m|f fkayz....
Friesland Bank
4
Uw eigen bank
Lezers klommen in de pen
DE FIETS
Bij het sien vanne foto van 't Café
Klopma in 't Kleine Krantsje num
mer 378 skoat mie weer wat inne
gedachte. Toendertied sjonnen de
vrachtrieders' tussen de Rieksbrug
en 'de Spinnebrug. Een van die
vrachtrieders was De Boer uut
Drachten. Dinsdags en vrijdags was
ie inne stad.
Eelke Boetes en ik gongen tussen de
middag wel naar hem toe om wat
boadskapkes voor hem te doen, soas
wat pakjes wegbrenge. Dan kregen
wij een paar losse centen.
Op een keer kwamen we weer bij de
wagen. De Boer was er niet. Seker
een kopke koffie an 't drinken bij
Klopma. Mar sien fiets was er wel.
Die bruukte de man altied om sien
boadskappen te doen. Normaal
hong die fiets anne zijkant vanne
wagen. Maar nou ston ie achter de
wagen teugen 't hek. Hij ston er erg
verleidelijk. So verleidelijk, dat we
hem er niet staan late konnen.
Dus: wij om beurten op die fiets en
op naar de rieksbrug tussen de bo
men. Och, och, wat hadden wij een
lol. Al gauw kwamen oek de andere
jonges eran. Waar hewwe jimme
die weg? Laat mij oek es! Mar dat
was er niet bij. Wij wuden hem niet
uutlene.
Maar ja, het liep al mooi naar twee
ën en we wuden niet te laat op skoal
komme. Oek durfden we de fiets
niet terug te brengen. Een vanne
jonges hield mar an om oek es even
te fietsen. Tenslotte seiden we: nou,
dou magst oek even fietse, mar dan
must die fiets oek weer terug bren-
ge. Goed, se it die jonge, waar mut
ie dan heen? Nou, seiden wij, die
fiets mochten we even lene. De
vijfde vrachtwagen. De Boer hiet
die man, daar mut ie heen. Bedank
die man dan mar even voor 't lenen.
Die jonge weg. Wij er stiekem ach-
teran om te sien, hoe 't aflope su.
Nou, toen hij bij De Boer ankwa'm
setten oppe fiets kreeg ie meteen een
slag omme bassen eri oek nog een
skop onder de kont. Wij gingen vol
daan naar skoal. Ik naar de Tuunts-
jeskoal en Eelke naar Skoal 8.
Vrijdags waren we weer bij De
Boer. De goeie man het noait we
ten, dat wij het waren, die de fiets
even van hem "leend" hadden
Toen de vrachtrieders nog naast 't café van Klopma op het pleintsje ston-
nen
Leeuwarden
J. Faber
OLDEHOOFSTERKERKHOF
In 't eerste januarinummer van 't
Kleine Krantsje stond een foto van
de school op het Oldehoofsterkerk-
hof; dat was een plaat van omstreeks
1900. Ik ging daar toen op school.
De bomen en boompjes, die we op
die foto zien zijn later bij het opgra
ven van verschillende kabels en
buizen verwijderd. Hoofd van de
school was in mijn tijd meester
Boddé.
Er is toen door de jeugd heel wat
afgeschopt met overblijfselen van
het kerkhof, waarvan ook resten
met paardewagens werden afge
voerd. Er .waren toen zes klassen
met zo'n dertig tot veertig leerlin
gen. De meesters en juffen waren in
die tijd streng. Moet je nou om ko
men; verscheidene ouders zouden
nu naar de politie lopen. Maar wij
kregen de waarschuwing mee van
huis: "Geen praatjes, afgelopen!"
De deur, die we op de foto zien was
altijd open bij het speelkwartier. De
ingang van de school was aan de
andere kant. Daar stond nog een
dubbele rij woningen voor het Sint
Rivostraatje, zoals wij het Heer Ivo-
straatje toen noemden.
Links naast het hek was de touwsla-
gerij van Morrema, waarvan nu nog
een winkel op de Nieuwestad is. Ik
weet het niet zeker, maar ik meen
nog op dezelfde plaats. Toen was er
van alles te koop, wat maar met
touw te maken had.
Ze hadden daar ook een loopknecht,
een zekere Boonstra, die bij de ge
boorte van Prinses Juliana op een
vrijdagmorgen tussen al het volk op
het Hofplein onwel werd - dat gaf
toen een hele opschudding.
De school op het Oldehoofsterkerk-
hof werd door verscheidene jongens
en meisjes bezocht, die later een
zaak hadden in Leeuwarden, zoals
Piet Veelders, de sigarenwinkelier
uit de Schrans, de jongens van De
Boer, borstelfabrikant, toen wo
nende aan de Landbuurt, Jacob
Goedemoed, die kleermaker werd
op de Nieuwestad. Ook Wieger
Stienstra, later directeur van de
Gemeentereiniging in Leeuwarden
en De Vries, kellner in de Kroon,
waren bij ons op school. Ook waren
er nogal wat joodse kinderen uit de
Breedstraat, Nieuweburenen Put op
deze school.
In die tijd werd er 's winters nog
soep uitgedeeld bij het Sint Anthony
Gasthuis; alles op èen knipkaart, de
kinderen kregen dan een bord gratis
soep. Je moest een lepel meenemen
en in de rij staan op het Schoenma-
kersperk. Het poortje, waar wij
doorgingen is er nog.
Het mocht niet van mijn vader,
maar in onze ogen was de soep zo
fijn. En thuis was het ook geen vet
pot in die dagen. Wij'liepen vroeg
van huis 's morgens om elkaar op te
halen. Dan ging het via de Breed
straat of langs de Nieuweburen naar
de school; zelf woonde ik op het Ol-
degalileen. Dat ging dus vier keer
per dag en toen waren er voor ons
nog geen fietsen, zoals nu. Er werd
ook niet gevraagd wat wil je nu van
daag gaan doen. Het lesrooster vol
gen en daarmee basta,
Later heb ik daar geen spijt van ge
had; wel vond ik het jammer, dat ik
niet verder mocht leren, want er
moest geld komen - elk kwartje was
welkom in die dagen.
Het grootste deel van de familie
Nauta heeft gedurende een aantal
jaren op Werkmanslust gewoond;
mijn grootvader H. Nauta woonde
vijf en vijftig jaar op nummer 39, L.
Nauta woonde op 128, S. Nauta,
mijn ouders, eerst in de derde bin
nenbuurt, later op 145. Verder
woonde een dochter van de familie
Nauta, gehuwd met een J. Dijkstra,
in de Willem Sprengerstraat en die
huizen waren ook van Werkmans
lust. Persoonlijk heb ik hier een zeer
prettige jeugd gehad, vrienden wa
ren er volop. Het was een betere ar
beidersbuurt. Er woorden ook alle
soorten ambachtslieden, zelfs poli
tieagenten, denk aan Grondstra en
Visser, verder woonden er kleerma
kers, schoenmakers, bakkers, goud
en zilversmeden, schilders, behan
gers en stoffeerders rJa, wat er niet
allemaal aan vaklieden woonden, te
veel om op te noemen.
Ik denk nog vaak terug aan de kin
derfeesten, die er eenmaal per jaar
voor de jeugd werden gehouden op
het land van de touwslagerij van
Roos. Later werd dit land verkocht
aan een zekere Wiersma die er tui
nierde. 's Winters als er ijs was op
de sloten. Thuis in de kamer werden
de schaatsen onder gebonden en je
stapte van huis uit op het ijs. Jam
mer dat Werkmanslust zo ter ziele is
gegaan, maar bij mijn laatste be
zoek aan Leeuwarden heb ik gecon
stateerd dat er iets nieuws voor in de
plaats is gekomen dat de Groninger
straatweg niet ontsiert.
Amersfoort
G. S. Nauta
RENGERSPARK
Toen ik omstreeks 1905 van school
ging kwam ik bij een baas te werken
voor vijfenzeventig cent van 's
morgens zeven tot 's avonds zeven;
dat was een hele dag voor een jon
gen van twaalf jaar!
Surhui sterveen
S. Dijkstra
WERKMANSLUST
Mag ik nog iets zeggen naar aanlei
ding van de foto, die onlangs in 't
Kleine Krantsje heeft gestaan? In
het door U afgebeelde straatje ben ik
namelijk geboren en wel op 30 juni
1911Dit is ook bekend terrein voor
de schrijver Bart van der Weerdt,
die ik persoonlijk goed ken.
Bij het zien van de foto van het
hoekje Spanjaardslaan in 't Kleine
Krantsje nummer 378 kwamen mij
vele jeugdherinneringen in de ge
dachten. Ik woonde van mijn vierde
tot mijn tiende jaar (1908-1914)
vooraan in de Singelstraat, Vlak bij
het Rengerspark.
Natuurlijk had het park een grote
aantrekkingskracht op ons. Maar de
parkwachter, een chagrijnige oude
man, "pliesje Bakker", had schijn
baar als belangrijkste taak om kin
deren weg te jagen. We waagden
ons dan ook gewoonlijk niet verder
dan de bank rechts van de ingang,
waar we rustig speelden of zaten te
breien.
Als de pliesje er aan kwam, waren
we snel weg om zo gauw hij zijn
hielen had gelicht, weer op "onze"
bank te gaan zitten.
Men kent er de Friese
verhoudingen en is bereid
plaatselijke en provinciale
belangen te dienen.
De Singelstraat was bestraat met
balstenen, maar vooraan was een
stukje klinkers; dat was ons plein
tsje. Wat konden we daar heerlijk
touwspringen of hinkelen of knik
keren. Ook mochten we graag hoe
pelen. De jongens hadden ijzeren en
de meisjes houten hoepels.
In het voorjaar en in de zomer gin
gen we spelen en bloemen plukken
in het jodenland. Officieel heette
dat het Jelsumer Binnenpad. Bij de
Israëlitische begraafplaats hield het
pad op, we gingen dan dooreen hek
en waren "in 't land".
De jeugd van tegenwoordig zal veel
van deze ruimte missen, daar nu al
les volgebouwd moet worden he
laas.
Leusden Mevr. G. Frankena-
Posthumus
NIEUWE STADSWEESHUIS
Graag wil ik naar aanleiding van het
leuke schrijven van een oud-wees
over het Old Burger Weeshuis inha
ken met een stukje over een oude
jaarsavond in het Nieuwe Stads
weeshuis in Leeuwarden.
Als wees was ik daar negen jaar en
wel tot 1919 toe.
Alle wezen gingen op Oudejaars
avond eerst naar de kerk. Terug in
de grote eetzaal kregen we aan lange
tafels chocolademelk meteen bólle.
Tot veertien jaar hoorde je bij de
kinderen, dus voor tien uur naar bo
ven, op de slaapzaal. Enfin, dat
vonden we niet erg: lol maken,
bokje springen enzovoort.
vervolg op pag. 5
Plusminus zeventig jaar geleden is deze foto gemaakt van een gymnastiekuitvoering op het Haersmafeest
in het Old Burger Weeshuis in LeeuwardenAchteraan de meisjes Ant Hovenga, Dientje van der Zwaag,
Ruurdje Visser en Gretha Doorn; vooraan Jo Boontjej Annie Daniels, Anneke Jorritsma en Geertje
Bij Is ma.
