DE BARRE TOCHT VAN KARST LEEMBURG
EN VAN VELE ANDEREN
'T KLEIDE
KKAHTSJE
EEN HALVE EEUW GELEDEN
3
-v
Wanneer mijn vriend A. v.d. Kooi
mij destijds niet had geanimeerd
ook deel te nemen aan de tocht, had
ik dit verslag nimmer kunnen schrij-
Ik zie me nog gaan op die maan
dagmorgen, de elfde februari naar
het kantoor van mr. Hepkema op de
Willemskade, voor de aangifte van
de Elfstedentocht, 's Avonds om
zeven uur zouden in "deKlanderij"
de laatste gegevens verstrekt wor
den omtrent de te volgen route.
Thuiskomend vertelde ik, dat het
wel inleggeld gekost had. "Wel
ja", zei moeder, "een hele dag
hard werken en nog geld toege
ven!"
Toen mijn vriend A. mij de vol
gende morgen tegen vijf uur afhaal
de, werkte ik juist de laatste lepels
dikke havermouten-pap naar bin
nen. In stevige pas naar de Klande-
rijWe maakten de afspraak dat we
wel zouden zien hoe ver we kwa
men. Met pech zouden we altijd op
de trein kunnen stappen.
ZESTIEN GRADEN
Bij de Potmargebrug wees de ther
mometer 16 graden Celsius onder
nul bij een straffe wind uit het
Noord-Oosten. In de Klanderij was
het een drukte van belang. De toer
rijders (er deden ook enkele dames
mee) moesten wachten op de start
van de wedstrijd-rijders, die vanuit
Hotel "Spoorzicht" vertrokken.
Tegen half zes stonden wij op het ijs
bij de Beursbrug, waar enkele man
nen met brandende fakkels voor de
nodige sfeer zorgden.
Eerst rond de stad naar Dokkum. In
het donker zag je soms vonken uit
1929: start van de Elfstedenrijders voor hun barre tocht.
Toerrijders op weg naar het verre
doel.
de ijzers spatten. Dit traject naar
Dokkum en terug werd de "polo
naise" genoemd. Onderweg kwa
men wij de wedstrijdrijders tegen,
die al op de terugweg waren. Het
was uitkijken geblazen, want zij
hadden de wind in de rug.
In Dokkum een zeer gebrekkige
controle, een éénmanspost (een po
litieman) bij een klein tafeltje met
een wekker. Lang wachten op onze
beurt. Het wachten wordt door
sommigen benut om een paar blad
zijden uit een "Fryske Groun" te
scheuren en vanwege de opgelopen
koude, vóórin de broek weg te mof
felen. Op onze kaarten wordt 7.19
genoteerd. Terug naar Leeuwarden,
voor de wind. De opkomende zon
zet de horizon in volle gloed, een
pracht gezicht.
HOTEL DE OLDEHOVE
In de hoofdstad is, volgens onze
kaart, de controle in "Hotel de Ol-
dehove", waar het altijd, naar het
heette "Am gemütlichsten" was.
Tijd 8.36 uur. Via de Harlinger-
trekvaart bij Ritsumazijl rechts af.
De Trekvaart is niet te rijden, zo
doende via een omweg naar Frane-
ker. Tijd 9.36. In Harlingen worden
wij bij controle verrast door een
paar dames die rollen VS pepermunt
uitdelen (10.34). Intussen heeft een
derde deelnemer zich bij ons aange
sloten, de heer Y. J. Zijlstra, even
eens een Leeuwarder. Eén van de
deelnemende dames is mej. KL
Dam (thans mevr. Rutgers). Zij rijdt
de tocht met haar vader, de heer Tj.
Dam.
SNERT
In Bolsward gekomen loopt het
tegen 12 uur en wordt er door velen
"snert" besteld. Enkele zitten op
de grond met de benen omhoog, bij
de stoelen of de muur op. Bij het
toilet een drukke nering. Veel uit de
kleding gevallen papierflarden. We
eten brood uit de rugzak met warm
drinken van de waard. Afgestem
pelde tijd 11.53. Nu komt een mooi
gedeelte van de tocht. Naar de
Zuidwesthoek en de wind mee. In
Workum controle in café "De
Zwaan", (tijd 13.07). In Hinde-
loopen afstempelen in hotel "De
Hinde" (13.46), direct door naar
Stavoren, café A. Kuperus (14.30).
Hier zitten een hoop deelnemers,
w.o. ook veel wedstrijdrijders. De
telefoon is druk bezet. Velen willen
naar huis bellen en zeggen dat ze
al" in Stavoren zijn, maar het erg
ste komt nog, zeggen de insiders.
Een bericht komt door, dat in Lei
den het stadhuis is afgebrand.
Na Stavoren wordt alles weer
tegenwind en er worden afspraken
gemaakt om groepsgewijze de me
ren over te gaan, want via Balk naar
Sloten is uitgesloten. De route loopt
nu via de Morra, Galamadammen,
Fluessen, Heegermeer, Rakken,
Woudsend, Slotermeer. Door deze
omweg wordt de tocht zo'n 25 km
langer dan normaal. De banen over
de meren zijn gemarkeerd door in
het ijs geplaatste boomtakken en
loopt nu hoofdzakelijk langs de
westelijke oevers. Wij zijn nu met
een man of zeven.
Midden in de wereld komen wij een
wedstrijdrijder achterop. Het is Jan
Zeegers uit Amsterdam, een bekend
langeafstand loper. Hij gaat met
onze ploeg mee en zal straks in Slo
ten z'n wedstrijdband inleveren.
De rechteroever is meestal niet te
zien. In het ijs zitten af en toe water
vogels totaal ingevroren. Soms
hoort het of wordt er met kanonnen
geschoten. Het is het bewegen van
het ijs door de winddruk, wordt er
gezegd.
Open water zie je nergens, met uit
zondering van bij de afslag naar
Woudsend, waar een geweldig
groot wak opengehouden wordt
voor de watervogels.
In Woudsend een aantal mensen bij
de brug om de rijders toe te juichen
en goede reis te wensen. Op het
Slotermeer passeren we een kist
werk via een houten batting. In Slo
ten 17.10. Wij eten onze laatste
sneden brood in café Bokma. Bij
een slager halen we nog een hartige
hap. De eerste lampen branden al en
verder gaat de tocht, terug over het
Slotermeer via de Wijde Wijmerts
naar IJIst. In "Het Wapen van
IJlst" krijgen we 19.00 uur op de
kaart.
Naar Sneek lijkt het een hanestap,
maar er is iemand die een smak op
het ijs maakt en een zaklantaarn
kwijt raakt. Dat geeft even opont
houd. In Sneek (19.40) zitten we
wat (te) lang, want eerlijk gezegd
zien we wat tegen het laatste traject
op. De Zwette is niet zo best. Alleen
langs de kant berijdbaar met de no
dige hobbels. Achteraf bezien heeft
dit een rijder als Jongert op z'n no
ren ook parten gespeeld. Wij rijden
zelf op lange doorlopers, wat ze nu
Friese noren noemen en op gewone
hoge schoenen.
Bij de "Laatste Stuiver" de Zwette
op naar het Noorden. Op de wal
staan enkele meisjes ons uit te wui
ven. We krijgen zelfs kushandjes
toegeworpen. Ze zullen ons wel
licht voor "idioot" hebben versle
ten. Je krijgt van die momenten dat
je geen ijs meer kunt zien. Niet al
leen omdat het donker wordt maar
ook figuurlijk bedoeld.
Achter Schamegoutum zien we de
lichten van Leeuwarden heel in de
verte, maar het is nog wel twintig
kilometer. Er zijn meer rijders on
derweg, o.a. de heren Zandstra en
Van der Meulen. Bij het Weidu-
merhout breekt een schoenveter. Nu
doet de zaklantaarn weer opgeld.
vervolg op pag. II
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er omheen.
Een uitgave van Fenno
Schoustra'a Publici-
teitskantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Redactie, Administratie
en Advertentieafdeling:
Vredeman de Vries-
straat 18921 BP Leeu
warden.
Telefoon (05100) 20302
Postgiro 98 10 62
Bank: Rabobank
Geopend: van dinsdag
tot en met donderdag,
uitsluitend 's morgens
van 9 tot 12 uur.
's Middags en van vrij
dag tot en met maandag
gesloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland fl.21.00
per jaar; voor het buiten-
land:fl. 37.50 per jaar.
Losse nummers: afge
haald fl. 1.25 per stuk.
Per giro besteld: fl.2.00
voor 1 ex., fl.3.50 voor 2
ex., fl.5.00 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje is alleen
mogelijk voor lezers, die
akkoord gaan met de
bepaling, dat het abonne
mentsgeld vooruit moet
worden voldaan.
Op de Ie februari dient
het abonnementsgeld
voor het dan lopende jaar
te zijn betaald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van
lezers in het buitenland
moeten op de 31e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet tele
fonisch of schriftelijk,
maar per giro-overschrij
ving als abonnee aanmel
den, worden verzocht op
het girostrookje te ver
melden: Nieuwe abonnee.
Abonnees, die zijn ver
huisd, dienen er op te
letten, dat hun giro-over-
schrijvingskaart het nieu
we adres vermeldt - het
oude adres moet worden
doorgehaald.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden
van de abonnee, voor wie
wordt betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor
het verhuizen worden
doorgegeven.
Abonnementen, die niet
voor 1 december zijn op
gezegd, worden automa
tisch verlengd.
Karst. Leemburg, de veteraan, die verrassend won
