Drachtsier boot Voorwaarts in
gracht omgeslagen
Politie
van voor
40 jaar
heel wat
anders
dan
Foto's in 1 Krantsje? U kunt
LEEUWARDEN
'T KLEINE KRANTSJE
Opwinding
ze bestellen
Het is een rustige woensdagmiddag in de zomermaand augustus. We leven in het jaar
1903. Het is niet druk en het is niet stil in de stad. Politieagent Kracht maakt zijn rondje
langs de stadsgracht bij het Stadsziekenhuis voor de zoveelste keer. De voorlaatste keer,
dat hij hier kwam, had hij nog net gezien hoe de Drachtster boot „Voorwaarts" aanlegde.
Het was een schouwspel geweest zoals hij het al zo vaak gezien had. Niets boeiends, niets
opwindends. Hij had het vanuit de verte gadegeslagen en was toen weer verder gelopen.
De Weaze over naar de binnenstad. Maar wat er nu met diezelfde boot gebeurt. Nee
In augustus 1903 raak
te de stad in grote op
winding, toen de
Drachtster vracht- en
passagiersboot Voor
waarts kapseide in het
water bij de Nieuwe-
weg en er een ramp
dreigde voor de zich
aan boord bevindende
passagiers. De oudere
lezers van 't Kleine
Krantsje zullen zich
dit spectaculaire onge
val zeker nog wel her
inneren. In dit verhaal
vertellen we er nog
eens wat van.
De boot helt gevaarlijk over.
Een paar verladers op de kade
geven nog een schreeuw, maar
het helpt niet meer. De boot
kapseist. Het gefluit van de ont
snappende stoom gaat over in
een triest gesis, zonder kracht.
Alles is al spoedig overstemd
door een hartverscheurend ge
jammer en gegil van vrouwen.
Tussen boot en kade spartelen
wel tien mensen in het niet al
te frisse water.
Binnen enkele ogenblikken is de
Nieuweweg één grote mensen
menigte. Agent Kracht bedenkt
zich geen ogenblik, maar rent
als een bezetene naar de kade.
Een van de eersten, die hij uit
het water haalt, is een oude
man. Zijn dochter, die hem net
naar de boot had gebracht en
vader nog nagewuifd had, toen
de boot zich om drie uur los
maakte van de kade voor zijn
terugreis naar Drachten, wist
niet beter of vader was naar het
binnenste van de schuit ge
gaan.
Huilend
Huilend vertelt ze het aan ieder
een, die het maar wil horen. De
mensen, die tijdens de ramp op
het dek van de boot waren,
worden snel gered. Agent Kracht
heeft er een groot aandeel in.
Zijn kleren zijn doornat en de
modder zit aan zijn schoenen.
Nu komt het op organiseren
aan. De mensen in het ruim
moeten er zo spoedig mogelijk
uit. Een schipper heeft in de
gauwigheid zijn roeibootje van
het grote roer losgemaakt en
pikt een paar timmerlieden op,
gewapend met bijlen, hamers,
beitels en vijlen. De spanning
stijgt.
Het zijn kostbare minuten. Er
staan mensenlevens op het spel.
Hoeveel mensen zouden nog
aan boord zijn Aan wal doen
de gekste geruchten de ronde.
Een zegt: er zijn nog wel twin
tig passagiers in de kajuiten, een
ander probeert dit te ontzenu
wen, maar hij krijgt weinig of
geen bijval. Een klein meisje,
dat nog kletsnat op de kade
staat, zegt begrijpelijk geen stom
woord op de vragen van nieuws
gierigen. Haar bleke lippen tril
len nerveus. Iemand, neemt haar
mee naar het Stadsziekenhuis.
Intussen doen breekijzers en
bijlen hun werk. Ademloos volgt
de mensenmassa nu de verrich
tingen van de redders. Zou het
te lang duren of heeft het al te
lang geduurd Niemand stelt
de vraag hardop. Niemand zou
er ook nog een antwoord op
hebben kunnen geven.
Een geluk
„Een geluk dat de boot omge
slagen is, voordat ze het diepe
water had bereikt", fluistert een
man tegen de persoon naast
hem. „En dat ze met de binnen
kant naar de wal gekeerd ligt",
is het antwoord. Verder doen ze
het zwijgen er toe. Niemand
durft nog een veronderstelling
uit te spreken over de oorzaak
van het ongeval. Er heerst een
angstige spanning onder de
dringende menigte. Elk krakend
geluid onder de werktuigen van
de timmerlieden betekent weer
nieuwe hoop. Zonder een woord
tegen elkaar te zeggen zijn ze
daar bezig. Wel zes man sterk.
Dijkstra, De Lang, Tjepkema,
Roosma, Bos en Sinnema.
Eindelijk is het gat groot ge
noeg om er iemand door te ha
len. Tastend gaan de handen
naar beneden. Er komt een kind
spoor en bus,
In Drachten weet iedereen het
nieuws ook al te vertellen: De
Drachtster boot is in Leeuwar
den gekapseist Iedereen weet
echter ook, dat het ongeval geen
slachtoffers vergde. Daarvoor
had de Leeuwarder Politiecom
missaris gezorgd. Onmiddellijk
na de redding seinde de com
missaris het voorval naar de
burgemeester van Smallinger-
handeld is de volgende dag weer
present. Ook hij had niet al te
veel letsel opgelopen door zijn
moedig optreden, waarover
iedereen in de stad nog lang na
praat. De tongen - verlost van
de spanning der redding - lig
gen niet meer aan banden en
reppen over de oorzaak van het
ongeval. Kapitein Steenhuis van
de Voorwaarts doet zijn verhaal
op het politiebureau. Algemeen
De Diachtstei vracht- en passagiersboot Voorwaarts is omgeslagen in de gracht bij de Nieuweweg
Schippers, die het ongeluk zien gebeuren schieten ijlings te hulp, honderden nieuwsgierigen verdrin
gen zich op de wallekant. Wonder boven wonder brengen alle drenkelingen het er levend af 1
uit. Bijna triomfantelijk heft de
redder het wicht omhoog. Plot
seling breekt ook iets van de
spanning aan wal. Er gaat een
gejuich op. Snel roeit een bootje
naar de wal, waar de vreugde
kreten al snel overgaan tot ach
en wee geroep uit medelijden
met het kind, dat ongetwijfeld
aangezicht in aangezicht met de
dood heeft gestaan. Het kind is
er slecht aan toe. In de sterke
armen van een rijksveldwachter
wordt het kind in ijltempo naar
het ziekenhuisgebracht.
Eerbiedig wijkt de menigte voor
de politieman opzij. De redding
gaat nu vlot. De beurt is aan
een ouder meisje en vervolgens
komen nog vier vrouwen uit het
ruim. Een Drachtster visvrouw
noemt de namen van de gered
den: Mevr. Tetje Modderman -
Baron met twee kinderen, Freerk
de Vries met zijn vrouw en hun
zoontje Jacob, broer en zus
Wierd en Tetje van Houten en
Fetje van der Zee.
Zijn er nog meer passagiers in
het ruim Om daar overtuigd
van te zijn, klimt een van de
timmerlieden naar binnen. Even
later komt hij door het gat weer
naar buiten. Zijn moedige tocht
heeft gelukkig niets meer opge
leverd. Alle passagiers zijn ge
red. Niemand is verdronken.
Het mag een wonder heten. Er
is zelfs niemand, die ernstig
letsel opgelopen heeft. Alle 18
drenkelingen, waaronder 4 zeer
jeugdige, kunnen na een behan
deling in het ziekenhuis weer
naar huis toe. Dit keer per
land. „Drachtster boot omgesla
gen. Geen doden en gewonden".
Door klokgelui liet de burge
meester het nieuws bekend ma
ken in Drachten.
Agent van Politie Kracht, die
ook in het ziekenhuis werd be-
wordt beweerd, dat de bovenlast
van de Voorwaarts te zwaar be
laden was, waardoor de boot
aan walzijde vastliep aan de
grond en daardoor kapseisde. In
diep water zou er niets gebeurd
zijn.
Ja toen, daar aan het oude po
litiebureau aan het Hofplein
was het heel wat anders dan
tegenwoordig. Toen - ik spreek
nu van een 40 jaar geleden
was de sterkte van het korps als
volgt
Aan het hoofd commissaris
Wesser, voorts 3 inspecteurs de
heren A. E. Hombrink, S. J. M.
Schilderman en Reinoud baron
van Nagell. Voorts waren er de
drie wachtmeesters (politiedie
naren ie klasse] 6 brigadiers
(pol. dienaren 2e klasse) en on
geveer 75 man aan politiediena
ren 3e klasse. Dan waren er nog
twee kontroleurs, de heren R. K.
Dijkstra en H. J. Willems, zes
rechercheurs, de administratie
(drie man) en het verkeer, be
staande uit een man, de bij ve
len van de oudere stadgenoten
bekende heer S. Oosterlo, de la
tere Vader van het Nieuwe
Stadsweeshuis. Hij was de eerste
motor-agent, de eerste verkeers
agent en daarbij ook particulier
chauffeur van de commissaris.
Het regelen van het verkeer was
toen iets nieuws en de heer
Oosterlo trok, als hij op zijn
verkeerspost stond, veel bekijks.
De hoofdwacht
Het oude politiebureau was toen
gevestigd in de z.g.n. Hoofd
wacht aan het Hofplein. Daar
waar nu het Bevolkingsregister
v*
Wij krijgen zo dikwijls aanvragen om afdrukken van foto's, die in 't Kleine
Krantsje stonden, dat wij hebben besloten een speciale Fotodienst in te stellen,
die de mogelijkheid opent bepaalde foto's te bestellen.
Op enkele uitzonderingen na zullen de in onze krant afgedrukte foto's wel le
verbaar zijn. Aangezien meestal de negatieven niet beschikbaar zijn, moeten de
foto's speciaal voor de lezers van 't Kleine Krantsje worden gereproduceerd. De
kosten zijn:
Formaat 13 X 18 cm f 6,00
Formaat 18 X 24 cm f 7,50
Voor het bestellen van nog grotere formaten is overleg met
noodzakelijk.
onze Fotodienst
Ook voor het eventueel bestellen van foto's van bepaalde punten in oud Leeu
warden, die nog niet zijn gepubliceerd, kunnen onze lezers zich tot deze Foto
dienst wenden: Vredeman de Vriesstraat 1, Leeuwarden Telefoon 05100—20302.
