DIE MU'K MAAR HEWWE VOOR 'T
TE LAAT IS - ZEI DE SLACHTER
VISBANKEN OP DE VOORSTREEK
TOEN MIEN GEUSJE NIET MEER ETE WU
'T KLEINE KRANTSJE
Observaties door Lord Rosse's telescoop
GEENE SPOREN VAN BOUWKUNDIGE
OVERBLIJFSELEN OP DE MAAN
't Was inne tied dat de Nijbu-
Iren nog bestraat was met kien-
derhoofkes en ouwe mesen 't
i laatste end tot 't Skuunmakers-
[perk nog Ouweburen noemden,
't Was inne tied, as ik 't mij
goed herinner, dat, teugenover
de buren, over de piep anne
Voorstreek, een winkel was in
leerwaren, met een grote baas
met een grote snor. En in die
winkel, voor de ruten dan, ston
vaak een groot bruun peed, met
sadel en al op sien rug en de
1 beugels hingen der bij del.
Dat peed nou, ston oek wel bij
1 mooi weer, oppe stoep voor de
winkel, heel groot in mien ogen
dan, en as jonge hew ik mij
vaak afvraagd, of 't niet een
echt peed was, en mar twiefele.
't Was in de jaren dat een klein
wiefke met een bontjakje an en
swatte rok, een swaar beladen
karre met kezen vanaf de Voor
streek de piep opbeligde, en dan
der bij neer; hard, bliksems
hard, de buren langs, van 't ene
pakhuus naar 't andere. Kerels
werk, voor 'n bitsje geld, so'n
klein wiefke, en dat deed ze
voor haar sieke man. En een
keer hew ik sien hoe se, hard
bij de brug neergaand, een
hondsje overreed, drekt hard-
stikke dood, gelukkig mar. Mar
't jonkje, die sien hondsje 't
was, en die an de kant stond,
snapte het niet so gauw en
stond met grote ogen te kieken,
hoe een man van de straatve-
gersdienst, 't al stieve bebloede
beest, onverskillig in de karre
gooide, een langwerpige diepe
houten bak; en 't ventsje gule,
't gong oek allemaal so vlug
sien hondsje
Troepen honnen
Mar 't mut eigenlijk oek een
wonder hiete, dat sowat niet
vaker gebeurde, want de buren
stonk die tied vanne honnen.
Heletroepen, vaak loslopend
en vechtend, schurftig en hon
gerig, loerende op afval van de
veule slachters in die buurten,
in die tied
Der woonde een slachter op de
hoek van de Breedstraat en Nij-
buren, daar teugenover, oek op
de hoek, nog een, dan de
Breedstraat in, rechts, woonde
een joodse slachter, mar die ver
kocht alleen vlees van schapen.
Daarnaast een grotere winkel
met goedkoop vlees van 35 cen
ten 't pon, niet 't beste mar
toch vlees, allenig voor de sun-
dag voor de meeste mesen. Ma
ger en taai, vlees van krengen,
magere sieke koeien, 'k Sien ze
nog gaan, naar 't slachtplak
over de buren, drie naast me
kaar, achter de man, de zwak
ste in 't midden, voor 't om
vallen.
Dan deur de stege, een voor
een, de Bargejagerssteeg; hele
maal achterin, links, was 't
slachthok. Ik as jonge hew daar
wel es bij weest as ik slacht-
guud hale must voor onze hon
nen, vrijdagsmiddags, bij dat
slachten. So gong 't dan:
Deze mar Jaap Ja mar, sei
Jaap de hoofdknecht en een
andere knecht maakte 't touw
los van een van de magere
stumpers met hun grote ogen.
Bracht 'm voor 't front.'n
klein plakje ruumte in dat hok,
lei sien arm om de nek van 't
beest en hield de kop vast en
stil. Dan kwam de baas self, een
hele grote dikke sware sterke
man, die spuide sich self inne
hannen, pakte dan een grote
biele war 't bloed nog an sat,
uut een rek, lachende. Gong
een endsje van de kop van de
koei afstaan en tilde de biele
heel hoog boven 't hoofd, rooi
de en mikte en sei: stil houwe
Klaar Gong op sien tenen
staan om nog meer kracht te
setten enpats Een zware
slag met de achterkant van de
biele. En de koei sakte op sien
knibbels, viel dan helemaal om
met verdraaide ogen, de tong
uut de bek, lag stil, heel stil. En
de grote sterke baas gaf an sien
knecht een stuk wust.lek
ker sei die. Mar hoe kon die
man 't deur sien keelgat krije
Der woonden trouwes nog veul
meer slachters in die omtrek
toendertied, mar ien daarvan,
waar ik nou over vertelle sal,
liep der wel een bitsje tussen-
uut. Luuster mar.
Geitsjes.
Hij was dan oek niet een slach
ter van peden, koeien of balgen,
mar van bokken en geitsjes, die
hij opkocht oppe merk en oek
wel so, bij de mesen tuus, voor
een bitsje, een heel klein bitsje.
En so kwam hij oek op een keer
hij ons tuus, bij vader, op een
morgen ,of der oek wat te han
delen viel, voor de slacht. En
dat trof hij krek, want ons geit-
sje wu niet vrete, 't wudde ma
ger die mut gauw dood, sei
die, voor 't te laat is en vader
vekocht 't voor hast niks. Voor
de slacht en voor dat d'r hele
maal gien vlees meer an sat, en
ik moest 't beestje bij hem tuus
bringe. Ik kreeg 1 centen van
hem voor een ieswafel en moe
ke gule, want sij had 't van
jongs af an, opfokt met de fles.
Die middags na skooltied bracht
ik 't beestje an een stuk viege-
touw naar de slachter, een win
kel tsje tussen de grote kerk en
de buren, oud en donker, 'k
Had lang werk, want 't geitsje
wude niet lope, strubbelde teu
gen, met 't magere rugje en sien
dikke hangbuuk, of voelde hij
wat En 't regende oek nog,
heel hard. Mar ik kwam der
toch, voor de stege naast 't win-
keltsje, waar ik wist dat ik deur
must, dan links om, een deur
deur, was 't slachthok.
't Spoelde mar deur
En 't regende mar deur, spoele,
so dat ik blied was dat ik, in 't
hok ston en 't geitsje oek, of.
't Slachtplak was eigelijk een
onbewoonbaar verklaarde wo
ning, kil, koud en kaal, met
hier en daar nog fladsjes be
hang an de muren en versleten
vierkante platte stienen in de
vloer. Een soot platte houten
bank ston midden in 't vertrek,
met daarnaast een rek met mes
sen. 't Geitsje mekkerde en ik
rilde, wou, dat ik der mar weer
uut was.Tot ik wat hoorde
in 't skiemer, in 't half donker,
in een hoeke van de kamer en
wat sag ik. Dat was de baas, de
slachter, waar ik nou al een he
kel an had en hij sat op een
soot vat, een grote emmer, wat
te doen, dat oek op tied gebeu-
re mut, met een grote ouwe
swatte parreplu in sien ene han
en boven sien hoofd, so lekte 't
deur 't dak heneHa daar
he je de jonge met de bok sei
die, wat een weer niet, je kan-
ne in je eigen huus niet eens
droog blieve. En hij ston op van
sien zitplak, bon sien broek op
met een stuk touw, een dikke,
trage, latngsame man, oek in 't
praten. Een soort man, so as je
teugen komme op de televisie,
de hellingbaas in Flipper.
Hij kwam op 't geitsje toe, be
voelde en betastte 't; niet veul
vlees, sei die, en heiendal gien
vet, mar der sal altied wel wat
van over blieve. As 't mar gien
strop is, morgen gaan ik venten,
sien. Nou 'k sal 'm oek drekt
mar even toemake, 'k hew 't
nou mooi even an tied en hij
nam een mes uut het rek, begon
dat te sliepen en ik wudde be
nauwd.... Hij pakte 't geitsje
beet en lei 't oppe bank, bon de
pootsjes alle vier an mekaar, dat
is voor 't vu dopen, sei hij en.
(Vervolg op pag. 9)
(Van onzen Engelschen medewerker)
LONDEN, 16 Augustus 1847
Elk voorwerp dat zich op de op
pervlakte van de maan vertoont
en eene hoogte heeft van 100
voet, is nu duidelijk waargeno
men kunnen worden en als de
gelegenheid bijzonder gunstig is
zal zulks met voorwerpen van
60 voet evenzeer het geval zijn.
Op hare oppervlakte bevonden
zich kraters van uitgedoofde
vulkanen, rotsen en talloze
steenmassa's; zelfs heeft men
de overtuiging, dat, bij al dien
wezens van onze gestalte op de
maan aanwezig waren, derzelve
door middel van deze instru
menten duidelijk te zien zou
den zijn. Woonplaatsen zoals
de onze zijn echter niet waar
genomen.
Geene sporen.
Zelfs geene sporen van bouw
kundige overblijfselen, die zou
den kunnen doen beweren, dat
de maan tot verblijfplaats strekt
of immer gestrekt heeft voor
stervelingen van onze natuur.
Zij vertoont hoegenaamd niets
dat onze gelijkenis heeft met de
groene velden en de liefelijke
dreven van onze schone aarde.
Er is geene zee, geene rivier,
geen water zigtbaar - zelfs geen
zweem van een bewaarplaats
daarvan, ter voorziening in de
behoefte van eene stad of iets
dergelijks; - het geheel heeft de
aanschijn van verlaten te zijn.
De christen wijsgeer zal zich nu
afvragen, waarom deze verwoes
ting ontstaan is - Is het ene
wereld die vergaan is - heeft
derzelve voor hare overtredin
gen moeten boeten - en, bij ge
volg, is haar het lot reeds te
beurt gevallen, dat onze aarde,
volgens de schrift, eenmaal te
wachten staat
DUBBELTSJE VAN
KROL
Het was vroeger regel, dat veel
stadgenoten door de lieve jeugd
werden gepest. Uitgesproken
stadstypen moesten worden uit
gescholden, dat hoorde er nu
eenmaal bij. In de Houtstraat
woonde een meneer Krol, een
veedrijver en ook op hem had
de jeugd het voorzien. Maar
Krol werd nooit uitgescholden,
Krol werd alleen maar gemaand;
het was altijd: „Krol, ik mr:
nog een dubbeltsje van jou
hewwe".
En dan - ook dat was vroeger
regel - werd Krol kwaad en zet
te die kinderen na, zelfs tot in
de school van meester Bij de
Ley aan de Oostersingel. Dan
kon de jeugd ook van meester
nog een schrobbering krijgen,
maar de volgende dag was het
alweer raak en zo ging het jaar
in, jaar uit: „Krol, ik mut nog
een dubbeltsje van jou hewwe".
De Koningspijp tussen Koningstraat en Wortelhaven heet ook wel Vismarktpijp en die
naam herinnert ons aan de tijd, dat er nog visbanken waren op deze pijp. Op deze prach
tige plaat kunnen we die visbanken zien. In 1851 zijn deze visbanken van hier verplaatst
naar de Oosterkade, waar ze nog jaren hebben gestaan op het stukje tussen de huidige
Electrische Brug en de ingang van het terrein van de gevangenis. Wie nu nog eens zo'n
oude visbank wil zien zal naar een stad als Alkmaar moeten gaan.
Na verblijf in het buitenland
van ruim drie en een half jaar
keerde jonge stadgenoot opgeto
gen terug naar ouderlijke wo
ning, ergens in het oosten van
de stad. Hij vond de voordeur -
als altijd - open en hij betrad de
huiskamer juist op het moment
dat papa naar de televisie keek.
„Ha vadergroette de jonge
man, maar vader maakte een ge
ïrriteerd gebaar met z'n hand
en bromde: „Stil - toneelstuk
Nog anderhalf uur is die goeie
jonge stil geweest - toen viel op
die televisie het doek.
