OUDE BAKKERIJ
OPGEHEVEN
VAN DEN BERG
SJOERD F. SMIDT
KWART EEUW IN
HOTEL DE KROON
7
Een van de oudste bakkersbedrijven in Leeuwarden heeft z'n deur voorgoed
gesloten: de broodbakkerij Van den Berg aan de Voor streek bestaat niet
meer. Bakkerij Van den Berg. een begrip in het oude Leeuwarden, is de
laatste tientallen jaren door de familie De Vries geëxploiteerd. Nu is het
gebeurd met de verkoop van broodproducten in deze zaak, die nog geheel de
geest ademde van de goeie ouwe tijd - sinds mensenheugenis was de merk
waardig "oud" aandoende winkel niet gemoderniseerd. Het pand is nu
verkocht, de nieuwe bestemming is nog niet bekend.
Behalve een betrekkelijk korte tijd,
dat hij werkzaam was in het Euro
hotel, evenals De Kroon het eigen
dom van de NV Exploitatiemaat
schappij Lauwersoog, is de heer
Smidt altijd aan het bekende hotel
aan de Sophialaan verbonden ge
weest.
Hij begon dus als leerling kelner bij
de onvergetelijke Pim Regnery en
hij zal er, over enkele maanden, nog
steeds zijn, wanneer het trieste mo
ment aanbreekt, waarop De Kroon
als hotel voorgoed z'n deuren sluit.
De jubilerende heer Smidt heeft z'n
feest op een wel heel bijzondere
manier gevierd door alle vaste gas
ten, vrienden en collega's uit te no
digen om zatëMag - uiteraard in De
Kroon - z'n gast te zijn, zogenaamd
"tegen consumptieprijzen op het
niveau van 4 augustus 1954".
In feite kwam het er op neer, dat je
er geen dubbeltje kwijt kon en dat
hier, bij wijze van hoogste uitzon
dering, nu eens alles gratis werd ge
serveerd. Alleen waren er wel keu
rige prijslijstjes met de tarieven van
voor vijf en twintig jaar en wie die
De vorige week was het precies een
kwart eeuw geleden, dat de heer
S.F. Smidt, directeur van Hotel De
Kroon - in horecakringen vanouds
bekend als "Sjoerd" - als leerling
kelner in ditzelfde hotel begon.
OuwereLeewadders, die GerritG.,
alias Gekke Gerrit, self nog kannen
hewwe, salie sich herinnere, dat se
disse appatte stadgenoot vaak sien
hewwe met 't een of andere beest.
Hoeveul beesten ie wel had het,
suuk niet wete en hoeveul en wat
voor verskillende soorten evenmin,
mar wel weet ik, dat Gekke Gerrit
met gemak een halve dieretuun in-
richte kannen had, wanneer ie toe-
geliekertied de beskikking had had
over alle beesten, die hij in sien
leven onder sien beheer had het.
Je kanne dan oek wel vaststelle, dat
Gerrit een echte diereliefhewwer
was en dat strookte dan oek hele
maal met sien sachtsinnige aard: hij
su gien meens kwaad doen, mar hij
su oek noait beesten kwelle.
Toen ie dat self nog niet su goed
inne gaten had, het ie es een
baantsje annomen, waarin ie fali-
kant mislukte, soos ie trouwes wel
vaker mislukte, as ie anne slag su
voor een bepaalde baas.
Krekt wat voor mij, docht Gekke
Gerrit, toen de gebroeders Van der
Werff, achteran inne Weerd naast
de pepierwinkel van Hilarius, een
flinke hulpkracht vroegen. Nou had
Gerrit wel begrepen, dat disse Van
der Werjfs hun broad verdienden as
poeliers, mar hij was nog su onnoa-
zel te denken r dat die mannen de
hele dag niks anders uutvoerden
dan kiepeeiers en - in 't voorjaar -
kievitseiers in kartonnen doaskes te
doen.
Dat het daar in dat bedriefke ge
woon een bloederige bedoening
was. begreep Gekke Gerrit pas,
toen ie al annomen was en toen de
heren hem commandeerden in hun
kiepeslachterij anne slag te gaan.
De sachtmoedige Gerrit skrok sich
het apesuur, toen ie sag, hoe een
van sien bazen sonder met sien ogen
te knipperen de ene na de andere
kiep naar de andere wereld holp -
hij vond het een veskrikkelijk ge-
sicht.
Dit was voor Gekke Gerrit dan oek
werkelijk een spultsje van niks en
liever dan self een kiep de kop af te
slaan, ston ie een paar uur na sien
indiensttreding bij de Poeliersfirma
Van der Wetff alweer as werkloaze
inne Weerd.
Van dat mement af bekeek ie die
kiepeslachters Van der Werff oek
met heel andere ogen, dan ie voor
die tied deen had en kwam ie er nog
es een teugen inne stad, dan must ie
meteen denke an een geplukte kiep -
ak trouwes eerlijk bin mu'k segge,
dat se daar self oek veul van weg-
hadden, disse beide mantsjes Van
der Werff.
Sien groate genegenheid voor
beesten speulde Gekke Gerrit oek
patten, toen ie as knechje werkte
voor een sekere melkboer Van der
Moer. Dat gong nou toevallig es
goed en naar beider tevredenheid,
tot de hon onder de kar 't op een
goeie dag vetikte om krek hetselde te
doen, wat sien baas inne hasses
had.
Toen begon die Van der Moer op
sun ongure wieze op dat beest om te
hengsten, dal Gerre Gerrit er ge
woon rasend van werd. Helemaal
teugen sien gewoonte in besloal ie
gebruuk te maken van sien geweldi
ge kracht, pakte die melkboer bij
sien kladden en donderde hem as
een sak vodden anne kant.
Mar toen - onrechtvaardighied on
der de meensen, mar oek bij de
beesten bliekber - koas die hon
plotseling pattij voor sien beulige
baas en beet Gerrit dwas deur
sien broek in't been. Wekenlang het
Gekke Gerrit de gevolgen van dit
arbitrale optreden nog pienlijk
voeld en as ie, sowel letterlijk as
figuurlijk, de poat stief houden had,
had ie nog wel skadevegoeding vra-
ge kannen oek, mar dat kwam sien
eer te na: hij wu met die hele Van
der Moer gien moer meer te maken
hewwe.
Later het Gekke Gerrit nog es op
een biesondere wieze bliek geven
van sien diereliefde, toen hij
woande in een huuske in 't
Brandsjekloaster achter de Butter-
hoekDaar had sien buurman in een
tot knienehok verbouwde sinaasap
pel kist een grauwe Vlaamse reus. 't
Beest wudde al dikker en dikker en
sat op't laatst suwwat klemvast in
sien kist.
Dat die buurman dit knien niet hield
terwille van een heerlijk leventsje
van 't beest, begreep Gekke Gerrit
al lang, mar toen't hem teugen de
Kerstdagen dudelijk wudde, dat
buurman sien langoor naar de eeu
wige jachtvelden verhuze late su,
steeg hem 't bloed naar de kop en
begon ie er over teprakkeseren, hoe
hij 't beesje 't leven redde kon.
't Knien gewoan jatte gong hem te
ver en oek 't opensetten van die si-
naasappelkist leek Gerrit gien goeie
oplossing toe: 't beest su hem dan
wel smere, mar kwam vanself erges
op't Ouwehoofsterkerkhof terecht
en dat suden je dan net su goed 't
Knienekerkhof noeme kanne - Gek
ke Gerrit kon sich niet voorstelle,
dat een Butterhoekster, die't beest
so vlak voor de Kerstdagen von, an
dere plannen, dan die van sien
buurman inne kop hewwe su.
Dus, docht Gerrit, bleef er niet veul
andes over, dan't probleem op te
lossen langs legale weg: hij su
buurman benadere en prebere of ie
't knien kope kon. En waarempel,
dat gong vlotter dan Gerrit docht
had, dat 't gebeurde su: voor 't
ronde bedrag van vijf gulden wudde
hij de eigenaar vanne vette Vlaamse
reus mette sinaasappelkist erbij,
't Eerste wat Gerrit deed was het
min of meer demonstratief uutme
kaar slaan van die krappe kist - toen
timmerde hij een royaal houten hok,
waarin sien wollen kammeraad on-
besorgd de Kerstdagen deurkomme
en blijdmoedig 't nije jaar tegemoet
gaan kon.
Mar wat deed, verdorie, toegelie-
kertied, die buurman van hem? Die
gong met sien vijf grauwe guldens
naar de Nijeburen en kocht voor
drie vieftig van Matten Sinnema een
compleet nij knien, wel wat kleiner,
mar minstens su levenslustig as die
Vlaamse reus.
En dit kleinere knientsje het toen
voor de ogen van Gekke Gerrit sien
jonge leven late mutten, want al su
de Oldehove er oek deur omdonde-
re, die buurman su met alle geweld
een stukje vlees op tafel hewwe oppe
dag van't Heilige feest - vrede op
aarde, inne magen een welbehagen.
Een ander wonderlijk avontuur met
beesten beleefde Gekke Gerrit op't
Skoaldiekje in Huzum, waar ie oek
nog een poaske woand het. Daar
was een sekere Van der Wal gere
geld inne weer met een rotteval. Hij
vong die beesjes levend en sloeg se
dan, begreep Gerrit al gauw, met
een soad plesier de hasses in.
Nou mul wel seid wudde, dat Gekke
Gerrit gien graote kammeraad van
rotten was, mar disse hannelwieze
stuite hem teugen de bust. Al gauw
had ie sien plan dan oek alweer
klaar: deur elke dag een ketierke
eerder op te slaan dan Van derWal,
loste Gerrit hier 'l hele probleem
handig op.
Wat voor veleidelijke hapkes disse
rattevanger van't Skoaldiekje nog
in sien valsje lei - noait één keer
meer vong ie nog een rot. En su kon
het lang dure, voor de goeie man
inne galen kreeg, dal 't Gekke Ger-
ret en gien een andes was, die sien
rotten elke morgen weeran de vrij-
hied gaf.
Kees Brol.
kolossale prijzen bekeek vroeg zich
af, hoe de horeca het daar ooit voor
heeft kunnen doen.
Een paar voorbeelden: koffie en
thee twintig cent, een glas pils een
kwartje, een beste borrel veertig
cent, een glas wijn of Vermouth vijf
en zeventig cent en een portie bit
terballen vijftig cent.
De twee dubbeltjes, die wij op deze
gezellige middag temidden van alle
vrienden van de heer Smidt, offi
cieel schuldig waren voor ons kopje
thee, raakten wij - merkwaardige
gewaarwording! - slechts met de
allergrootste moeite aan de ober
kwijt - nóg meer moeite kostte het
ons duidelijk te maken, dat wij wel
degelijk een bewijsje van betaling
verlangden, het gebruikelijke
"briefje" voor de belastingen. Al
leen dit curieuze document lijkt ons,
een week later, al heel wat meer dan
twee dubbeltjes waard
Sch.
Zou het Hotel De Pauw aan de Sta
tionsweg het eerstvolgende hotel-
bedrijf zijn in de steeds langer wor
dende reeks van verdwenen hotels
in Leeuwarden? De heer Boelens,
eigenaar van het hotel, deelde ons
mee, dat hij de zaak gaat verlaten.
Het is nog niet bekend of er een
opvolger komt en zo ja, wie dat zal
zijn. Weer een hotel minder in
Leeuwarden
N.V. Expl. Mij. „Lauwersoog"
HOTEL- EN RECREATIEBEDRIJVEN
Telefoon 05100-31323
SKOL International
Dort m 7 Breda-Roya I
Coca-Cola - Fanta
Sparks Bitter Lemon
Kinly Tonic - Sprite
Jonge Jenever
Vieux St. André
Overig gedistilleerd
Port-Sherry -Verm.
Koffie
Thee
Wijn: fles/glai
Long drinks
Jus d' orange
-
O/",;.
INCL. SERVICE ON B T W.
Totaal
