LAATSTE BEURTDIEN ST
OP LEEUWARDEN
HIELD ER MEE OP
GRÖtlW .09
^^mj8T0N m
5
'tSCl eine M/'e ice et iedereen
Het laatste trammetje, dat een dienst onderhield van Alkmaar op Bergen aan Zee is na jarenlange arbeid
op een mooi plekje in Bergen Binnen te pronk gezet. Daar laat "Belio" zich in de vorm van een fijne
aftandse locomotief en een bijbehorende kolenwagen nu door iedereen bewonderen. Zou het naar dit
Bergense voorbeeld nog eens zo ver komen, dat de "Motor Frysl&n" als een merkwaardige bezienswaar
digheid een ereplaats krijgt op het Dr. Joost Halbertsmaplein in het hart van Grouw
De "Motor Fryslan" - wat is dat
dan wel De Motor Fryslan is
het Grouwster beurtschip en het
is het laatste, het allerlaatste
beurtschip in heel Friesland, dat
nu nog op Leeuwarden vaart.
Vroeger heeft de Motor Fryslan
honderden collega's en concur
renten gehad, maar allemaal zijn
ze in de loop der jaren uit de
vaart genomen: buiten Grouw is
er geen enkele plaats meer met
een geregelde bootverbinding
met de hoofdstad van het
gewest.
Wie wat meer van die aller-al-
lerlaatste beurtdiehst wil weten
zal de kapitein aan de blauwe
kiel moeten trekken en die
kapitein is een man, die wel
praten wil. Hendrik Duiker is
z'n naam, hij woont met zijn
(eveneens ongetrouwde) zuster in
een huisje achter de kerk, maar
hij is meer onderweg dan thuis;
klein is dus de kans hem daar te
treffen.
MET VEERTIEN JAAR
Veertien jaar was Hendrik
Gerrits Duiker, toen hij - in 1923
- bij zijn vader op de toen
gloednieuweMotorFryslan kwam
- heit had de achttien tonner net
laten bouwen op een werf bij het
Groningse Foxhol.
De vrachtauto was toen al bezig
aardig op te komen, maar vader
Gerrit Hendriks Duiker (van
1882) had er toen al een goeie
vijf en twintig beurtvaartjaren
op zitten en als waterrat
opgegroeid stapte je niet zo vlot
over in zo'n monster van de weg.
De toekomst van zoon Hendrik
zou dus ook in de beurtvaart
liggen en omdat die jongen
waarachtig wel wou heeft vader
Duiker die toekomst nooit zo
donker ingezien.
Voor de oorlog voeren de
Duikers viermaal in de week van
Grouw naar Leeuwarden, maan
dags, dinsdags, donderdags en
vrijdags en zaterdags nog eens
naar Sneek. De goederen, die er
vervoerd werden, konden uit alles
bestaan - balen meel en suiker,
vaten olie, dozen krenten, zak
ken kunstmest, fietsen en eieren,
nou ja, wat doet het er ook toe -
soms stond er ook wel eens een
koe voor de mast en kwamen er
ook wel nuchtere kalveren aan
boord "pas gevangen en meteen
maar naar de markt".
BRILJANT SYSTEEM
Door de oorlog werd de motor
olie schaars en toen bedachten
de Duikers zo'n briljant vaarsy-
steem, dat ze er - ook na de
bevrijding - nooit meer van zijn
afgestapt: op maandag- en
donderdagmorgen van Grouw
naar Leeuwarden en op dinsdag
en vrijdagavond van Leeuwarden
naar Grouw. In de nachten van
maandag op dinsdag en donder
dag op vrijdag blijft de boot in
Leeuwarden liggen; Hendrik Dui
ker stapt op die avonden op de
brommer en tuft dan wel naar
huis.
zeker buiten het zomerseizoen,
want wanneer de Motor FryslSn
- altijd varend via de Wargaa-
stervaart - het dorp Warga
nadert, zal de brugwachter spe-
Hendrik Duiker: de laatste der Mohikanen
Het laden en lossen van het
beurtschip, net sjouwen en
slepen met de zware pakken en
kisten, het is allemaal nogal
pittig werk, maar Hendrik Dui
ker heeft er nooit veel om
gegeven: alles went.
En wat heit betreft: "Dy hat nea
witten ho sterk hij wie - die
heeft nooit z'n eigen kracht ge
kend De oude baas heeft het
dan ook lang volgehouden; op
z'n acht en zeventigste was hij
nog wel eens "in 't spier", al nam
Hendrik dan de zware stukken
op de schouders,
In Leeuwarden heeft De Motor
Fryslan altijd dezelfde ligplaats
gehad aan de Nieuweweg voor
het gebouw van de Amrobank.
Daar kwam Gerrit Hendriks
Duiker een zeyentig jaar geleden
voor het eerst aan de wal en
daar ligt Hendrik Gerrits Duiker
nu nog.
BOORD AAN BOORD
Vroeger lagen daar de beurt
schepen boord aan boord, maar
Duiker heeft ze langzamerhand
allemaal zien verdwijnen, de
Fortuna en De Koningin Emma
uit Drachten, het Wartenaaster
beurtschip, de beurtschepen uit
Witmarsum, Kootstertille, Sur-
huisterveen. Oosterend, enfin
zo'n hele vloot; alleen Hendrik
Duiker bleef varen - met de
regelmaat van de klok.
Dat laatste is onvermijdelijk,
ciaal voor Duiker op z'n post
moeten zijn; voor iedereen blijft
die brug 's winters gesloten,
alleen voor Hendrik Duiker gaat
ze omhoog
En wat nu te zeggen van de
toekomst van deze laatste beurt
schipper op Leeuwarden, de
laatste der Mohikanen
"Nou" zegt Hendrik Duiker,
"jou moatte mar tinke, net de
konkerinsje fan de vrachtriders,
mar it eigen ferfoer brekt tis de
nekke".
Maar goed, zo ver is het nog
niet. Hendrik Duiker vaart nog
steeds en als het allerlaatste
beurtschip is z'n bootje een
bezienswaardigheid - nu nog op
het water, straks op het Dokter
Joost Halbertsmaplein
Er is een tijd geweest, dat
vanuit tal van plaatsen op
het platteland motorboot
jes een vrachtdienst onder
hielden op Leeuwarden.
Die tij,d is voorbij. Vracht
auto's hebben op deze
kortere afstanden het ver
voer overgenomen van het
waterverkeer. Het laatste,
het allerlaatste vrachtboot
je, dat nog op Leeuwarden
voer, was dat van Hendrik
Duiker uit Grouw: gere
geld konden we de Fryslan
Grouw - H. Duiker 18 ton
- aan de kade zien liggen
voor de Amrobank. Maar
nu is ook dat voorbij:
Hendrik Duiker heeft het
bijltje er bij neergegooid.
Ter herinnering aan deze
allerlaatste beurtdienst op
Leeuwarden publiceren
wij dit verhaal, dat wij
enkele jaren geleden al
schreven, maar dat nog
altijd in portefeuille lag:
Hendrik Duiker, de laatste
beurtschipper op Leeuwar
den.
AT JE WERKELIJK VURIG
WILLE SALLE JE OEK SE-
KER SLAGE
GELUK IS GIEN TOEVAL -
HET IS EEN BEKWAAM
HEID
GEK DOEN HET SOMS OEK
SIEN GOEIE KANTEN
JE KANNE SOMS BETER
EEN VEKEERD BESLUUT
NIMME, DAN HELEMAAL
GIEN BESLUUT
SOLANG HET EEN MEENS
GOED GAAT WUDT IE VOOR
VESTANDIG ANSIEN
OPGEWEKTHEID IS WIE-
ZER DAN WIESHEID
WAT JE GRAAG DOEN, IS
NOOIT LASTIG
EEN BITSJE HULP WIL HET
GELUK ER ALTIED WEL BIJ
HEWWE
VOORDAT DE WIEZE DE
BRUG VIENT IS DE DOMME
AL DEUR DE REVIER LO
PEN - OF VESOPEN VAN
SELS
WE BESEFFE DE WAARDE
VAN 'T WATER PAS AS DE
BRON AL OPDROOGD IS
