'T KLEINE KRANTSJE
TOEN VIJF JAAR GELEDEN HET EERSTE NUMMER VAN HET LEEU
WARDER WEEKBLAD VERSCHEEN HEBBEN HEEL WAT STADGENO
TEN SMALEND DE VRAAG GESTELD HOE KORT HET LEVEN WEL ZOU
ZIJN, DAT DIT NIEUWE BLAD BESCHOREN WAS - HET IS EEN VAN DE
SLECHTE MENSELIJKE EIGENSCHAPPEN OM IN HET INITIATIEF VAN
ANDEREN EERDER EEN MISLUKKING DAN EEN SUCCES TE ZIEN.
MAAR ENIGE AANLEIDING TOT DIE VERONDERSTELLINGEN WAS ER
WEL: AL ZO VAAK WAS GETRACHT IN LEEUWARDEN EEN GRATIS
HUIS AAN HUIS KRANT TOT BLOEI TE BRENGEN EN VRIJWEL AL DIE
POGINGEN LIEPEN NA EEN KORTE TIJD OP EEN FIASCO UIT - NIET
ALLEEN NA, MAAR OOK VOOR DE LAATSTE WERELDOORLOG. HET
IDEE VAN DE GRATIS KRANT IS DAN OOK NIET NIEUW; AL IN DE VO
RIGE EEUW HAD LEEUWARDEN Z'N EIGEN ADVERTENTIEBLAD, DAT
ALLE STADGENOTEN GRATIS KREGEN THUISBEZORGD; HET WAS
HET „NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR LEEUWARDEN EN OM
STREKEN (JAWEL VAN DE DRUKKER-UITGEVER A. JONGBLOED, DIE
Z'N BEDRIJF IN EEN PAND AAN DE NOORDZIJDE VAN DE TUINEN (NU
SCHOENWINKEL STEEMAN) HAD. BIJNA DRIE JAAR, VAN JANUARI
1897 TOT 5 AUGUSTUS 1899 HEEFT DIT BLAD BESTAAN EN WIE ER NU.
ZEVENTIG JAAR LATER, IN GAAT BLADEREN, ZAL HET GEMOEDELIJ
KE LEEUWARDEN VAN TOEN ALS EEN KOSTELIJKE FILM AAN Z'N
GEESTESOOG VOORBIJ ZIEN GAAN.
De uitgever deed het eerste
nummer vergezeld gaan van een
inleidend woord tot de Geachte
Ingezetenen, waarin hij het doel
van de krant uiteenzette: „het
adverteerend publiek voor wei
nig geld veel en met goed gevolg
te doen adverteeren en den
lezers de nieuwsberichten van
hier en elders spoedig mee te
deelen".
„Dit blad, dat door geheel de
stad en daarbuiten gratis zal
worden verspreid", zo annon
ceerde de heer Jongbloed verder,
„verschijnt des Dinsdags en Vrij-
dagsvoormiddags. De prijs der
advertentiën is van een tot vijf
regels 20 cent, iedere regel meer
3 cent, grootere letters naar
plaatsruimte. De Uitgever is van
meening, waar er algemeen ge
klaagd wordt, dat het adverte
ren zo duur is, dat de uitgave
Üi
van dit Nieuws- en Advertentie
blad het geachte publiek van
Leeuwarden c.a. zeer welkom
zal zijn en alzoo ook op Uwen
steun mag worden gerekend".
Het blad, dat in het formaat van
't Kleine Krantsje, soms vier,
soms slechts twee pagina's telde,
bevatte dus niet uitsluitend ad
vertenties, maar bracht ook zeer
gevarieerd nieuws, Provinciaal
Nieuws. Te Heerenveen gaat de
mare van een tragisch geval van
mond tot mond. Den 24 dezer
overleed de heer H. De begrafe
nis werd bepaald op Maandag
middag twee uur. De eenige
zoon, een ongeveer 35-jarige
jonkman, die steeds bij zijn va
der heeft ingewoond, zou de af
faire, een der oudste van deze
plaats, op denzelfden voet voort
zetten. Hedenmorgen evenwel
werd hij vermist en na eenig
zoeken heeft men hem achter
huis verdronken gevonden in
een regenbak; een drinkglas
stond op den rand).
Een vermogen
Gemengd Nieuws (De Sjah van
Perzië heeft een vermogen na
gelaten van 480.000.000 gulden:
het goud en zilver in de schat
kist aanwezig bedroeg
r92.000.000 gulden). Van Heinde
en Verre (Te Baarn ziet men
eiken morgen een keukenmeid
op een rijwiel de winkeliers
langsrijden om haar inkoopen
te doen). Buitenlands Nieuws
(Volgens een telegram uit Ca-
tanzaro, Italië, zijn een honderd
tal personen uit Dropia, die de
begrafenis eener oude dame
hadden bijgewoond, door den
vloer gezakt. Drie vrouwen wer
den gedood) en de onvermijde
lijke Humor-om-te-gillen (Frits:
„Moe, geef mij toch een klein
zusje Moeder: „Maar jongen,
wat wou je ermee doen". Frits:
„Klappen geven"). Verder bracht
het blad ook de Burgerlijke
Stand van Leeuwarden en
nieuws uit Kerk en School.
Uitverkoop
Op de voorpagina van het eer
ste nummer brandt Willem de
Jong (Tuinen 28) er meteen in
met z'n groote Uitverkoop: Da
mes, profiteert nu Groote Uit
verkoop van een partij Turf- en
Cocesbakken - ro procent kor
ting op de reeds zoo goedkoope
prijzen
Bijzon
JONG
G. R. Visser van de Kelders le
vert Nieuwe Friesche eieren
voor het spotkoopje van 80 ets,
Izaak de Jong uit de Peperstraat
heeft prima Bitterkoekjes voor
ro cent het ons, z'n buurman
Hurkuik daarentegen wenscht
familie, vrienden en begunsti
gers bij de intrede van r897
Heil en Zegen.
,,'t Compliment van den dag"
komt van P. Vinken Pzn. van
het sigarenmagazijn Het Friesche
Museum aan de Tweebaksmarkt
en D. de Vries van de Schrans
komt maar even over de brug
met „een cadeautje" voor allen,
die op 1 Januari voor minstens
40 cent bij hem koopen, „on
verschillig wat".
Meer vrolijkheid
G. Dijkstra's Voordrachtmaga
zijn uit de Oosterstraat spoort
de stadgenoten tot meer vrolijk
heid aan: Dames en Heeren
Lachen Lachen 30 Komische
Hollandsche en Friesche voor
drachten voor 35 cents, o.a. Ach
Conducteurtje, De gestoorde
kraamvisite, Zeven vrijers in
vier weken, Dienstbodenklacht
en Thijs en Griet uit Goes.
Roling van de Wirdumerdijk
hield in die goeie ouwe tijd óók
al uitverkoop, getuige een grote
advertentie, waarin hij mee
deelt: „De belangrijke Uitver
koop wordt voortgezet. Spot
prijzen, beneden inkoopsprijs" -
stond er dit jaar ook niet zoiets
van Roling in de krant
Iets duurder
Het vlees is in de afgelopen ze
ventig jaren wel wat duurder
geworden - J. van der Weide van
de Voorstreek was in 2897 nog
best tevreden met 22 cent voor
5 ons van het beste spek en wie
bij W. Ratsma in de Breedstraat
twee dubbeltjes op de toonbank
legde, ging vlot met een pond
puik schaapsvlees naar huis.
Toch was het ook toen al een
tijd om bij de tijd te zijn: A. C.
Beeling (Pijlsteeg 27) had de
grootste keuze in Horloges en
Regulateurs en wat ook belang
rijk was: J. Copini, horlogema
ker Hoeksterpoort, repareerde
„solied" en rekende „billijk".
Voor flinke jongens en vooruit
strevende meisjes was het zaak
geen nummer van 't Adverten
tieblad over te slaan: tussen de
advertenties van de Echte Lem-
ster Natte en Droge Bokking
(Wed. P. Visser en Zn., Korfma-
kerstraat 5) en de Friesche Boter
van de Wed. Van der Linden
(50 en 55 cent, Margarine 17
cent de 5 ons) ging wellicht een
levenspositie verscholen: „Gar
deniersjongen gevraagd, goed
kunnende Bootje Varen bij de
Wed. W. Beintema, Oldegalile-
en" - „Gevraagd een net Loop
meisje, om tevens in het Naaien
te worden opgeleid, Rolf, Grote
Kerkstraat I 35".
„Wegens het invallen van de 2
den Pinksterdag kon de heer
Jongbloed z'n blad op 8 juni
1897 niet laten verschijnen, maar
op vrijdag de elfde was het er
weer en vraag niet waarmee:
met o.a. een advertentie over P.
J. Troelstra, „Candidaat der Ar
beiderspartij spreekt Zondag 13
Juni, 's avonds 7 uur in de
Op een hanestap van deze Vlietsterbruggen rolde Jongbloed's Nieus- en Advertentieblad van de pers, toen deze foto werd gemaakt: de
drukkerij zat aan de noordkant van de Tuinen, in het pand waarin nu de schoenenzaak van Steeman gevestigd is. Gesprekken op de
brug werden er ook toen al gevoerd, maar pas veel later kwamen ze in de krant, toen Brolsma z'n befaamde rubriek onder de naam
in het Leeuwarder Nieuwsblad begon.
