COMMISSARIS HOUWING HOUDT NIET VAN K0UWE DRUKTE Aan de vooravond van zijn pensioen VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMH Een uitgave van Fenno Schoustra's Publiciteitsbantoor Vredeman de Vriesstraat 1 f 7,50 per jaar v. h. buitenland f 10,- per jaar Redactie, administratie en advertentieafdeling: Vredeman de Vriesstraat 1 a.d. Emmakade Telefoon 20302 Postgiro 98 10 62 Bankrelatie: Raiffeisenbank 'T KLEIHE KRAHTSJE VIERDE JAARGANG Abonnements prijs: f 3,75 per half jaar OSSE NUMMERS 40 CENT NUMMER 87 Wanneer een Commissaris van Politie na een diensttijd van meer dan twintig jaar wordt gepensionneerd, hoort er een stuk in de krant - het liefst een inter view met de man, die vertrekt. De redacties van enkele in Leeuwarden ver schijnende dagbladen vonden dezer dagen de heer A. Houwing niet tot het toe staan van een interview bereid, hoewel deze heer na twee en twintig jaar Com missaris van Politie in Leeuwarden te zijn geweest, op 1 juli wordt gepension neerd. De scheidende Commissaris moet te kennen gegeven hebben een princi pieel tegenstander te zijn van interviews; hij houdt niet van veel drukte om zijn figuur en hij ging misschien nog het liefst op de dertigste juni met stille trom naar huis. Ook heeft de heer Houwing zich in die twee en twintig jaar zelden in een op vallend politieuniform op straat vertoond - er zullen heel wat Leeuwarders zijn, die hem niet herkennen, ook al staan ze vlak voor zqn neus. En dat is toch tekenend voor de tijd: nu weet de grote massa niet eens, wie de hoogste politie functionaris is, vroeger kende heel Leeuwarden iedere politieman, iedere re chercheur, iedere inspecteur en natuurlijk de hoogste baas. Noem in het gezel schap van oudere Leeuwarders namen als Wesser en Heg en hoor dan wat er aan anekdotes loskomtTer herinnering aan die Commissarissen uit de goeie ouwe tijd geeft onze medewerker, de heer V. in verschillende afleveringen een schets van alle heren, die Commissaris zijn geweest sinds een zekere Cornelis Godschalk als eerste Commissaris van Politie in Leeuwarden werd benoemd. gasthuis om hen op te nemen". Commissaris Steurbroek had stellig een minder gunstig ge tuigschrift kunnen geven. Hoe wel de heer Godschalk in naam feitelijk de eerste Leeuwarder politiecommissaris was, kan de heer Steurbroek eigenlijk wor den beschouwd als de man die daadwerkelijk als eerste com missaris in de praktijk optrad. Na het ontslag van de heer Steurbroek op ro maart 1823 werd met de waarneming van het Commissariaat gecommit teerd Was bij de vorming van de Ba taafse Republiek in r795 het Schoutsambt afgeschaft, in 1811 werd als rechtstreeks gevolg van de inlijving van Nederland bij Frankrijk het Nederlandse poli- tie-apparaat grondig gewijzigd door de strenge en gehate De- villiers Duterage - Directeur- generaal der Politie in Holland. De nachtwacht werd afgeschaft en de titel Wachtmeester der Stad Leeuwarden werd in de ar chieven der vergetelheid gede poneerd. Bij Keizerlijk Decreet van 18 april i8rr werd in de functie van Commissaris van Politie der Stad Leeuwarden be noemd de heer Cornelis God schalk, die voorheen het ambt van notaris had bekleed. Blijk baar lag het notarisambt deze functionaris beter dan dat van politiecommissaris, want nog geen twee maanden na zijn be noeming nam hij ontslag, waar na bij decreet van 14 juni i8ir tot zijn opvolger werd benoemd de heer Quirinus Jacobus Steur broek. Deze commissaris had blijkbaar ook al een vreemde opvatting van zijn hoge functie, want na bijna vier jaar het commissarisambt te hebben uit geoefend werd hij door de pro cureur-generaal bij het Hoog Gerechtshof voor de tijd van zes weken geschorst omdat hij „zich dagelijks aan drank te buiten ging en het publiek re den tot bespotting van het poli tieambt verstrekte" (aldus het schorsingsbesluit) Aan de drank Een vrij lange tijd daarna ging het goed met deze politiecom missaris, maar toen hij zich la ter weer aan de drank te buiten ging werd hij bij Koninklijk Be sluit van 10 maart 1823 uit zijn ambt ontzet. Op zijn verzoek om pensioen werd door het Stadsbestuur afwijzend beschikt, maar een rekwest aan de Ko ning leverde hem nog een gift van f 100,- op. Overigens schijnt het beleid van commissaris Steurbroek - on Een van de voorgangers van Commissaris Houwing: de heer Wesser, Commissaris van Politie in de twintiger en dertiger jaren. danks zijn patriottische gezind heid - niet slecht geweest te zijn. Wanneer zijn beleid in de geest van de Franse bezetters zou zijn geweest, dan was hij na de afzetting stellig uit zijn ambt ontzet. Hij bleef echter gehandhaafd tot 1823. Zijn hou ding ten opzichte van de bezet tende macht moge blijken uit het geheime rapport uit i8t2 aan de Franse autoriteiten; „Valsche tijdingen worden hier niet verspreid en niemand tracht te ontvluchten. Niemand zaait wantrouwen jegens het Gouver nement, De conscriptie gaat rus tig haren gang. Men leest de nieuwspapieren in de koffijhui- zen en de sociëteiten, maar ik heb nooit gehoord, dat men zich met de politiek bemoeit. De scheepvaart staat geheel stil, men speculeert niet meer in verboden of niet verboden koop waren. Niemand komt luid voor zijn politieke gevoelens uit, ook niet de aanhangers van de Oranje Partij. Hun invloed is van wei nig belang. De geest der inge zetenen is rustig; diefstal is zeldzaam, moord zonder voor beeld. Klachten van ingezetenen over de ambtenaren van de be lastingen vernam ik niet, wel over de gendarmes, welke ik aangeklaagd heb en die gestraft zijn. Er zijn vele armen en be delaars en hier bestaat geen Johannes Romkes, één der bur gemeesters der stad Leeuwarden, zulks in afwachting van de be noeming van de heer Mr. Al- bertus de Keth, die op 4 juli 1823 in functie trad. Ruim an derhalf jaar later - op r7 febru ari 1825 - werd hij op zijn ver zoek eervol ontslagen, in ver band met zijn benoeming tot Substituut Officier van Justitie te Leeuwarden. Als waarnemend C. v. P. werd benoemd Mr. Jen- tje Dominicus Wierdsma, Wet houder der gemeente Leeuwar den en wel in afwachting van de benoeming tot C. v. P. van de heer Johan Frederik Christi- aan Esau, die op 20 mei r825 in functie trad. Gedurende een tijd vak van bijna 23 jaar stond hij aan het hoofd van het Leeu warder politiekorps. Bij Kon. Besluit van 6 mei 1848 werd hem eervol ontslag verleend, waarna op 28 juni van dat jaar werd benoemd de heer Regne- rus Piekema. Na een ambtspe riode van bijna 27 jaar, over leed deze functionaris op 23 maart 1875. Zijn opvolger werd Johannes Cornelis Wichers, daarvoor C. v. P. te Vlaardin- gen. Hij nam het ambt waar tot 7 augustus 1877, op welke da tum hem eervol ontslag werd verleend in verband met zijn benoeming tot C. v. P. te Gro ningen. Dagorders Hij werd opgevolgd - ingaande 20 oktober 1877 door de heer Anthony Doyer, die evenals zijn voorganger Wichers voor zijn benoeming te Leeuwarden, C. v. P. te Vlaardingen was. Na een ambtsperiode van ruim rs jaar werd hem op 23 maart 1893 eer vol ontslag verleend wegens zijn benoeming - weer als opvolger van Wichers - tot C. v. P. te Groningen. Uit de tijd van commissaris Doyer is wat meer bekend dan uit de tijd van zijn voorgangers. Zo bedroeg de sterkte van het politiekorps tij dens het commissariaat van Doyer o.a. in totaal 40 man, t.w. r commissaris, 3 inspecteurs, 3 politiedienaren ie klasse, 9 po litiedienaren 2e klasse en 24 po litiedienaren 3e klasse. Die der ie klasse werden aangesproken als wachtmeesters, die der 2e klasse als brigadier. Van deze commissaris Doyer zijn nog enkele dagorders be kend gebleven. Zo maakte hij aan zijn personeel bekend de Dagorder van 11 juni 1880, betreffende stoomboten. „De meeste reglementen der stoomboten voor de binnenvaart en ook het Koninklijk Besluit van t3 juni 1875 (Staatsblad no. 119) spreken van het bezigen der klok en niet van de stoom fluit bij het geven van signalen, waarschuwingen enz. Een schriftelijk verzoek is door mij gericht tot de gezagvoerders van stoomboten, welke deze ge meente geregeld bezoeken en passeren om in den vervolge in deze gemeente niet meer van de stoomfluit, maar de klok te be zigen en zulks op grond van de vele klachten, welke inkomen over het schichtig worden van paarden, rundvee enz. De politiedienaren der re klasse worden opgedragen om hierop toezicht uit te oefenen". De Commissaris van Politie, A. Doyer (Vervolg op pag. 7)

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1968 | | pagina 1