I
Aan lager wal
maker leek allee
op Stur, Jentsje
'T KLEINE KRANTSJE
HET FOTORAADSEL IS OPGELOST HET OUDE HEERTJE, DAT WIJ AAN
DE LEZERS VAN 'T KLEINE KRANTSJE VOORSTELDEN ALS „STüR", IN
WIE EEN ONZER ABONNEE'S „JENTSJE TIT" MEENDE TE HERKENNEN
EN DIE VELE ANDERE LEZERS VOOR „OUWE FABER" AANZAGEN,
BLIJKT EEN WEL HEEL ANDERE FIGUUR TE ZIJN GEWEEST, NAME
LIJK DE JAMMERLIJK AAN LAGER WAL GERAAKTE LEEUWARDER
WEERGLASMAKER IDANUS HENDERIKUS ARZONI, DIE ALLEEN DE
HOOGBEJAARDE LEZERS VAN ONZE KRANT ZICH ZULLEN KUNNEN
HERINNEREN, WANT HET IS AL LANGER DAN ZESTIG JAAR GELEDEN,
DAT DEZE HEER ARZONI DOOR DE LIWADDER STRATEN ZWIERF. EEN
BEWOGEN BRIEF VAN DE NU TACHTIGJARIGE HEER G. GIEZEN UIT
VOORBURG HEEFT ONS DE IDENTITEIT VAN DE OUDE MAN ONTHULD,
WAARNA DEZE ONTHULLING WERD BEVESTIGD DOOR DE ONT
VANGST OP ONZE REDACTIE VAN EEN GEHEEL ANDERE ZIJDE VAN
(EEN ZELFDE) FOTO MET ALS ALLES VERKLAREND ONDERSCHRIFT:
„ARZONI - WEERGLASMAKER".
HET FOT
OUD HEERTJ
HENDERIKUS
De lezers zullen zich de voorge
schiedenis herinneren. In het
nummer van 't Kleine Krantsje,
dat bij het ingaan van de derde
jaargang verscheen, brachten wij
een fotomontage over een gehe
le pagina met tal van Leeuwar
der stadstypen uit deze en vroe
ger tijden.
Ook de beeltenis van de grijze
heer Arzoni prijkte op deze pa
gina met letterlijk als onze toe
lichting: „Het baardige hoofd
rechts beneden is dat van een
man, die we niet anders kennen
dan als Stür. Stür ging, net als
Kleine Gerrit (de Alkmaarse
Gerrit Mak uit de Boterhoek,
Red.) maar dan in veel vroeger
jaren, met negotie langs de deur.
Lang niet alle Leeuwarders
kreeg hij tot klant, maar voor
wie niets wou kopen had hij
toch een goed advies: „Jow mar
in stür
Als reactie op deze toelichting
ontvingen wij een brief van on
ze abonnee, mej. G. Postma te
Amsterdam, die wij afdrukten
in het nummer van 't Kleine
Krantsje van r9 oktober. „In
mijn allerjongste jaren" schreef
juffrouw Postma ons, „heette
deze man Ouwe Faber, die met
een kar met vooral steengoed
door de straten trok". En juf
frouw Postma herinnerde zich,
dat deze Ouwe Faber door de
kinderen uit de Romkeslaan ook
wel „Doet 'm niet seer" werd
genoemd, want altijd, wanneer
hij - tegen de wil van de moe
ders - de vingertjes van een
kleintje vastgreep, mompelde hij
„doet 'm niet seer.
Tegenspraak
Op dit ingezonden stukje van
juffrouw Postma kwamen weer
verscheidene andere elkaar te
gensprekende reacties: de een
meende, dat de gefotografeerde
wel degelijk „Jow mar in stür"
moest zijn, een ander bevestigde
dat het „Ouwe Faber" was, een
derde ontkende, dat het „Ouwe
Faber" was en een vierde ont
hulde, dat de gefotografeerde
niemand anders dan de ver
maarde „Jentsje Tit" kon zijn.
En op al die reacties is dan de
brief van de heer Giezen ge
volgd, waaruit we zonder meer
moeten concluderen, dat we
hier niet met „Stür" hadden te
doen, noch met „Jentsje Tit",
noch met „Ouwe Faber", maar
met de vroegere weerglasmaker
Idanus Henderikus Arzoni,
wiens aanvankelijk zonnige le
ven zo tragisch verliep.
Idanus Arzoni was op 6 augus
tus 183 a in Leeuwarden geboren
als kleinzoon van de uit Italië
naar Nederland geëmigreerde
Anthoni Arzoni. Met zijn twee
lingbroer Gerhard zette Idanus
de barometerzaak voort, die va
der Willem Arzoni had gesticht
in de Groeneweg. Samen vorm
den zij de Firma Gebroeders
Arzoni, die zich vestigde in de
Kleine Kerkstraat nummer 86.
Blijkens een advertentie uit die
goeie ouwe tijd bevalen de
broers Arzoni zich „minzaam
aan tot het leveren en maken
van alle soorten van weerglazen
als kwik, metalliek, aneroid, ba
rometers, controleurs, alle sooi-
ten van thermometers, vocht-
wegers, melkwegers, siroop- en
boren Zwaantje Arends, die hem
vier kinderen schonk. Mevrouw
Arzoni overleed op vijf en zes
tigjarige leeftijd in 1893, een
jaar later stierf Idanus' twee
lingbroer Gerhard. We mogen
aannemen, dat daarna de tries
te neergang in het leven van de
oude heer Arzoni begon, maar
daarover laten we liever de heer
Giezen vertellen, die de oude
man zelf nog heel goed heeft
gekend. De ontroerende brief,
die de heer Giezen ons schreef
drukken wij graag hierbij in ex-
tenso af.
De brief
Vorige week overhandigde mijn
zuster mevr. Fortuin-Giezen uit
was geweest. De naam is mij
ontschoten, maar jij die één van
de oudsten bent weet wel wie
hij is".
Zodra ik de photo zag zei ik:
„Hier moet wat aan gedaan worden", zei inspecteur Wesser, toen hem
ker Arzoni ter ore kwam. Dit is een foto van de populaire politieman,
hij al Commissaris was.
de tragedie van de weerglasma-
op het bureau gemaakt, toen
bierwegers, waterpassen, pijlgla
zen enzovoort - alles tegen een
jaar garantie". Ook namen zij
„oude en gebrokene in ruiling
aan" terwijl zij eveneens rutin
voorzien bleken te zijn in para-
pluies.
Idanus Henderikus trouwde met
de eveneens in Leeuwarden ge
de Beethovenstraat mij 't Kleine
Krantsje van r9 oktober en wij
zende op de photo onder „Is dit
Ouwe Faber" zei zij„deze man
kwam toen ik nog een kind was
eens bij ons aan de deur en
toen vertelde onze moeke ons
dat deze man vroeger een wel
gestelde burger van Leeuwarden
„dat is mijnheer Arzoni", waar
op mijn zuster zei: „ja, zo noem
de moeke hem ook". Om zeker
van mijn zaak te zijn, toonde ik
de photo aan mijn zuster mevr.
Zandstra-Giezen in Den Haag,
die vier jaar ouder is dan ik (dus
84) die onmiddellijk uitriep:
„Faber Welnee Dit is mijn
heer Arzoni, die aan lager wal
is geraakt na straatarm te zijn
gemaakt door één van zijn fa
milie".
Dit ter inleiding van het navol
gende. In mijn herinneringen
moet ik teruggaan naar het jaar
1892. Bij mijn ouders thuis
kwam nogal vaak een vriende
lijke heer, genaamd Arzoni. Hij
was wat wij in die tijd noem
den: weerglasmaker. De naam
duidt aan dat hij van Italiaan-
sen oorsprong was en evenals
de familie Copini ook in Leeu
warden zich bezig hield met de
vervaardiging van wat wij thans
optische artikelen en instrumen
ten noemen. Hij was gefortu
neerd, woonde in een bovenhuis
aan het Schavernek en had één
zoon.
De redactie van 't Kleine Krant
sje kan misschien in Leeuwar
den in een of ander archief de
hand leggen op een oud adres
boek van Leeuwarden uit de ja
ren i890-'9r-'92-'93 en zal dan
ontegenzeggelijk de naam Arzo
ni aantreffen en één en ander
kunnen verifiëren. Ik herinner
mij de man zo goed omdat hij
mij als kind van een jaar of zes
als hij ons op een avond be
zocht, vermaakte bij het licht
van de petroleumlamp, door met
behulp van zijn beide handen
schaduwbeelden te toveren op
het kamerbehang.
Hoe kwamen mijn ouders in
contact met de heer Arzoni
Deze namelijk was lid van wat
toen heette: „Bond voor Alge
meen kies- en stemrecht", waar
van mijn vader Jan Johannes
Giezen (hij is in 1955 op ruim
96-jarige leeftijd overleden) se
cretaris was in de afdeling Leeu
warden. Als zodanig heeft mijn
vader nog Pieter Jelles Troelstra
als lid van de partij ingeschre
ven.
Spreekbeurten
Met deze laatste ging hij spreek-
