TOEN ER HIER NOG PAARDEN-
SJEZEN EN TILBURY'S KWAMEN
5
V 3£/ cine V>/'e leeM iedereen
Onze abonnee, de heer G.T. van
Kampen alt Leeuwarden, ver
volgt zijn herinneringen aan
vroegerjaren.
Dan nog even over onze atribu-
ten: we begonnen te schrijven
op de lei, ik had een dubbele
griffeldoos met draaibaar boven
stuk gewone griffels met mooie
gekleurde papiertjes tot de helft,
maar ook van die prachtige
zachte Faber griffels waar je zo
mooi mee kon schrijven en dan
maar puntjes slijpen. Naast de
school was de kaaswinkel van
Romkema en daarnaast op de
hoek van de Keizersgracht was
een muurtje waarop je zo
prachtig die griffels kon slijpen.
Dit muurtje is er nog. Dan
hadden we een sponsdoos, aan
de ene kant een zeempje én aan
leeszaal is werd nog bewoond en
daar waren dienstboden gekleed
volgens de mode van die tijd met
witte schortjes voor en witte
kapjes op het haar.
Ook was er nog een huis
waarvan de gevel wat naar
achter stond, dus een soort
tuintje er voor, waar naar ik
meen een mevrouw Bisschop
woonde.
"LOOP" JONGEN
Intussen floreerde ons winkeltje,
er kwam een winkelbediende en
een loopjongen, deze laatste was
letterlijk een "loop"jongen. Zijn
naam was Wieger Kaspersma.
Vader was in de provincie bezig
klanten te werven en zo moesten
er pakjes worden bezorgd, zowel
in de stad als naar de "karrie-
ders" bij Hoekster- en Vrouwen
poort, Wagenplein en Langepijp
- voor 't Gouden Wagentje.
Op onze stoep (trottoirs beston
den nog niet) stond een mooie
kruiwagen, geen bak, maar een
platte bodem met een mooie
bewerkte achterwand, waartegen
de pakjes werden gestapeld.
Regelmatig 's morgens kwam bij
ons de melkboer aan de deur.
Dit was een zekere Bloemsma,
geassisteerd door zijn vrouw. Hij
was een broer van de heer
liep dan uit op de overweg, die
iets westelijker lag dan tegen
woordig. Terug dan het laantje
dat langs de Willem Lodewijk-
straat liep en dat toen door
ons wei "Perellewegje" werd ge
noemd. 't Zal wel Parallelleweg-
je bedoeld zijn. In de brede
berm, die oorspronkelijk be
doeld was voor een tramlijntje,
plukten wij dan bloemen.
Voorbij de 2e Kanaalsbrug was
toen nog niets, geen fabrieken of
Centrale, alleen de scheepswerf
van Landeweer, langs een wegge
tje was door de Poppebuurt het
Vliet te bereiken over de trapjes-
brug, de Poppebrug.
GOUDEN BAL
Aan de noordzijde bij de 2e
Kanaalsburg stond toen een oud
vervallen boerderijtje. Ook maak
ten we wandelingen langs "de
Gouden Bal", zoals moeder de
Noordersingel noemde en liepen
dan langs de "Zwemschool", die
in de bocht van de Harlingersin-
gel stond naar de stad terug
Ook soms langs Spanjaardslaan.
Over de Noorderbrug was links
nog een bruggetje naar de Singel
over de Lijkvaart.
We liepen dan langs Rengers-
park, toen nog maar een jaar of
De Tweebaksmarkt: ovale perkjes midden in de straat.
de andere kant een sponsje, daar
stopten we dan een bruine boon
in en lieten die ontkiemen. Nog
even over die Keizersgracht, dat
was toen inderdaad nog een
grachtje, met houten walbe-
schoeiing langs de woningen een
smal voetpad, tussen dit pad en
de gracht een strook grond, waar
hier en daar een kas stond of
berghok. Slordige toestand.
Ook tussen de Kruisstraat en
Gedempte Keizersgracht ston
den nog woningen, waaronder
een snoepwinkeltje.
Dicht bij de Druifstreek woonde
de concierge van de school, de
heer Prakken. Dan hadden we 's
morgens speelkwartier, vijftien
minuten later dan de "Geertse"
school, anders liep het op vecht
partijen uit. We speelden dan op
de Tweebaksmarkt. In het mid
den van de straat twee ovale
omheinde perken met heesters
beplant, voor het Nieuwstraatje
een mooie monumentale straat
lantaarn. Ik meen dat de garage
van Huizenga er al was, maar
anders waren het meest deftige
herenhuizen.
Ook het pand waar nu de
Bloemsma Sr. uit de Ooster
straat. Uit grote kannen met
koper beslag, werd uit de kraan
de benodigde "mingeltjes" ge
tapt.
In 1912 kregen we electrisch
licht en een telefonische aanslui
ting nr. 834. Overal in de
binnenstad stonden hoge tele
foonpalen van waaruit draden
liepen naar diverse panden. In
deze periode ging ik ook nog wel
eens met de loopjongen om
winkelzakken te halen van de
zakkenfabriek van Landstra en
Bolman aan de Emmakade.
In die tijd, ik was dus toen een
jaar of 7-8, wandelden we nogal
veel met onze ouders, vader die
meer dan 25 jaar zondag-school
meester geweest is, waardoor veel
oud-Leeuwarders hem zich nog
zullen herinneren, ging dan 's
zondagsmiddags met ons, wij in
keurig matrozenpakje. Vaak
ging het dan nog langs Achter
de Hoven, waar we dan ter
hoogte van de tegenwoordige
Opstandingskerk al midden tus
sen de weilanden door gingen,
het weggetje aan weerskanten
met oude knotwilgen beplant
7 oud, langs het kerkhof en
passeerden dan in de bocht het
Overal stonden hoge telefoonpalen, zoals hier op de Voorstreek: net
zo hoog als de Bonifatiastoren
laantje naar het Jodenland, waar
een brandspuithuisje stond.
Vefder was de Spanjaardslaan
aan de westzijde nog geheel
onbebouwd, er stonden bomen
en er was een oude haag, waar
mijn zus en ik dan achterlangs
liepen. Je zag dan zo naar de
"Stienserdyk" met de prachtige
bomenrij. Op de hoek waar nu
sigarenmagazijn Kosmos is was
een hek, waar men in de
landerijen kon komen. De tegen
woordige Troelstraweg was dan
vooral aan die oostzijde nog
vrijwel onbebouwd. Soms, met
een hele grote wandeling liepen
we door de Schrans die hier en
daar nog met oude bomen was
beplant. Geen trottoir, ieder huis
een stoep en nog veel woonhui
zen die nu winkels zijn. Van de
Raadhuisstraat was nog maar
een kort stukje aangelegd, dan
een hek en daarachter weiland,
waar later wel eens een circus
stond.
We liepen dan langs de proef
tuin in de Huizumerlaan, nog
hier en daar slootjes met brugge
tjes naar de woningen.
Aan de zuidzijde waar het
vroegere kleuterschooltje staat
hield de bebouwing op en zag je
over de landerijen de toren van
Goutum, dan was er aan de
noordzijde Café Ceres met speel
tuin, schommels en wip enz. Nu
is het Tivoli en garage.
Langs Schooldijkje en door het
dorp ging het dan op de kerk
aan, daar was een bruggetje met
een hekje dat''door een oud
vrouwtje werd open gedaan en
(Vervolg op pagina 11
Alles ten oosten van de Troelstraweg nog onbeboawd. Hier ligt na de Lijsterstraat. Op de achtergrond de
bomen van het laantje naar het Jodenland.
