VOOR LEEUWARDEN EN DE
WIJDE WERELD ER OMHEEN
KM/,
van ae
TWINTIGSTE JAARGANG
8-10-1983 NUMMER 442
tS ee-ri &iy yo-nd&'oe c/ay vandaay: met
dit -n-umm,eï- yaut 't odQetne /ddantye
y 'n, timntuyste yaa/uyamy in/ ddaaï mee
dedden ate ee/n mj/ljfiaad de'ie/dt, aam, de-t
des taam wua'ivun wty nie t duA^den demden,
toen we eens eoute na/mme'>, ddrwee%den e/n
aa/n det te yin J tonden van de éamye wey,
die wiy na, al dedden afyefeyd.
Wat om oti dit moment woud tot
voddoeniney stemt is detfeit, dat o-nye d/iont
yicdl noey steeds may ve/tdeayen on een
etnsje'ifla raode deddneysteflt ny van on :ye
y/iote deyeï/sdïony.
dde fmettiye le.actieSj die ons detteiliyd day
in day ait de/oeidenvoumen een
voo'itdaAe n de devestiyimy van det we tenj
dat wty met ons odQetne ódCtantye
daiyenden en noy, eens daiyenden teyens
iedere veestten daeyen een y'toot cyenoeyen
doeM.
(Md deye deunyyem van instemmony
stimadeAen ons ene'tyted voo'ot te yaan ofi
de eenmaad onyestayen en yuist yedteden
weydie cms, naa/o toy vavty diofven, naa/o
andere, noy vUidel veuoydeude mydyha-dvn
voeï,t.
d/ddnno Sd. Ódcdoastia.
De eerste acht Meteor straalja
gers arriveerden in Leeuwarden
op de acht en twintigste januari
1948. Het waren toestellen van
het even eerder op Twenthe op
gerichte 323 Squadron van de
legendarische Majoor Jan Flin
terman.
De andere vliegers die Leeuwar
den op deze manier als (Neder
landse) militaire basis inwijdden,
waren de luitenants Linzel, Van
Aersen en Van Gelder, de ser
geant-majoor Van Oord en de
sergeants Van Mil, Bakker en De
Ruyter.
De vreugde over hun blijde in-
comste werd meteen getemperd
door het bericht van het crashen
op deze zelfde dag van twee
andere toestellen, die van het
vliegveld Valkenburg op weg
waren naar Leeuwarden.
In laaghangende bewolking raak
te ze de koers kwijt, waarna ze
door brandstofgebrek gedwon
gen werden tot het maken van
noodlandingen.
De ene machine kwam ten
noordoosten van Dokkum bij
Wetzens terecht en werd licht
beschadigd, het andere toestel
bereikte bij Uithuizen de grond
en liep zware beschadigingen Qp.
Beide vliegers kwamen er geluk
kig zonder kleerscheuren af.
Maar toch
Was dit een voorbode van wat er
aan rampzaligs te wachten
stond? Voorlopig bleven er van
de Vliegbasis nog positieve be
richten komen dank zij de Ma
joor Flinterman, die ons verbaas
de door het vestigen van twee
records. Vliegend in een Gloster
Meteor bracht hij eerst het hoog
terecord op 14821 meter en
daarna het snelheidsrecord op
953,1 kilometer per uur.
Exact één jaar en acht maanden
na de komst van de Meteors naar
Leeuwarden, op de op acht en
twintigste september 1949, de
den zich de eerste moeilijkheden
voor.
IN BRAND
Toen drie toestellen van de basis
zouden vertrekken, zag een van
de vliegers zich gedwongen de
start af te breken. Het was de
sergeant Bernhard de Ruyter, die
had behoord tot het team van de
acht vliegers, die als eersten de
basis bevolkten. Z'n toestel
kwam naast de baan terecht en
vloog in brand. Maar het vuur
werd geblust en de piloot kon
worden gered.
Een tweede toestel uit dezelfde
formatie raakte boven Noord
Holland in een mistgebied, kreeg
gebrek aan brandstof en moest
bij Volendam aan de grond: ook
de piloot van deze machine, de
Sergeant Van der Maessen de
Sombref stapte er gelukkig heel
huids uit.
Toen begonnen de vijftiger jaren.
De noodlottige vijftiger jaren.
Op de zesde februari 1950, even
Vandaag het eerste van een
reeks van zes verhalen van de
hand van onze hoofdredac
teur Fenno L. Schoustra over
de Rampjaren van de Vlieg
basis Leeuwarden. Over
veertien dagen volgt het
ytweede^deel^^
na half drie, zagen mensen in
het Jelsumer Oudland op geringe
hoogte een straaljager overvlie
gen die kennelijk net van de basis
was gestart. Hoewel het toestel
heel regelmatig vloog trok het
toch de aandacht: de motor
maakte een vreemd, sputterend
geluid, dat de Jelsumers nog
nooit eerder hadden gehoord.
Bovendien viel het op, dat het
vliegtuig niet met een grote snel
heid vloog: rustig en statig gleed
het voort in de richting van de
Dokkumer Ee.
ALS EEN STEEN
Plotseling echter dook de machi
ne omlaag, raakte met een hevi
ge klap de grond, schoot over een
sloot, richtte zich nog even op en
plofte toen als een steen naar be
neden. Direct na de val vloog het
wrak van het toestel in brand en
helpers, die onmiddellijk toesnel
den hoefden niet te denken aan
het blussen van de enorme vlam
menzee.
Toch drongen er mannen tot het
toestel door, maar van de be
stuurder vond men geen spoor.
De neus van de machine had zich
metersdiep in de zware klei ge
werkt en de vlieger moest onmid
dellijk zijn gedood.
Wie het was, dit eerste slachtof
fer van de vliegeniers van de
Vervolg op pag. 7
Ze liggen nu alweer drie decennia achter ons, "de rampjaren" van de Vliegbasis
Leeuwarden, de vijftiger jaren, toen we herhaaldelijk werden opgeschrikt door
berichten over noodlottige ongevallen, waarbij onze basis betrokken was. Het was de
tijd van de eerste straaljagers, de Gloster Meteors, de Hunters en de Thunder streaks,
waarvan er heel wat ontijdig naar beneden kwamen. In het tijdvak van 1950 tot en met
1959 heeft men op de basis de driekleur ettelijke malen halfstok moeten hangen: niet
minder dan negen en vijftig maal is er in deze periode een vliegtuig verongelukt, óf in
Friesland, óf buiten Friesland, waarbij het dan een toestel uit Leeuwarden betrof.
Daarbij zijn er tientallen doden te betreuren geweest.
(W