RITSKO VAN VLIET
"éZ 4&U&1 nog
Vervolgverhaal over amusement in vroeger jaren
GOOCHELKUNSTENAAR (en man van duizend woorden)
15
'T KLEINE KRANTSJE
r
eigenlijk geen Fries".
In 1962 is Ritsko van Vliet in het
hotelvak gegaan, waarbij hij als
bordenwasser in restaurants aan de
Alweer dertig jaar geleden, in 1938,
vormden twee Ulonezen uit Leeu
warden, Klaas van der Veer van de
Ulo aan de Wissesdwinger en Ritsko
van Vliet van de Ulo aan de Mar-
garetha de Heerstraat, een vrolijk
duo, het Duo The Jolly Makers. Dat
is voor beide stadgenoten het begin
geweest van een artistenloopbaan,
waarin later duizenden mensen kon
den worden vermaakt - Klaas van
der Veer kreeg als musicus een
goede naam, Ritsko van Vliet werd
een veelgevraagd goochelaar.
Jacky Veffer The New Five, Ritsko
had intussen z'n hart aan het gooche
len verpand, nadat hij bij Nieuwen-
huis in de Sacrementstraat z'n eer
ste goochelboekje op de kop had ge
tikt.
Een gelukkig contact met de joodse
goochelaar Larette in Amsterdam
bracht de jonge Leeuwarder hele
maal in vuur en vlam. Larette, die
eigenlijk Cornelis Hauer heette, was
een Oostenrijker; hij was in de eer
ste wereldoorlog in Rusland krijgs
gevangene geweest en had daar het
goochelen op een formidabele wijze
ontwikkeld, om later, in vrijheid,
beroepsartist te worden.
„In de vooroorlogse jaren" zo her
innert Ritsko van Vliet zich, „was
hij de meest vingervlugge artist in
Europa, die bijvoorbeeld twee spel
kaarten tegelijk kon schudden".
Op Koninginnedag 1940, toen de
Duitsers ons land dus al hadden be
zet, gaf Larette in de Harmonie in
Leeuwarden een kindervoorstelling.
Daar gooide de grote man kaartjes
de zaal in en wie zo gelukkig was
een kaartje te pakken, kreeg een
catalogus. Zo kwam de jonge Ritsko
van Vliet, via dat kaartje en via die
catalogus aan z'n eerste goocheltoer.
Toen duurde het niet lang meer of
Van Vliet kreeg van Larette privéles
in Larette's eigen goochelstudio, een
hele onderneming die voorlopig met
strikte geheimhouding gepaard bleef
gaan, want als jongen van streng
gereformeerde huize hoorde hij dat
goochelen te beschouwen als een
duivelse zaak.
RISO JAVANO
Dat alles nam niet weg, dat Ritsko
toch nog in ditzelfde jaar '40 als de
geheimzinnige- RiStrJ-avano voor het
eerst voor het voetlicht kwam. Van
Riso Javano werd het (in 1943) Riva-
no en daarna - na de oorlog - Riwano.
In 1950 leerde Ritsko van Vliet het
meisje kennen, dat later z'n vrouw
zou worden en met haar bracht hij
als Riwano en Sarina een spectacu
laire Aziatische show, waarvoor de
WOORDENVLOED
Ritsko J. van Vliet Riwanow
Mitgflied des Mag-isctxen Zirkels v. D. Goldene Ehrennadel
Member of the International Brotherhood of Magicians
Duitse Autobahnen begon om later
o.a. in internationale treinen te
serveren. Jarenlang was hij portier
in Duitse hotels, nu is hij Chef por
tier en Chef de reception in het
Rembrandt Hotel in Noordwijk aan
Zee, maar z'n bijzonder gezellig in
gerichte huis staat (mét complete
goochelstudio! nog altijd in Leeu
warden.
Misschien een tikje rustiger gewor
den is Ritsko van Vliet toch nog
altijd een zeer levendige figuur, die
graag een zee van woorden uitstort
over iedereen, die bij hem in de na
bijheid komt. Daarbij wordt het dan
wel eens moeilijk om de draad van
het betoog vast te houden, maar
veel aan de weet komt een belang
stellende interviewer wel.
In die begintijd speelde Klaas op de
accordeon en Ritsko zong - gooche
len was er toen nog niet bij. Ook
hielden de jongelui als twee zwer
vers samenspraken. Als een soort
mentor fungeerde Jack Ensing, die
's avonds zelf met de kelner Jordan
als het Duo Ensing-Jordan op de
planken stond, maar overdag kwat-
tarepen verkocht in een tentje tegen
over Hotel De Bleek. Daar kwamen
Klaas en Ritsko dikwijls om met
open oren te luisteren naar de wijze
raad van deze oudere routinier. Ook
zongen de artisten-in-de-dop wel
liedjes uit Jack's repertoire.
Dit contact tussen Klaas van der
Veer en Ritsko van Vliet duurde
tot in de oorlogsjaren; toen zijn hun
wegen uit elkaar gegaan. Klaas vorm
de o.a. met Wessel Posthumus en
Dit is een foto van heel lang geleden: Ritsko van Vliet staat als zwerver op
de planken. Op de grote foto zien we Ritsko goochelend in actie met een
charmante hoogblonde partnerin.
Met z'n Indonesische vrouw bracht Ritsko van Vliet in gelukkige jaren als
Riwano en Sarina een spectaculaire Aziatische show.
Tot besluit graag enkele spetters uit
zo'n woordenvloed: „Ik geloof dat
de kracht van mijn werk ligt in mijn
praten om op de dingen op het juiste
moment te zeggen, om de mensen
op hun gemak te stellen, zo op de
gemoedelijke toer, dat heb ik van
de oudjes geleerd, altijd gemoedelijk
blijven, in het buitenland doe ik het
in drie, vier talen, sta ik in Duits
land, dan zeg ik ook eens wat in het
Frans, in het Russisch, komt er toe
vallig een Russische reactie uit de
zaal, dan krijgt hij nog repliek ook,
ik ken Russisch, ik leer nóg altijd
Russisch en Fries, ik heb drie jaar
Fries gestudeerd, ik spreek zo Fries,
dat ze me niet verstaan, boekefries,
ja ik ben een gekke vent, ik heb wel
zes talendiploma's, ik zal je vertellen,
ik heb diploma's voor goochelen,
voor kelner, ik kan zo een bar be
ginnen, zomaar, ik heb een diploma
voor godsdienstonderwijzer, ik weet
alles van godsdiensten af, alles, alles,
dat komt dat andere volken mij
trekken, ik woon graag in Leeuwar
den, niet omdat de huur in Leeuwar
den veel lager is dan in Noordwijk,
maar ik heb hier nooit m'n kost
kunnen verdienen, daarom ben ik
ook zoveel in Duitsland opgetreden,
ik heb de Goldene Eheremedaille
des Magischen Zirkels von Deutsch-
land, wie heeft dat, dat heb ik, kom
ik zal nog eens even een fles fris
drank uit de kelder halen, ik zit in
het hotelvak, maar ik drink nooit,
nooit, nooit".
kunstzinnige Hendrik Giesing de
decors had gemaakt - lappen van
6 x 3 en 6 x 10 meter!
Op een donkere decemberdag in '54
viel er plotseling een zware schaduw
over het leven van Ritsko van Vliet
door het verongelukken van zijn
vrouw, die in een sneeuwstorm bij
de Westerplantage onder een auto
liep - de costuums zijn daarna niet
meer uit de koffers geweest.
Als goochelaar ging Ritsko van Vliet
op z'n eentje door en trok hij o.a.
de provincie in met een Fries pro
gram, Friese liedjes, Friese conferen-
cies. „Maar" zegt hij nu, „al doe ik
het nog wel, bij goochelen hoort
