MET SAKE EN TSEAD IN DE ENIGE BUS
DIE LEEUWARDEN KON BEREIKEN
OP SPIEGELGLADDE WEGEN
UNIEK
TIEN JAAR GELEDEN
5
voor al uw
FEESTEN
PARTIJEN
Overal tentjes met hete dampende chocolade- en anijsmelk en lekkere koek
Nu geen opzienbarend verhaal als
een herinnering aan de strenge win
ter van 1928op 1929, maartoch wel
opmerkelijk voor de strengheid en
de gevaarlijkheid van die langdu
rige winterperiode.
Het was eigenlijk pas op 21 maart,
als officieel de lente begint, dat de
dooi radicaal doorzette en sloten en
vaarten nog vol ijs zaten.
Eind februari lag de machtige ijs
vloer zo goed als verlaten, we raak
ten uitgeschaatst, het was geen sen
satie meer en het werd door de
straffe oostenwind maar een koude
bedoening op het ijs; de elfsteden
tocht was in volle glorie uitgereden,
ons Friese hart hadden we volop
kunnen ophalen aan het eerst zo
boeiende ijsvermaak, met overal
tentjes met hete, dampende
chocolade- en anijsmelk, en lekkere
koek, en met de van gemeentewege
aangestelde baanvegers, die her en
der over het donkere ijs, met daarin
witte "dübeltsjes", hun bezems lie
ten zwieren en menige centen "bot
sen" konden oprapen.
Hier en daar zwierf nog eens een
eenzame, fanatieke schaatser over
het soms metersdikke ijs.
Voor vogels moet deze winter een
afschuwelijke ramp zijn geweest!
Als ik over de "Eeltsjemar" dicht
bij ons dorp reed, wiekte met trage
wiekslag een totaal uitgehongerde
reiger moeizaam uit het riet om
hoog.
Inderdaad, een deerniswekkend
schouwspel. En dan al die arbei
ders, die uitgevroren raakten, we
ken lang! Zoals ik al schreef, ver
trokken wij 's morgens met de bus
van "Van der Meij Co" al vroeg
ik meen om kwart over zeven, de
bussen reden toen hoogstens 50 tot
60 km per uur, en voor ieder, die
aan de weg ergens zijn hand ophief,
werd gestopt.
Alles ging veel gemoedelijker dan
nu.
Mijn lieve moeder stond altijd het
eerst op, ook in de barre kou,
maakte het potkacheltje in de keu
ken aan, riep ons onder aan de trap
uit bed, wij stormden huiverend ons
warme bed uit de keuken in, waar
we begroet werden door de roodg
loeiende en energiek knetterende
potkachel. Ja, dat is er nu niet meer
bij.
ROETS ROETS
Vlug ons in 'n teiltje wat wassen,
roets-roets de kleren aan en dan elk
een flinke eetlepel lofodinse lever
traan door 't keelgat spoelen - dat
hielp uitstekend tegen de barre kou.
Het brood vlug met hete thee door
geslikt, en na een kort gebed van
moeder, door de lange gang, de jas
sen vlug aan, mijn moeder stond bij
de deur met onze tassen, zwaar van
de leerboeken, in de hand en die
gristen wij in het voorbijsnellen dan
zo mee de duisternis en kou tege
moet.
Op een morgen waren we wat aan de
late kant m'n moeder vol bezorgd
heid, stapte de stoep op om ons te
helpen, en ineens was moeder met
tassen en al spoorloos verdwenen.
Verbaasd keken we naar buiten
en zagen we onze lieve moeder lan
guit in de goot liggen - we deden 'n
stap naar voren en lagen meteen ook
languit!
SPEKGLAD
De stoep en het straatje waren
spek-ende-spekglad.
We krabbelden met de grootste
moeite overend en hielpen moeder
uit haar netelige positie in de goot -
visten de weggegleden tassen weer
op - en realiseerden ons dat het re
gende en vroor tegelijk.
Het verstandigste zou geweest zijn
thuis te blijven. Maar we waren zo
gewoon oh naar de bushalte te gaan
en hadden zo'n sterk plichtsbesef,
dat we onder een stroom van liefde
volle, bezorgde wensen, toch glij
dend door 't stille, donkere dorp
onze weg gingen.
Ook de bus was erg laat - en geen
wonder!
De busondememer Albert van der
Meij stond ook al voor zijn huis, een
soort herberg, in spanning te wach
ten, de onmisbare, korte pijp in z'n
mond - en ja, daar doemde de bus
op, uit het duister. De bus was be
mand met twee chauffeurs: Sake en
Tsead. Kettingen waren om de vier
wielen geslagenmaar Sake zeiWy
gliede noch alle kanten üt! Na 'n
korte beraadslaging haalde Van der
Meij aardappelzakken uit huis en
die werden nog eens over de kettin
gen heen gebonden en toen was het
"instappen maar" en de gladheid
maar trotseren.
We bereikten veilig Stenendam,
waar Tsead met zijn zakmes de laag
ijs van de voorruit kapte - en dan
naar Oudkerk op - in het licht van de
lampen zagen we ineens spookach
tige verschijningen voor de auto op
de gladde weg als vleermuizen
zweven!
Het bleken arbeiders te zijn, die per
schaats over de met ijs bedekte weg
naar de boer of hun werk probeer
den te komen. Met een sukkgan-
getje reden we verder, de scherpe
bocht naar de ophaalbrug bij Oud-
kerk (nu nog steeds is die daar!) met
angst en vreze genomen al onze
schoolgenoten stonden klaar en zo
bereikten wij dan Zwartewegsend.
EEN SPIEGEL
Hier lag de Groningerstraatweg als
een spiegel voor ons. Weinig, zo
goed als geen verkeer.
De chauffeur. Sake, die 't langzaam
rijden verveelde, gaf gas en ja met
een behoorlijke gang reden we over
't midden van de weg een poos, toen
ineens voelden we de afgeladen bus
wegglijden, ondanks kettingen en
zakkende angst sprong ons naar de
Tien jaar geleden, februari 1969,
vierde de Hengelsportvereniging
Leeuwarden met een receptie in het
Oranjehotel het zestigjarig bestaan.
Bij die gelegenheid nam de heer A.
Wijbenga afscheid als voorzitter.
Diezelfde maand redde de negen
tienjarige gezinsverzorgster Jetty
Smits de vijfjarige Anita Wijnsma
uit de Pier Panderstraat uit de vijver
van het Westerpark. Jetty Smits, die
bij de familie Wijnsma werkte,
haalde het meisje bewusteloos op de
wal; door het toedienen van zuurstof
kwam de kleine weer bij kennis.
Mr. J. Rinzema, chartermeester bij
het Rijksarchief te Arnhem, werd
benoemd tot rijksarchivaris van
Friesland.
De heer J. E. Benes, directeur van
Koopmans Meelfabrieken, nam af
scheid als voorzitter van de Maat
schappij voor Nijverheid en Han
del, departement Leeuwarden.
Brand ontstond er bij Haskerdijken
in de trein Amsterdam-Leeuwarden
en - later - opschudding, toen
bleek, dat de trein radioactieve iso
topen had vervoerd.
Hevige sneeuwval stelde - op de
twintigste - de gemeentereiniging
voor grote problemen.
keel, het was angstig stil in de bus,
Sake stuurde op kundige manier
mee liet de gaspedaal los, we gleden
langzaam naar de kant, de boom
stammen kwamen gevaarlijk dicht
bij en toen stootten we langszij
tegen twee bomen, we voelden twee
harde schokken en toen stonden wij
gelukkig stil en slaakten een diepe
zucht van verlichting
Eerst weer de voorruit afgekrabd
(zoals ook al in Oudkerk, Oenkerk
en Giekerk) het ijs van de zakken
geslagen, ondertussen schaatsten
verscheidenen over de gladde
straatweg, vice-versa, en toen, ja,
wist Tsead, die 't stuur overgeno
men had, de bus weer midden op de
weg te krijgen en bereikten wij ein
delijk Leeuwarden.
De zwaar-beijzelde takken van de
iepebomen buigden diep door en
kletterden telkens tegen het dak van
de bus, ook de takken van de iepen
voor het Oranjehotel, ons eindpunt,
vervolg op pag. II
de heer A. T. de Jong als bureau-
hoofd van het Ministerie van Cul
tuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk in Friesland.
In deze februarimaand, tien jaar ge
leden, overleden o.a. de stadgeno
ten Joh. Bekius, oud-directeur van
de Z.P.C. (80jaar), K. Zondergeld,
oud-hoofdontvanger van de directe
belastingen (64) en Nico de Boer
(73), een bekende figuur uit de
kringen van het amateur-toneel.
Boerderij-restaurant
RUPERKERK
Telef. 05118-1920
Zondags geopend
vanaf 13.00 uur.
SiÉÉ -.
*BSk£3&!?-
Het was zo glad die dag, dat zelfs de pliesjes op schaatsen op straat verschenen
Afscheid wegens het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd nam
