Sicherheitspolizisten
smeekten vergeefs om
Duitse versterking
Huisvol
arrestanten her
kreeg door list
de vrijheid
Gruwelijke
vergelding in
concentratie
kamp in Vught
'T KLEINE KRANTSJE
et doden aan Duitse kant
thuis zou komen, alsof hij van
niets wist. Na drie tot vijf mi
nuten zouden de anderen vol
gen, Kees en Tjerk met de pis
tolen, Klaas met een gummie
knuppel.
Het was een uitgekiend plan,
gebaseerd op de gedachte, dat de
Duitsers onmiddellijk zouden
schieten, wanneer ze een groep
van vier jonge kerels zagen na
deren. Kwam er eerst een alleen,
dan was hun achterdocht nihil
en hun aandacht geheel op deze
ene man geconcentreerd.
Nog maar net had Omke Freerk
een voet binnendeur of Faure
blafte hem toe: „Wie ben jij?"
„Dat doet niks terzake, maar
wat doe jij hier?" schreeuwde
Freerk terug. De kerel, die uit
dit antwoord kon opmaken, dat
hij de gezochte slager voor zich
had begon voorzichtig te praten
over valse bonnen en frauduleus
vlees tot hij buiten de drie
K.P.-ers zag naderen en onmid
dellijk begreep, dat dit geen zui
vere koffie was.
Nog voor hij z'n wapen kon
trekken, had Kees z'n pistool al
op hem gericht en jammerend
van „Nico! Nico!" vluchtte hij
weg naar de kamer met de acht
tien gevangenen. Kees was de
eerste, die er achter aanging,
maar bij de deur kreeg Johann-
sen hem in een judogreep en
terwijl de K.P.-er z'n wapen ver
loor, kon Faure z'n revolver
trekken en op de verzetsman
schieten, op een haar na miste
hij z'n doel.
Nekschoten
Toen kwam Tjerk, de enige K.P.-
er, die nog vuurkracht had: met
twee nekschoten schakelde hij
Johannsen uit, waarna Kees de
jammerende en om genade sme
kende Faure voor z'n rekening
nam. Nog was daarmee alle ge
vaar niet geweken, want intus
sen was de chauffeur De Bruin
met z'n auto in Birdaard ver
schenen; met de revolver in de
hand naderde hij de slagerij. Er
ontstond opnieuw een schiet
partij, die zonder slachtoffers
eindigde met een snelle vlucht
van De Bruin.
In Oudkerk waarschuwde de
hevig geschrokken chauffeur de
Sicherheitspolizei in Leeuwarden
en toen kwamen de hulptroepen
wel en ook snel. Maar in Bir
daard vonden ze geen mens
meer op straat; alle mannen
bleken verdwenen, van Omke
Freerk en z'n makkers ontdek
ten ze geen spoor.
Maar sidderend achter de gor
dijnen wachtten de vrouwen en
kinderen op de Duitse wraak,
die hier niet zou komen: alleen
de slagerij van Freerk ging in
vlammen op en vertrouwen we
de Meldunge aus den Niederlan-
den van de Befehlshaber der Si
cherheitspolizei, dan is het nog
niet eens bekend, wie de brand
heeft gesticht.
Letterlijk zei dat rapport: „Toen
de volgende dag een grondig on
derzoek in het dorp zou plaats
vinden, werd vastgesteld, dat het
betreffende huis, waarin de ar
restaties (door Johannsen en Fau
re) zouden plaatsvinden, tot op
de grond was afgebrand. Kenne
lijk is het vuur door tegenstan
ders gesticht om andere leden
van de spionageorganisatie, die
wellicht als koeriers zouden
langskomen, te waarschuwen."
De Duitse wraak voor Birdaard
voltrok zich dus niet in Fries
land, maar in Vught, waar drie
dagen later elf Friese verzets
strijders voor het vuurpeleton
hun leven lieten: de Leeuwar
ders Jan Evenhuis (48 jaar), Klaas
Fokma (21), Bernard Melot (47),
Lucas Sijtsma (44), Hendrik van
der Galiën (57), Adriaan Berg
huis (23) en Bernardus ten Hul-
scher (49), Uilke Boonstra uit
Joure (45), Bemardus de Vries
uit Harlingen (26), Pieter Reit-
sma uit Lións (43) en Hendrik
Lever uit Sneek (20).
Zes leden van de Duitse Sicherheitspolizei, die in het laatst van de oorlog Friesland
onveilig maakten. Rechtsonder de zeer beruchte Untersturmführer F. Grundmann, rechts
boven Wilhelm Vogt, die o.a. de leiding had bij de executie van dertien verzetsstrijders
bfj Dronrijp, twee dagen voor we van de Duitsers werden bevrijd. Waar zitten de heren nu?
Platgebrand tot de fundamenten; het was niet veel, wat er overbleef van de slagerij van
Omke Freark.
