MET KOOPMAK SCHöNE DE BOER OP
'T KLEINE KRANTSJE
Abonnees opgelet
Stadsplattegrond (1550)
voor lezers 't Kleine Krantsje
'T KLEINE KRANTSJE
4
STADSNIEUWS
VAN VROEGER
Tot nog toe had ik nog geen
reizen mogen doen; mijn werk
als leerjongen in 't vak bestond
in het maken van stalen, pakjes
in- en uitpakken en bezorgen,
bedden stoppen, schoenpoetsen,
alle dinsdagen met de dienstbo
de de wasmachine schommelen,
enz. Dat beviel me niet langer
en ik kwam er toe om bij het
stalen maken ook voor mezelf
stiekum een volledige collectie
samen te stellen. Ik vulde die
met de benodigde kleinigheden
aan, stopte alles in een afge
dankte reiszak, die ik in orde
had gemaakt en was toen op
een goede morgen verdwenen.
Ik ging naar Beneden- en Bo-
venknijpe, waar ik wel eens ge
weest was, en liep daar met
mijn handel de streek af. Tegen
de avond, toen het donker werd,
was ik weer thuis, waar men
alles naar mij had afgezocht en
in grote ongerustheid omtrent
mij verkeerd had. Met grote
ogen keek men mij aan, toen ik
met mijn pak op de rug thuis
kwam, voor f 15,- had verkocht
en tevens nog een paar bestel-
De heer If. v. d. Wielen, daartoe
van verschillende zijden aange
zocht, heeft, zoals in een dezer
dagen in deze courant geplaat
ste advertentie bekend is ge
maakt, het voornemen geduren
de den aanstaanden winter zon
dags-concerten in zijne ruime
fraaije zalen te geven.
Dat aan eene dergelijke onder
neming aanzienlijke kosten zijn
verbonden, zullen wij wel niet
in het breede behoeven te be-
toogen. De heer v. d. Wielen
heeft, ook om ten dezen aan
zien eenige zekerheid te verlan
gen, een inteekeningsbillet rond
gezonden, en is het, met het
oog op de aangename uren, die
men op den zondagavond ten
zijnen zal kunnen doorbrengen,
te wenschen dat eene veelvul
dige deelname het bewijs moge
leveren, dat de pogingen van de
heer v. d. Wielen, om aan de
ingezetenen van deze stad eene
nieuwe ontspanning te verschaf
fen, algemeen met genoegen ver
nomen is en op prijs wordt ge
steld. (1869)
LEZERS LEGGEN HUN
PROBLEMEN BLOOT
SI Koffiebars
Sinds er zoveel koffiebars in
Leeuwarden zijn kan ik mijn
man met geen geweld meer
thuishouden, 't Skütsje, Syb's,
Kicky, De Doedel, De Pruttel-
pot, Quasimodo - weet ik, waar
hij altijd zit. Hoe krijg ik die
man weer thuis
Leeuwarden Mevr. B. SPIN
Betere koffie zetten.
Red. 't KI. Kr.
lingen meebracht.
De volgende morgen stapte ik
weer vroeg er op uit, met een
paar boterhammen in de zak,
in de richting Langezwaag. On
derweg trof ik een touwkoop-
man uit Knijpe, die ook die
kant uit moest. Ik had hoop
goede zaken te doen, maar het
viel mij deerlijk tegen. Bij de
een begon men af te dingen,
waarop ik echter niet kon in
gaan. Bij de ander liet men mij
niet eens aan huis toe komen
en riep mij al van verre toe, dat
men niets nodig had. Zo liep ik
wel een twintig boerderijen af,
in Langezwaag en Kortezwaag,
en had nog niets verkocht. Ein
delijk kwam ik, vermoeid en
hongerig, in Kortezwaag aan de
vaart bij een woning, die een
grote boerderij leek, met een
aardig wit voorhuis. Toen ik
mij daar bekend maakte als de
jonge koopman Schone, bleek
men daar met mijn vader goed
bekend en bevriend te zijn. Hier
woonde de bejaarde emeritus
predikant Ds. Houwing, met
zijn echtgenote, die mij gastvrij
in huis nodigden en met wie ik
daarop enige tijd over mijn
ouders sprak, die zij zeer goed
kenden. Mijn moeder had al
eens enige dagen bij hen gelo
geerd.
Door deze vriendelijke ont
vangst, die met een goede be
stelling gepaard ging, fleurde ik
weer enigszins op. Maar toen ik
's avonds thuis gekomen was en
het gebeurde van die dag nog
eens overdacht, ontzonk me
weer de moed. Door de soms
ruwe en onbeschofte behande
ling, die men mij hier en daar
had doen ondergaan, leek me
de toekomst wel zeer duister.
De volgende dag wilde ik dan
ook niet weer op reis.
Doch toen mijn vader die avond
thuis kwam en hoorde wat ik
gedaan had, zei hij: ,,'t Is goed.
Volgende week ga je met mij
mee op reis, dan kun je zien,
hoe dat werk op reis gaat, en
de daaropvolgende week ga je
naar een nieuwe streek, waar
nog niemand van de zaak ge
reisd heeft en dan moet je maar
uit de ogen zien. Waar schoor
stenen roken, daar wonen men
sen. Zoek je fortuin. De tijd is
aangebroken, dat je je eigen
brood moet verdienen. En het
reizen is nu veel gemakkelijker
dan toen wij begonnen. Overal
zijn goede wegen, terwijl wij
dikwijls door de modder moes
ten lopen.
Dikwijls heb ik de weg van
Heerenveen naar Gorredijk ge
lopen, toen het nog een slechte
zandweg was en hij vaak onder
water-stond. Wij hadden ook
nog zware pakken op de rug,
omdat wij de koopwaren moes
ten meesjojuwen om ze direct
af te leveren. Nu neem je alleen
maar een klein pakje stalen
mee, dat je wel aan je oor kunt
hangen. Bovendien kan men
met de diligence overal heenko
men, wanneer men niet lopen
wil. Daarbij is onze firma over
heel Friesland bekend, wat bij
ons in het begin niet het geval
was. Het is nu spelen, vergele
ken bij wat wij vroeger gedaan
hebben. Het bed is voor jullie
opgemaakt".
Altijd maar lopen
Zo sprak mijn vader, en ik wist
toen, waar ik aan toe was. De
volgende maandag, 't is nu een
60 jaar geleden, ging ik met
mijn vader op reis. We liepen
van Heerenveen naar Wijnje-
terp. De wegen waren goed. Het
was vier uren lopen. Doordat ik
nogal eens vaders reiszak droeg,
werd ik wel moe, maar ik durf
de het niet zeggen.
Eindelijk kwamen wij bij een
boer, Bokke Zwaga geheten,
waar wij buitengewoon vriende
lijk ontvangen werden en waar
vader, omdat er geen herberg
met logement daar in de om
geving was, gewoonlijk logeerde.
Ik maakte kennis met het huis
gezin Zwaga. In de eerste plaats
moet hiervan genoemd worden
de oude heer Zwaga, een dik
rond manneke, toen nog met
korte broek en gespen op de
schoenen, een rond zwart vilten
hoedje op het hoofd en meestal
met een lange kalken pijp in
zijn mond. Zijn vrouw was ge
storven maar hij had vier zoons;
de oudste was Andries, die stil
en kalm zijn werk op de boer
derij verrichtte,- de tweede, Kees,
was een gezellige prater; de der
de, Herman, was getrouwd en
woonde als boer te Siegerswou-
de. Met hem maakte ik nog de
zelfde week kennis. Hendrik
was de jongste zoon en precies
zo oud als ik. Wij waren direct
goede maatjes. Voorts was er
nog een dochter, Pietje, de mid
delste in ouderdom, terwijl Jan-
ke, een oude dienstbode, jaren
lang bij hen gewoond heeft en
op ruim 60-jarige leeftijd bij hen
is gestorven.
Dit was een prettig en gelukkig
huisgezin, waar wij in de loop
der jaren veel uurtjes hebben
doorgebracht. De oude heer
Bokke was wel de hoofdper
soon. Wanneer „Heit" gespro
ken had, kwam er geen tegen
spraak. Pietje en Janke zorgden
er voor, dat mijn vader en ik
's avonds bij onze thuiskomst
een eenvoudig en smakelijk
maal ontvingen. Als het dan
herfst was, zaten wij, mannen,
rond om de vuurpot te praten
en te vertellen, rokende uit een
lange kalken pijp. Dat waren
gezellige uren. Om 10 uur gin
gen we naar bed en 's morgens
in de vroegte werden we gewekt
door de karnmolen, die ons
wakker schudde. Om 7 uur was
de koffie „bruin" en stond de
ontbijttafel klaar. Na afloop
brachten wij nog wel eens een
bezoek bij de zuster van Zwaga,
„KLEINE GERRIT"
Hebt u hem nog gekend?
oude „Kekkemoei", de weduwe
Andringa. Dan begonnen onze
werkzaamheden, het bezoeken
van de klanten.
Mijn vader heeft zo wel dertig
jaar met de familie Zwaga om
gegaan. Ik zelf daarna nog wel
een twintig jaar. Toen is de
oude heer Zwaga gestorven.
Mijn moeder heeft een paar
maal een dag of vier bij hem
gelogeerd en sedert dien hebben
we jarenlang briefwisseling met
deze familie onderhouden. Deze
brieven zijn door de kinderen
en de familie tot op de dag van
heden getrouw bewaard geble
ven.
Op mijn eerste reis met mijn
vader ging ik van hier naar
Duuswoude, Bakkeveen, Siegers-
woude, Frieschepalen en Ma-
rum. Daarna ging het weer te
rug naar Heerenveen.
VOOR LEEUWARDEN EN OE WIJDE WERELD ER OMHEEN
Er zijn nog altijd veel abonnee's, die hun
abonnementsgeld voor 't Kleine Krantsje over
dit jaar 1969 niet hebben betaald. Voor abon
nee's, die buiten Leeuwarden wonen en die
misschien een kwitantie afwachten, willen wij
even meedelen, dat alleen in Leeuwarden wo
nende abonnee's een kwitantie krijgen aan
geboden. Abonnee's buiten de stad worden
vriendelijk verzocht het abonnementsgeld
(f 7,50) over te maken op onze girorekening,
nummer 98 10 62.
Wij stellen lezers van 't Kleine Krantsje nu nog in de ge
legenheid om zich een prachtige plattegrond te verwerven
van Leeuwarden van omstreeks 1550. Het formaat van deze
uiterst curieuze plattegrond, die wjj hieronder verkleind af
drukken is 30 x 25 centimeter. Afgehaald van ons kantoor,
Vredeman de Vriesstraat 1 te Leeuwarden, bedraagt de prijs
slechts f 5,60 incl. BTW. De plattegrond wordt u per post
toegestuurd na storting van een bedrag van f 6,40 op onze
girorekening 98 10 62. Ingelijst in een fraaie mahoniehouten
lijst, formaat 36 x 31 cm kost de plattegrond (afgehaald van
ons kantoor) f 22,40 incl. BTW.
