'PINKIE"
EENSTRA
UNIEKE
FIGUUR
ARRESTANT IN DOODSNOOD
SPRINGT UIT HET RAAM VAN
OLD BURGER WEESHUIS
VOOR LEEUWARDEN EN DE
WIJDE WERELD ER OMHEEN
UITHUIZIG
THUIS
EN
THUIS
UITHUIZIG
GRUWELIJK GEVAL IN OORLOGSTIJD
ACHTTIENDE JAARGANG
24-10-1981 NUMMER 395
'T KLEINE KRANTSJE
Een paar weken geleden plaatsten wij voor onze fotoprijsvraag "Leewadders, waar is dit?" in 't
Kleine Krantsje een afbeelding van het vroegere gebouw van het Old Burger Weeshuis'op de
hoek van het Zaailand en de ZuiderstraatNaar aanleiding hiervan ontvingen wij van een van
onze abonnees een brief, die herinneringen opriep aan een mysterieus drama uit de laatste
wereldoorlog, toen het gebouw een dienst van de bezettende macht herbergde, een filiaai van het
R ijkskomm issariaat
Wij zijn de abonnee, die ons de
naam verschafte van het slacht
offer Wiliy de Jong zeererkcnte-
lijk, zoals wij allen dankbaar
zijn, die reageren op wat er in 't
Kleine Krantsje heeft gestaan.
In de twintiger jaren leek voor
een zekere Leeuwarder jongeman
met een HBS diploma het kostje ge
kocht. Graag was hij opeen kantoor
gegaan en een bankdirekteur had
hem wel willen hebben. Maar ja,
om kort te gaan: Frans A. Veenstra
had een stempel. Hij was geboren
zonder vingers, maar toch was hij
ongelooflijk handig door het ge
bruik van zijn duimen en pinken.
Z'n optimisme redde hem. samen
met zijn inventiviteit. In de Breed-
straat had hij een tweede hands-
boekhandeltje. Later, in de kiosk op
het hoekje van de Voorstreek en de
Koningstraat, was er geen vierkante
centimeter ongebruikt. Het zaakje
zat vol met sigaren en sigaretten en
souvenirs, de winkelier zelf bruiste
van de ideeën.
NIET KWETSEND
Frans Veenstra had dus een stem
pel door zijn handicap. Zelf had hij
het idee, dat hij zich afzette tegen
over onbegrepen mensen. Ander
zijds had hij een stempel als een
uniek man, die iedereen kende als
Pinky" Een naam, die in het ge
heel niet kwetsend was bedoeld.
Integendeel; iedereen had ontzag
voor z'n noeste werk, dat hem dag
en nacht bezig hield. Ieder idee, ie
dere gedachte bracht hem tot leven
en bracht hij in de practijk. Een
simpel voorbeeld. Hij ontdeed zijn
electrische winkelbel van de bel,
waardoor er een ruitentikker"
ontstond - telkens, wanneer de
De heer J. L. Kuhlmann, oud nota
ris en nu wonend in Berg en Dal,
schreef ons, dat hij in de oorlog
werkzaam was op het notariskan
toor van S. Molenaar in het pand
Willemskade nummer4. De achter
kant van dat kantoor keek uit op de
achterkant van het voormalige
weeshuis met z'n Duitse dienst.
"Eens" aldus de heer Kuhlmann,
"werd ons door de Duitse Polizei
bevolen het kantoor niet te verlaten
en niet uit het raam te zien. Later
bleek, dat men het lichaam zocht
van een held, die op een verdieping
van het weeshuis dwars door een
ruit was gesprongen en achter ons
kantoor was terecht gekomen."
"Wanneerde Duitsers" zo voegden
wij aan deze mededeling van de
heerKuhimann toe, "er naar streef
den deze tragedie geheim te hou
den, dan zijn ze daar wellicht in
geslaagd - wij hadden er althans
nog nooit van gehoord en we weten
ook niet, wie het slachtoffer was."
SLACHTOFFER BEKEND
Na deze publicatie in onze krant is
een van onze abonnees zo vriende
lijk geweest ons op de hoogte te
brengen van de identiteit van het
slachtoffer zodat wij nu in staat zijn
de achtergronden van dit drama uit
de doeken te doen.
De ongelukkige, die uit het raam
sprong en deze wanhoopsdaad
moest bekopen met de dood, was de
dertigjarige Willy de Jong uit de
Bagijnestraat in Leeuwarden.
Willy, officieel Wiltje de Jong, was
de oudste zoon van de bekende
Goutumer kortebaanschaatsenrijder
Comelis de Jong, alias Kees het
Koopmantsje. Aan hem hebben wij,
jaren geleden al eens een artikel ge
wijd.
Kees het Koopmantsje stond er om
bekend, dat het hem bij het hardrij
den meer om de penningen ging,
dan om de eer. Wanneer Kees bij
het hardrijden in de finale kwam.
kon er altijd met hem worden ge
praat - veel liever dan met de eer
van de triomf ging hij met het geld
van de eerste prijs naar huis.
Kees het Koopmantsje kreeg twee
zoons, Wiltje en Sjoerd. Willy, in
Huizum geboren op 2 mei 1911,
werd ook een bekende figuur in
Leeuwarden, die eigenlijk geen vast
werk had, maar "van alles deed".
VREEMDE SNIJBOON
Mensen, die hem hebben gekend
herinneren zich hem als een wel wat
eigenaardige knaap, ofwel "een
vreemde snijboon", zoals iemand
het zei.
Midden in de oorlog, juni 1941,
stapte Willy de Jong in het huwe
lijksbootje met Rinskje van der
Meulen, waarna het jonge paar een
onderdak vond in een woninkje in
de Bagijnestraat.
Vier weken na de trouwdag, de
vijftiende juli, hielp Willy zijn va
der Kees in het hooi op diens boer
derijtje aan de Goutumerdijk. Daar
na besloot hij naar de stad te gaan
om de punten van zijn hooivork te
laten slijpen.
STELLETJE N.S.B.-ers
Bij de Beursbrug gekomen ont
waarde Willy een groepje harre
warrende mensen, die het kennelijk
aan de stok hadden met een stelletje
N.S.B.'ers of andere Duitsgezinde
figuren.
In mei 194liet Willy de Jong deze
foto maken, twee maanden later
vond hij gruwelijk de dood.
Wijzend op z'n hooivork heeft De
Jong toen in het voorbijgaan ge- -
vervolg op pag. 5
NIEUWESTAD 75 LEEUWARDEN