LAMMERT DE VRIES
NEGENTIG JAAR
LAMMERT DE VRIES B.V.
VIJF EN ZEVENTIG JAAR
TWEE VERJAARDAGEN OP EEN DAG
ALS VIJFTIENJARIGE VERKOCHT
HIJ Z'N EERSTE FIETS
BEDRIJVIG LEEUWARDEN 9
5
J
Op de dertigste van deze maand jubileert een zeer bekende en vooraanstaande Leeuwarder zaak .De B.V.
Lammert de Vries aan de Voorstreek bij de Amelandspijp heeft dan vijf en zeventig jaar bestaan. Een
reden te meer om de vlag uit te steken is het feit, dat de stichter van de zaak, de heer Lammert de Vries, op
die dag negentig wordt. Met een receptie in de zaak zullen jubileum en verjaardag worden gevierd,
waarbij, als alles goed gaat, drie generaties De Vries van de partij zullen zijn: de nog onvoorstelbaar
vitale oprichter Lammert de Vries, z'n zoon Hans de Vries en diens zoon Jaap de Vries, die ook alweer
enkele jaren meedraait in het bedrijf.
LAMMERT DE VRIES
HANS DE VRIES
JAAP DE VRIES
A
We zullen het wel als een grote
zeldzaamheid mogen beschouwen,
dat een oprichter van een zaak drie
kwart eeuw later het jubileum nog
kan meemaken en dan in een ge
zondheid, die niets te wensen over
laat: wie de "oude" heer De Vries
niet of nauwelijks kent, zal het ook
niet of nauwelijks willen geloven,
dat hij al zo'n hoge leeftijd heeft
bereikt, en dat het al zo lang geleden
is, dat hij voor het eerst de handen
uit de mouwen stak.
Lammert de Vries werd de dertigste
januari 1889 in Bozum geboren als
de zoon van een herbergier: vader
Jillert Dirks de Vries exploiteerde
daar het Stationskoffiehuis, vlak bij
het spoorstation.
Daarvoor had Jildert de Vries al de
oude herberg De Klieuw onder Hi-
daard geëxplodeerd, daarna kwam
hij als kastelein in de herberg op de
Sjongedyk onder Burgwerd terecht.
VROEG ER BIJ
Het was ook daar, in Burgwerd, dat
de jonge Lammert z'n eerste zake
lijke transacties deed en hij
was er vroeg bij. Amper veertien
jaar oud begon hij al wat "mei
fytsmakken to pielen" - hij sloeg
voor passanten en dorpsgenoten aan
het banden plakken en hij bestelde
al gauw materialen als banden en
pedalen en zadels, waarvoor hij z'n
leveranciers zelfs helemaal in Zee
land vond.
Fraaie verlichtingsartikelen, als
kaars- en carbidlampen, werden,
keurig van prijskaartjes voorzien, in
de tapkamer van vaders herberg uit
gestald - niet op een tafeltje, maar
op de piano, die Lammert, ijverig
studerend, bespeelde in z'n weinige
vrije tijd.
Lagen de aangebrachte vélocipèdes
te ingewikkeld uitelkaar, dan ging
de jonge ondernemer ermee naar
een "echte" fietsmaker, maar hij
hield dan wel z'n ogen goed open
om te zien, hoe de moeilijke repara
ties moesten worden uitgevoerd.
HOBBY
Overigens kon Lammert de Vries
zich nog niet voor de volle honderd
procent gaan wijden aan wat toen
eigenlijk nog een hobby was: repa
reerde hij toevallig geen fietsen, dan
was er de-pianostudie, maar boven
dien moest hij vader helpen in het
hooi of met het melken van koeien,
want een kleine koemelkerij had de
oude heer De Vries er ook nog bij.
Pas vijftien jaar oud, in 1904, ver
kocht Lammert de Vries als zelf
standige ondernemer z'n eerste fiets
en daar vinden we dan ook de start
van het later zo prachtige uitge
breide bedrijf. „Ik weet het nog, of
was het gister gebeurd", herinnert
zich de heer De Vries, „het was een
Fongers herenrijwiel en ik weet ook
nóg de prijs: honderd twee en dertig
gulden".
Niet lang daarna begon de jonge
energieke zakenman ook met de
handel in schaatsen („Voor drie
gulden of drie vijf en tachtig had je
toen een prachtig paar!"), hij zag al
gauw wat in naaimachines, begon te
handelen in motoren en bleek ook in
het geheel niet afkerig van het ver
handelen van een autootje zo nu en
dan.
Toen hij in 1912 trouwde had de
naam Lammert de Vries in de wijde
omgeving van Burgwerd als „spe
ciaal adres voor rijwielen, naaima
chines en schaatsen" al een uitste
kende naam. Hij was toen ook al
Bondsrijwielhersteller van de
A.N.W.B. en fabrikant van een
fiets met een heel mooi merk, het
"Juweeltje rijwiel".
Toch bleven, ondanks alle werklust
en initiatief, de zaken zich niet
voortdurend voorspoedig ontwikke
len, want door de snelle opkomst
van de fiets als populair vervoer
middel begonnen overal in Fries
land mensen in het rijwiel iets te
zien, wat Lammert de Vries er nu al
ettelijke jaren in zag. De rijwielher
stellers en fietsenzaken rezen dan
ook alom als paddestoelen uit de
grond en duidelijk voelbaar werd de
concurrentie, die overal de kop op
stak.
Zou er voor het jonge gezin De
Vries, intussen uitgegroeid tot zes
man, wel een toekomst liggen in de
omgeving van het kleine Burgwerd
met z'n toch zeer beperkt klantenpo-
tentieel?
Het toeval heeft gewild, dat De
Vries die vraag niet hoefde te
beantwoorden, noch positief, noch
negatief. Want plotseling overleed,
nog maar twee en veertig jaar oud,
in Leeuwarden de bekende rijwiel
handelaar Philippus Elskamp, die
z'n zaak aan de Voorstreek had
en die zaak kwam te koop.
Voor Lammert de Vries is het toen
geen zwaar punt geweest te beslui
ten van Burgwerd naar Leeuwarden
te gaan: op de dertigste maart 1925
betrok hij de winkel bij de Ame
landspijp en van die tijd af, langer
dan vijftig jaar dus, kennen onze
stadgenoten de firma Lammert de
Vries als een echte Leeuwarder
zaak, bekend vooral door de Gazel
lerijwielen, die het bedrijf altijd
heeft verkocht, maar bekend ook
nog door z'n schaatsen en naaima
chines en door z'n invalidewagen
tjes.
Intussen heeft Lammert de Vries
zelf zich al geruime tijd geleden te
ruggetrokken uit het zakendoen en
nam z'n jongste zoon Hans de teu
gels van zijn vader over. En die
heeft nu ook alweer een zoon in de
zaak, Jaap, die de traditie voortzet,
die grootvader driekwarteeuw gele
den als knaapje van vijftien zo ener
giek begon.
A
...l.i tliiV
Gazelle—
Rijwielen
P* ELSIMM.®-
- \£.1MK\eUB-
Tnr-init,x- ;jz
