
Citax, maar voordien stond hij
met zijn beroep als muzikant
ook al in de openbare belang-
ling. De familie Van der Veer
verhuisde voor de oorlog van
Leeuwarden naar Huizum. Het
waren toen nog twee verschil
lende wereldjes en zoon Klaas
kon daardoor niet op de U.L.O.
in Leeuwarden blijven. Hij wil
de het laatste jaar ook niet over
doen en koos het liefst een be
roep. Hij kwam in de garage van
de Fa. Wiersma als leerling
monteur en deed tevens admini
stratief werk. Zo links en rechts
hanteerde hij ook al de accor
