TWEE LEEUWARDER JONKJES
GAAN ELKAAR MET KLOMP TE LIJF
'T KLEINE KRANTSJE VOLGDE HUN LATERE LEVENSWEG
HONDERD JAAR GELEDEN
5
v
Grote opschudding in de Grote Kerkstraat in Leeuwarden op Nieuwjaarsdag, nu precies honderd jaar
geledenBij boekhandelaar Van Belkum is zojuist een klomp door de winkelruit gekeild. Baldadigheid van
nieuwjaarsvierende stadgenoten? Nee hoor, de klomp was het wapen bij een jongenstwist en is jammerlijk
uit de koers geraakt: bedoeld voor het hoofd van een van de vechtenden kwam het projectiel abusievelijk
tussen Van Belkums boeken terecht...
Van Belkum op slag en sprong naar
het politiebureau aan het Hofplein.
Of er direct een agent kan komen
om de daders in arrest te stellen.
Nu, dat kan. De politiedienaar Van
Brakel rukt uit en treft de beide jon
gens, nog steeds bakkeleiend, in de
buurt van de beschadigde boek
winkel aan. Hij grijpt ze in de kraag
en sleurt ze mee naar het bureau.
Daar dient Van Belkum zich al
gauw voor de tweede maal aan, nu
om te melden, dat hij de schade op
niet minder dan twaalf tot veertien
gulden beraamd.
"Dat zullen jullie moeten vergoe
den" deelt Van Brakel de knapen
mee: "als het kan de hele scha en
anders maar een deel er van".
Wie zijn deze beide jongens, be
trokken bij dit kleine incident in het
Voor diverse relaties
te koop gevraagd
WINKEL EN ZAKENPANDEN j
►MAKELAARDIJ
I NOORD - NEDERLAND
I Wijbr.de Geeststr 33a Leeuwarden Tel 05100-33331
1 tb g g 373461 fi.T Kuipers.
[«Makelaar tasaieur o g
Hendrik Neuman: hij gooide als jo
chie z'n klomp door de ruif
anders zo rustige Leeuwarden van
voor honderd jaar?
De een, die de klomp heeft gegooid,
is Hendrik Neuman, elf jaar oud en
wonend aan het Zaailand, de ander,
voor wiens hoofd de klomp was be
doeld, is Jan Post, ook elf jaar oud
en wonend in de Boterhoek.
WAAROM HEIBEL
Waarom ze ruzie kregen zullen we
nooit meer te weten komen - dat ze
heibel hadden staat voor eeuwig in
de rapporten van de Leeuwarder
gemeentepolitie genoteerd.
Alzo: een heel simpele zaak zonder
ingrijpende gevolgen: Van Belkum
kreeg natuurlijk een nieuwe ruit en
de vaders van de jongens zullen de
schade hebben vergoed; de beide
kanpen zijn daarna huns weegs ge
gaan.
Welke weg? Dat heeft 't Kleine
Krantsje zich nu eens afgevraagd.
Zomaar voor de aardigheid. Wat is
er geworden van Hendrik Neuman,
wat werd er van Jan Post? Dank zij
de bevolkingsregisters van Leeu
warden en Amsterdam zijn we er
precies achter gekomen.
Jan Pieters Post, het zoontje van een
timmerman, woonde nog geen
veertien dagen in Leeuwarden, toen
hij de klomp van Hendrik Neuman
tegen z'n hoofd kreeg gegooid. Hij
had altijd in Veenhuizen gewoond,
waar hij - uit Friese ouders - ook
geboren was.
In september van datzelfde jaar
1878 vertrokken zijn ouders naar
het Duitse Essen. Merkwaardig ge
noeg namen ze hun zoontje niet mee
- dat kwam in het Stadsarmhuis in
de Haniasteeg terecht.
NAAR ZEE
Nog geen zestien jaar oud trok Jan
Post naar Amsterdam: hij wou naar
zee en kwam voor een opleiding op
een Wachtschip terecht, waar
schijnlijk een afgekeurd oorlogs
schip, waarop jongens voor de zee
dienst werden opgeleid.
Van mogelijke zwerftochten over
de wereldzeeën werd ons niets be
kend; wel weten we, dat Jan Post in
1893, toen hij al zesentwintig was,
nog steeds of opnieuw op een
Wachtschip zat - in dat jaar keerde
hij van Den Helder naar Amsterdam
terug. Zijn beroep was toen lampe
nist - hij had dus de zorg over de
lampen aan boord.
Daarna bleef Jan Pieters Post wonen
in Amsterdam, waar hij, acht en-
dertigjaar oud, al in 1905 overleed.
NIETS BEWAARD
Niets bleef er, bij ons weten, be
waard, dat ons nu nog herinnert aan
het korte leven van deze man, die
als jochie in Leeuwarden heibel
kreeg met een jonge stadsgenoot -
Jan Pieters Post was ongehuwd en
had geen nageslacht.
En Hendricus Johannes Neuman,
het zoontje van een wijnkopers
knecht?
Die bleef z'n hele leven zijn ge
boorteplaats trouw. Hij werd -
vreemde combinatie! - kleermaker
Grote consternatie ontstond er in de anders zo stille Grote Kerkstraat van
voor honderd jaar.
en brood venter, trouwde in 1891
met Wilhelmina de Vries en kreeg
vijf kinderen: Helena Regina, Wil
helmina Hendrika, Tobias Stepha-
nus, Cornelia Johanna en Antonius
Franciscus.
Hendrik Neuman woonde achter
eenvolgens aan het Hoeksteipad,
het Ruiterskwartier, de Turfmarkt,
de Klanderijdwarsstraat, de Klan-
derijstraat en, tenslotte, aan de
Turfmarkt, waar hij een kamer in
het Ritske Boelemagasthuis kreeg.
In 1926 werd Hendricus Johannes
Neuman verblijd door de geboorte
van een kleinzoontje, dat naar hem
werd genoemd en dat jochie, ook
een H.J. Neuman dus, dat zouden
we allen leren kennen door de t.v.,
eerst door zijn politieke commen
taren, later als de man van het In
stituut voor Vredesvraagstukken.
Zou grootvader Hendrik Neuman in
die dagen nog wel eens hebben ge
dacht aan dat knokpartijtje op
Nieuwjaarsdag in z'n eigen jeugd,
een halve eeuw daarvoor?
In 1929, precies een kwarteeuw na
het overlijden van Jan Post kwam er
ook een eind aan het leven van Hen
drik Neuman. Ook hij was toen nog
niet oud: nog geen drie en zestig
jaar.
FOTO ACHTERHAALD
Van hem hebben we de foto kunnen
achterhalen, die wij hierbij repro
duceren: Hendricus Johannes Neu
man op latere leeftijd en ettelijke
jaren na het gooien met de klomp.
"Oplette, stuurman, anders komme jimme inne wal. Je mutte altied vóór je sien!!!
