STEMMEN UIT HET VERLEDEN
j r^~TTla=|
1
"EERBEIEN WUTTELS NIEUWE HERING GEAREN EN BAND".
Ses s§n - t©n ©n al - 19 m©«nak.
Wim Houwen
heeft eksklusief
voor Leeuwarden
de komplete
FORTEX
kollektie
Moderne man
FOFïTEX gekleed!
M 1
't 3Cleine 5^rantóje leeót iedereen
Het vorige jaar 19 maart is in Rijswijk op de hoge leeftijd van vier en negentig overleden de heer
Nicolaas Jan Waringa, Leeuwarder van geboorte, oud gemeente-archivaris van Apeldoorn.
De heer Waringa, trouwe abonnee van 't Kleine Krantsje, interesseerde zich in hoge mate voor de Friese
geschiedenis en voor het volksleven en de taal; in de dertiger jaren schreef hij een lange reeks artikelen
onder de titel Tussen Flie en Lauwers in de Leeuwarder Courant.
Na de laatste wereldoorlog kwam er, in brochurevorm, nog een verzameling "Stemmen uit het Verleden"
van zijn hand, een in het Fries geschreven collectie "sutelersroppen", die de heer Waringa zich herinnerde
uit de dagen van zijn jeugd, omstreeks 1890.
Dat waren de roepen van de
almanakverkopers, van de lij-
stenverkopers bij hardrijderijen
en andere sportfestijnen, van de
venters in appels en peren, de
kooplui in garen en band, enfin,
noem maar op.
Oudere lezers van onze krant
zullen zich vele van de door de
heer Waringa verzamelde roepen
nog herinneren, maar het is niet
alleen voor de oude garde, dat wij
in de komende tijd graag aan de
oude sutelersroppen aandacht
schenken: ook voor de jongeren
zal het interessant zijn te verne
men hoe het straatbeeld weleer
door de vocale activiteiten van de
venters wed opgefleurd.
Ter inleiding een vertaling van
het "forwurd", dat de heer
Waringa in de zomer van 1959
schreef, toen zijn boekje "Stim-
men üt it forline" verscheen.
ANGSTIG STIL'
Wat kon het toch, aan het eind
van de negentiende eeuw, op veel
plaatsen in Leeuwarden ang
stig stil zijn Een enkele keer
bracht hier of daar de roep
"Een peerd op hol de men
sen in beweging, maar na een
poosje napraten over de af
loop van het specktakel werd het
al gauw weer even stil in de straat
als daarvoor. Alleen de vrijdag
markt bracht iedere week heel
wat vertier. Toch, wanneer in de
namiddag bootjes en schepen,
wagens en hondekarren naar
huis gingen, dan viel er weer een
stilte over een groot deel van de
stad.
Het meeste lawaai, dat overigens
langs de straat te beluisteren viel,
kwam van de kant van de
venters, die met hun luid geroep
hun waren aan de man trachtten
te brengen. Dan ging er al gauw
hier of daar een deur open en
hoorde men het handjeklappen
of het geroep van "Hela!" van een
klant, wanneer de koopman wat
te ver uit de koers kwam.
En nu is het wel merkwaardig,
dat men, althans binnen een
bepaalde tijdsruimte, elk jaar
weer dezelfde roepen kon horen,
al was er voor de een of andere
venter ook een ander in de plaats
gekomen - dezelfde roep hoorde
nu eenmaal bij dezelfde waar.
Het was een stukje volksleven,
dat nooit terug komt, het zijn
"Stemmen uit het Verleden"
Wat ik nu bij elkaar gebracht
heb is een verzameling roepen uit
Leeuwarden, die mij uit ongeveer
het jaar 1890 zijn bijgebleven.
Nu, om te beginnen, de roep van
de almanakverkoper.
Rond Nieuwjaar zag men hier en
daar, maar vaak op een brugpijp,
iemand (dikwijls een jood) venten
met een almanak. Die almanak
ken, in drie soorten, werden alle
gedrukt bij R.J. Schierbeek aan 't
Zaailand. De koopman droeg
deze boekjes in een open. plat
houten bakje, met een riem om
de hals, voor zijn buik. Veel
mensen kochten zo'n boekje,
want menigeen kon het toen nog
niet stellen zonder "de Bijbel en
de Almanak".
GEEFT WAARBORG EN VERTROUWEN
Wirdumerdijk-Leeuwarden
