VERRASSENDE VONDSTEN BU HERBOUW FRIES MUSEUM Het logement in vroeger tijd AFVALPUTTEN VOL MATERIAAL NU KAN HET WEER. Boerderij - Restaurant RIJPERKERK, TEL. 05118-1920 Speciaal ingericht voor al Uw PARTIJEN en FEESTEN. Zondags geopend vanaf 13.00 uur Overige dagen voor partijen ROEL DE WILDE Vervolg van pagina 1 Dat er bij het omwoelen van de grond onder de oude binnenstad van Leeuwarden interessante vondsten mogelijk zijn, is ook wel weer dui delijk gebleken bij het verbouwen van het Fries Museum aan de Turfmarkt. Daar is een ware schat aan huishoudelijke voorwerpen te voor schijn gekomen, toen men begon te graven onder panden, naast het oude museum - het spectaculaire nieuws van deze vondst heeft het Museum vier jaar lang angstvallig bewaard: pas bij de heropening, twee weken geleden, heeft het mu seum het bekend gemaakt. Al de eerste de beste dag, dat het graafwerk daar begon - in 1974 dus -werden er onder de grond verschil lende eeuwenoude afvalputten ge vonden met zoveel interessant ma teriaal, dat de archeologen van het Fries Museum er gewoon van achterover sloegen. Niet alleen vonden zij massa's scherven, maar ook veel gave voorwerpen, die wellicht door vroegere bewoners van de panden in de putten zijn gegooid, toen zij ver huisden en het niet de moeite waard vonden om deze dingen mee te ne men. TWINTIG SCHALEN Zo werden er bijvoorbeeld twintig veelkleurige grote schotels gevon den, potjes op drie poten en met twee oren, de zogenaamde grapen, braadpannen, pap- en drinkkom- men, kruiken van verschillende vorm en aardewerken deksels, die over dé kook- en braadpannen ge legd konden worden. Ook vonden de verraste gravers kamerpotten, nog intact, beenderen van slachtvee, zoals rund, varken en schaap, ook beenderen van eenden •en zwanen, honderden kersepitten, pruimepitten en walnootdoppen, een vogeldrinkbakje en een blaker, fraai versierde tafelmessen, een gaaf bewaard gebleven koperen al deze vondsten aldus de heer G Elzinga, de conservator van de ar cheologische afdeling van het Fries Museum, "omdat ze een prachtig inzicht geven in het dagelijkse ge bruiksgoed van de gezinnen, die rond zestienhonderd op de Turf markt woonden en die kennelijk niet onbemiddeld zijn geweest". EREPLAATS Wel, men heeft de voorwerpen dan ook een ereplaats gegeven in het pas heropende museum, waar een grote vitrine met uitsluitend deze vond sten kon worden ingericht. Zouden de opgravingen op het Wil- helminaplein aanstonds soortgelijke verrassingen brengen? Zou er ook hier een rijke schat aan erfstukken uit het verleden naar boven komen De gemeente schijnt er op te reke nen; de archeologen hopen het. Dit is de bedde pan, die bij het ver bouwen van het Fries Museum te voorschijn kwam - een curieuze vondst! schuimspaan met ijzeren steel en - als pronkstuk - ook een zestiende eeuwse koperen beddepan, waar mee onze voorouders de bedden verwarmden, voor ze onder de de kens kropen. "We zijn wel heel erg gelukkig met Het bekende logement van Hutting in de Bagijnestraat: ook al lang verleden tijd Een paar maanden geleden hebben we int Kleine Krantsje een artikeltje gehad over de kermissen in vroeger tijdont leend aan het boek 'Het bonte leven van Jan de Danser, zwer ver langs 's Heer en wegen" Het verhaal ging over de verma kelijke manier, waarop de men sen vroeger veelal door kleine kermisattracties werden ge nept. Nu een verhaal uit hetzelf de boek over de oude logemen ten, zoals die weleer bestonden en die er natuurlijk ook in Leeu warden zijn geweest, met name in de buurt rond de Oldehove. Het oude logement, zoals dat vroe ger bestond, is vrijwel uit de samen leving verdwenen. Niet dat er geen mensenpakhuizen meer zijn, dat al lerminst. Daarvoor behoef ik u slechts te wijzen op de onderko mens van de gastarbeiders in tal van grote steden, waar nog toestanden heersen waarvan u en ik zich nauwe lijks een voorstelling kunnen ma ken. Waar alle comfort ontbreekt en Aan een smaakvol gedekte tafel met vrienden of relaties U laten verwennen door gerechten uit de GEHEEL GERENOVEERDE KEUKEN VAN HET waar de hygiëne tot de totaal onbe kende begrippen behoort. Waar de Italianen, de Turken, de Grieken, de Spanjaarden en de Marrokanen huizen, die naar het land van belof ten zijn getrokken om er de karwei tjes op te mogen knappen waarvoor de doorsnee-Hollander de neus op haalt. Onze taal is hen vreemd en onze gewoonten zijn dat ook. Ons voedsel is heel anders dan ze thuis waren gewend, en ze zitten hier maar met wat heimwee in het hart, bij voorbaat terend op de dag waarop ze weer met de nodige harde guldentjes naar vrouw en kroost kunnen reizen, voor wie al die tijd schraalhans keukenmeester was. Hier ligt een van de problemen van de modeme tijd om een oplossing te schreeuwen, maar geloof niet dat ik die aan de hand kan doen. Het zou ook geheel buiten de opzet liggen van hetgeen ik u hiér heb te vertel len. ERG KOMISCH Daarom keren we terug naar het lo gement van voorheen, waarvan men reeds eerder heeft getracht de sfeer te beschrijven. Sommigen van u zullen zich nog de hoorspeluitzen dingen herinneren van "Hotel stoot je hoofd niet" en van "De Lijm- kit", zoals die naam me nog in het geheugen speelt. Dat was allemaal wel erg komisch en interessant, maar het benaderde toch niet de werkelijkheid. Het logement, zoals ik dat zie, werd hierin te veel eer aangedaan, maar het was toch ook weer niet het vuile en stinkende hok zoals anderen dit wel hebben doen voorkomen. Wat was het logement dan wel? Nu, voor ons was het een veilige haven, waar we een dak bo ven het hoofd hadden en een bed om op te slapen, waar we ook voor weinig geld de lege maag konden vullen. Meer verlangden we ook niet en geen mens onder ons, die het erg nauw nam. Dat een van deze inrichtingen de schone naam "De luis aan de ketting" was toebe deeld, zal voor u ook wel onderstre pen dat de zaak nu niet bepaald door het Hilton-concem werd geëxploi teerd. Toch was het in zijn soort nog een van de netste gelegenheden. Er' zaten geen aan lager wal geraakte baronnen, evenmin als gestrande jongeren, al bevond er zich onder de gasten wel eens iemand van goede kom-af. Het logement wa's in hoofdzaak een verblijfplaats voor mensen, die van nature zwerver wa ren of wel die zich verbeeldden het te zijn. Onder hen had je er nog van een bepaalde allure, die zich tot een meer bevoorrechte kaste rekenden. GESJOCHTEN Maar die even gesjochten waren als de rest. Zulke logementen trof je overal aan, tot zelfs in de dorpen toe. Een enkele keer was er een gisse boer, die er wel brood in zag om in een schuur, of ander bedrijfs gebouw, zo'n onderdak te creëren. Maar dat waren voor ons, jongens langs de weg, de goede niet. Het echte logement werd beheerd door mensen, die zelf eens hadden ge leefd zoals wij en die de woonwa gen tenslotte vaarwel hadden ge zegd. Er waren er met en zonder vergunning. Die eerste waren mees tal het best ingericht, maar daarom nog niet boven de andere te verkie zen. Men was er daar maar al te veel vervolg op pag. 7

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1978 | | pagina 5