GEZELLIGE HUISELIJKHEID
IN VROEGER TIJD
■jgir'
t
T KLEINE
KRANTSJE
MET Z'N ALLEN ROND DE TAFEL
Nu we weer in de tijd van de
lange avonden zijn, moet ik dik
wijls terugdenken aan mijn kin
derjaren in Friesland. Ongetwij
feld zullen ook ouderen, als ze in
de huiskamer gezellig bijeen zijn,
wel eens terugdenken, aan die
tijd van weleer. Want dat het,
ondanks alles wat toen niet goed
was en nu beter is, toen een
gezellige tijd was, zal een ieder
beamen. Wij zaten bij ons thuis
vroeger nog rondom de tafel
geschaard, een ieder met eigen
bezigheden, en boven ons de
gaslamp, die gezellig op de tafel
scheen. Ik zie nog al die gekleur
de kralen, waaruit de lampekap
bestond. En o, als er weer eens
een gaskousje op was, dan moest
er natuurlijk een nieuw kousje
komen, maar dat moest uiterst
voorzichtig in de lamp geplaatst
worden, het lampeglas er voor
zichtig over heen, want bij de
geringste aanraking ging het
stuk. Zo'n vervanging van een
verbruikt door een nieuw gas
kousje was een hele gebeurtenis.
Soms zaten we gezellig met el
kaar ganzebord te spelen, en o
schrik, daar zaten we opeens in
het donker, er moest een nieuw
muntje in de gasmeter gedaan
worden, meestal was dat een
dubbeltje, en floep, daar ging het
licht weer aan en konden we
verder spelen.
GASLAMP
De gaslamp gaf een mooi helder
wit licht. In de rest van ons huis
hadden we petroleumlampen.
Hier en daar hing zo'n blaker
lampje aan de muur, de ouderen
herinneren zich dat lampje met
de blaker nog wel. Aan dat alles
terugdenkend, is er nog steeds
het gevoel van dankbaarheid
voor al die eenvoudige gezellig
heid thuis. We hadden geen ra
dio, hoewel toen al hier en daar
radiotoestellen in de woningen
aanwezig waren. Televisie was
onbekend en behoorde, zo er al
eens over zo iets gesproken werd
tot de welhaast onmogelijke din
gen. De radio vonden we al een
groot wonder. Daar we dus thuis
geen radio hadden, mocht ik wel
eens bij buren naar het kinder
uurtje luisteren. Wat een bele
venis, opgetogen kwam ik dan
weer thuis om van dat wonderlij
ke en onbegrijpelijke gebeuren te
vertellen. Mijn grootvader, die
:.r"' 'D.
■m
een ouderwets vroom man was,
vond die radio maar een uitvin
ding van de duivel.
Toch wisten onze buren hem
over te halen eens' naar een
lezing of radio-toespraak van een
predikant te komen luisteren. En
hij had er toch van genoten, al
was de zondagse kerkgang toch
het enige juiste voor hem, want
daar beleefde hij zijn geloof en
geestelijk leven.
GEEN WATERLEIDING
We hadden thuis ook geen water
leiding, maar beschikten over
een regenbak en een put, bron
water dus! Als het erg lang droog
was en er weinig water was,
mochten we bij de buren een
emmer water halen uit hun wa
terleiding-kraan. Ondanks al de
ze kleine ongeriefelijkheden,
was het toch zo gezellig in ons
oude, zèèr oude huis. Het slapen
in de bedstee was fijn, lekker
"smuk" met die deuren er voor.
Toen ik een baby was, sliep ik, tot
m ijn tweede jaar in een houten
krib aan het voeteneind van de-
bedstee. Ik kan mij dat nog herin
neren.
We stookten onze kachel met
turf en briketten. Bij erg koud
weer hadden we een stoof met
een test waarin warme briketjes
uit de kachel lagen, en verwarm
den we zo onze voeten. Soms
werden die briketten eerst in de
koperen doofpot gelegd. Als ik 's
winters, na dat ik me in de
sneeuw of op het ijs vermaakt
had, met koude voeten thuis
kwam, werd er gauw een Warme
stoof klaar gemaakt, en dan had
je weer zo heerlijke warme voe
ten.
SCHAARSE WARMTE
Uiteraard was er in huis slechts
één vertrek verwarmd, de woon
kamer, die in ons geval, tevens
Heiloo
P. H. Zwerver
Deze interessante foto herinnert
ons aan de officiële opening van
de Paardepifp tussen de Peper
straat en de Oude Oosterstraat
in 1930. De strakke pijp kwam in
plaats van een veel sierlijker
rond brugpijpje, dat moest ver
dwijnen, toen men besloot de
smalle Peperstraat aanzienlijk te
verbreden. Dat laatste was al
gebeurd, toen deze foto werd
gemaakt: de gehele zuidzijde
van de straat was al afgebroken,
in afwachting van de bouw van
de nieuwe winkelpanden, die er
nu nog zijn. Onder grote belang
stelling, zo te zien vooral van de
jeugd, komt er juist een muziek
corps de Peperstraat afmarche
ren; een heer met hoed lijkt een
draad of een lint vast te houden
en die versperring zal nog wel
even moeten worden doorge
knipt. Let u ook nog even op de
tekst op de zijgevel van het
gebouw achter op de achter
grond. "De roode winkel" staat
daar en dat was inderdaad een
bekend bedrijf in het oude Leeu
warden.
slaapkamer was door de aanwe
zigheid van twee bedsteden.
Op verjaardagen in de huiselijke
kring dronken we zogenaamde
theemelk, thee in melk gezet.
Dat 'was dus - een feestelijke
drank. Oudere Friese mensen
zullen zich ook nog wel de thee-
melk herinneren, 's Zondags
kwam er een mooi kleed op tafel,
in de week lag er een tafelzeil op.
STUKJE CAKE
Ook was er 's zondags een lekker
stukje cake bij de koffie, terwijl
op de andere dagen de koffie-
traktatie uit een stukje heerlijke
Friese koek bestond.Ik herinner
mij ook nog-uit mijn kinderjaren
dat er dikwijls op zondag na de
kerkdienst kennissen op koffie-
bezoek kwamen en dan werd er
over de beluisterde preek ge
sproken. Ja, al met al was er nog
een echt zondagse sfeer! Spelen
op straat was er 's zondags niet
bij. Wel werd er een wandeling
gemaakt, "de zondagse kuier".
Het leuke was dat er dan ontmoe
tingen plaats vonden tussen de
wandelende gezinnen, waarbij
een gezellig babbeltje werd ge
houden, dat de kinderen trou
wens wel eens te lang duurde. Na
de tweede kerkgang was er het
avondeten en nog eens koffie
drinken. Het huiselijk- en gezins
leven was toen heel anders dan
nu, mij dunkt huiselijker, gezelli
ger en saamhoriger. Zo bezien
was het ondanks alle soberheid
en gemis aan luxe, een goede tijd,
en een tijd waar we toch met
dankbaarheid aan terugdenken.
Velen spreken liever niet van "de
goedé" oude tijd", en in menig
opzicht is dit terecht. Maar ik
meen, dat, als we het hebben
over de echte gezelligheid, zoals
we die vroeger toch hadden in
huis en samenleving, we wel
kunnen zeggen die goede oude
tijd!
't Kleine Krantsje brengt ons
steeds weer even terug in die tijd.
Foto's en vertellingen in dat blad.
laten ons telkens weer iets van
die gezellige sfeer proeven. Bij
alles wat we nu hebben, missen
we, en met name wij ouderen, de
rust, stilte* frisse lucht, veilig
heid, en vooral ook de roman
tiek, de gezelligheid en de saam
horigheid van toen!
EEN SOAD SPREKERS
HEWWE MAR EEN BITSJE
TE SEGGEN EN TOCH HU-
RE SE ER EEN SAAL VOOR
AF
voor Leeuwarden en de wij
de wereld er omheen
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publiciteits-
kantoor.
Verschijnt eenmaal in de
veertien dagen.
Abonnementenadministra
tie: Postbus 858, 8901 BR
Leeuwarden.
Abonnementsgelden Post
giro: 98 10 62.
Redactie en advertentie-af
deling: Vredeman de Vries-
straat 18921 BP Leeuwar
den.
Telefoon (058) 120302
Geopend:van dinsdag tot
en met donderdag, uit
sluitend 's morgens van 9
tot 12 uur.
's Middags en van vrijdag
tot en met maandaq qe-
sloten.
Abonnementsprijs:
voor Nederland 29- per
jaar; voor het buitenland:
55,- per jaar.
Losse nummers afgehaald
1,75 per stuk. Per giro be
steld (Postgiro 98 10 62):
2,75 voor 1 ex., 4,75
voor 2 ex., 6,25 voor 3 ex.
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krants/e staat alleen
open voor lezers, die zich
door hun aanmelding ak
koord verklaren met de hier
navolgende 'leveringsvoor
waarden';
Het abonnementsgeld moet
vooruit worden betaald.
Op de Ie februari dient het
abonnementsgeld voor het
dan lopende jaar te zijn
betaald
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van le
zers in het buitenland
moeten op de 15e decem
ber van het voorafgaande
jaar zijn betaald.
Lezers, die zich niet telefo
nisch of schriftelijk, maar
per giro-overschrijving g^ls
abonnee aanmelden, wor
den verzocht op het giro
strookje te vermelden:
Nieuwe abonnee.
Wie net abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermeldpn van
de abonnee, voor wie wordt
betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor het
verhuizen schriftelijk wor
den doorgegeven: Postbus
858, 8901 BR Leeuwarden.
Abonnementen, die niet
vóór 1 december schriftelijk
zijn opgezegd (Postbus
858, 8901 BR Leeuwarden)
worden automatisch ver
lengd. - i(
