LEEUWARDER JONGEN VOCHT
VIER JAAR ALS OORLOGSVLIEGER
FAMILIE WIST VAN NIETS
VOOR LEEUWARDEN EN DE
WIJDE WERELD ER OMHEEN
SIJBREN MUD UIT DE SPANJAARDS STRAAT
NEGENTIENDE JAARGANG
24-9-1983 NUMMER 441
'T KLEINE KRANTSJE
Tweede Wereldoorlog. Ons land zucht onder de bezetting van de Duitsers. Na een
grauwe dag de donkere avond met alleen enkele 'Freigestellter' in de Sperrtijd buiten
op straat. Dan het bekende, maar altijd weer angstaanjagende gebrom van tientallen,
misschien wel honderden overkomende vliegtuigen. De felle vuurstoten van het
afweergeschut. Zoeklichten, die de hemel aftasten. De machteloze woede, wanneer er
een toestel is geraakt en brandend naar beneden komt. De gruwelijke onzekerheid
over het lot van de onbekende jongens, die de neerstortende machine bemannen.
Daarna enige opluchting bij het verminderen van het gebrom en het afnemen van het
afweergeschut. En tenslotte - onmiskenbaar-een zekere voldoening bij het weten, dat
de luchtvloot verder vliegt - op weg naar het gehate land.
Onbekende vrienden in de lucht.
Engelsen, Amerikanen, Canade
zen, Australiërs, Nieuwzeelan-
ders.
Maar ook Nederlanders.
En - zonder, dat zelfs zijn naaste
familie er ook maar iets van weet
- eveneens een Leeuwarder, een
jonge stadgenoot, die als een
marineman de oorlog is inge
gaan, maar later voor een taak bij
de luchtmacht kiest.
Sijbren Mud uit de Spanjaards
straat, zoon van een voerman bij
de gemeentereiniging, is amper
zeventien, wanneer hij in 1936
vrijwillig in militaire dienst gaat
hij meldt zich bij de marine en
wordt lichtmatroos.
Hij ziet zich op de kruiser 'Java'
geplaatst, vaart tijdens de Spaan
se burgeroorlog door de Middel
landse Zee en vertrekt in het
kritieke jaar 1939 met de kruiser
'De Ruyter' naar onze gebiedsde
len overzee.
Hij is ver van huis, wanneer de
Duitsers ons land overweldigen,
maar dan komt de verraderlijke
aanval van de Japanners op de
Amerikaanse vloot bij Pearl Har
bor en ook in het Verre Oosten
breekt de oorlog uit.
Juist in deze tijd besluit Siep Mud
de marine te verlaten en bij de
luchtmacht te gaan; nauwelijks is
hij van boord of de trotse kruiser
De Ruyter gaat, vrijwel met man
en muis, ten onder in de Slag in
de Javazee.
Terwijl de Japanse bezetters uit
zwermen over Nederlands Indië,
wordt de Leeuwarder jongen ge
plaatst bij het détachement Au
stralië van de marineluchtvaart
dienst. Hij komt er bij Adelaide
aan de zuidkust terecht, krijgt er
een opleiding tot vliegtuigtele
grafist en wordt bevorderd tot
sergeant.
AMERIKA
Van Australië gaat het naar Ame
rika, naar de stad Jackson in
Mississippi. Hier, op de grote
Jackson Air Base, wordt de ser
geant Mud op zijn verdere oor-
logstaken voorbereid.
In 1943 komt vader Mud in de
Spanjaardsstraat in Leeuwarden
te overlijden; moeder en de drie
dochters weten niet beter, dan
dat zoon Siep ergens in Neder
lands Indië ziet - aangenomen
althans, dat hij nog in leven is.
Dan evenwel houdt hij zich bezig
met het overvliegen van Catali-
navliegboten van San Diego in
Californië naar Australië; later
komt hij, na een verblijf op
Nieuw Guinea, op Ceylon te
recht.
Hier wordt Siep Mud ingedeeld
bij Coastal Command; er volgen
convooivluchten naar de Perzi
sche Golf voor schepen, die oor
logsmateriaal van Amerika naar
Rusland brengen - ook vliegt de
jonge Leeuwarder rond Kaap de
Goede Hoop met het doel geal
lieerde schepen te beschermen.
INVASIE
In Europa vorderen intussen de
voorbereidingen voor een inva
sie; net voor 'D-day' wordt Siep
Mud overgeplaatst van Ceylon
naar Engeland.
Hij heeft nu gevlogen op PBY
Catalina's, op Dakota's op
Beechcrafts, op Sunderlands;
wat er volgen zijn grote bombar-
dementsvluchten op Duitsland in
de Liberator.
De familie in Leeuwarden heeft
er geen idee van, dat Siep be
hoort tot de luchtvloten, die hier
's nachts overtrekken - Siep zelf
weet niets van de situatie thuis.
Tegen 't einde van 1944 maakt
Sybren Mud als vliegtuig-
telegrafist-boordschutter deel uit
van de bemanning van een Mit
chell B-25 lichte bommenwer
per.
De vliegtuigcommandant is de
Luitenant ter Zee-Vlieger le klas
J. L. den Hollander, de Luitenant
ter Zee 2e klas KMR P. Jaapies is
waarnemer en behalve de ser
geant Mud is ook de sergeant A.
J. van Broekhoven als telegrafist
boordschutter aan boord - hij is
het ook, die al in Indië met 'Jilles'
Mud kennismaakte en sindsdien
al zijn lief en leed heeft gedeeld.
Van eind februari tot eind maart
1945 hoort deze bemanning tot
het RAF squadron 226, dat met
nog twee andere squadrons,
waaronder een Frans, gestatio
neerd is op het vliegveld Vitry in
Noord-Frankrijk. Elk squadron
bestaat uit een twintig tot vier en
twintig vliegtuigen met een zelf
de aantal bemanningen.
MONTGOMERY
Op 21 maart wordt Sybren
Mud met zijn makkers ingedeeld
bij het Nederlandse squadron
320 dat tot begin mei het vlieg
veld Meisbroek bij Brussel als
basis krijgt.
De squadrons zijn een onderdeel
van de Tweede Tactical Air For
ce, welk commando ondersteu
ning geeft aan het Tweede Army
Corps van Generaal Montgome
ry. Al hun doelen liggen vóór het
in de richting Duitsland opruk
kende Tweede legercorps; de
vliegopdrachten bestaan vooral
(Vervolg op pag. 6)