KARA EL HAMMED
a
Friesland Bank
Uw eigen bank
OOK LELIJK ABUIS
In de eerste plaats de beste wen
sen voor u en uw gezellig
Krantsje voor 1985.
Hoewel wat laat, wil ik toch nog
even reageren op de fotoprijs
vraag betreffende het huis 'R. H.
Dijkstra/het Baken', of liever ge
zegd op uw antwoord "Wanneer
twee panden als druppels water
op elkaar lijken" op pagina 3 in
nummer 471. Wanneer u daar
schrijft "Maar met of zonder me
dedinging, al de net geciteerde
inzenders en nog vele anderen
waren lelijk abuis, het gefotogra
feerde pand staat niet aan de
Willemskade, maar aan de Zui-
dergrachtswal op de hoek van de
Emmakade", bent u naar mijn
mening zelf ook lelijk abuis. Het
huis staat niet aan de Zuider-
grachtswal maar aan de Ooster-
grachtswal. In mijn jeugd woon
de ik aan de of zoals wij toen
zeiden op de Zuidergrachtswal.
Op de foto is nog een stukje van
de Zuidergrachtswal te zien, met
nog net de banketbakkerij van
Deelstra en de slagerswinkel,
waar ik 's morgens voor het naar
school gaan wel vaak vlees
moest halen, en de ruime brug
wachterswoning. Dan kwam de
Kanaalstraat. Met het huis met
het torentje, waarin een winkel
van Zijlstra en een bovenhuis
waar o.a. een dame woonde, die
bij Gerzon werkte, begon de
Emmakade Z.Z. Ging je de brug
over dan kwam je op de Ooster-
grachtswal, met als eerste huis
het te raden pand.
De heer W. Dolk beschrijft in
zijn boekje 'Leeuwarder Straat
namen' de Zuidergrachtswal als
lopende van de Potmargewal
(met het visclubkroegje) tot de
Kanaalstraat en de Ooster-
grachtswal van Zuidvliet tot Em
makade.
Verder meen ik mij te herinne
ren, dat mijn moeder vroeger
wel eens gezegd heeft dat in het
grote huis op de hoek Ooster-
grachtswal Emmakade een fami
lie von Schmit auf Altenstadt ge
woond heeft, als ik de naam
goed onthouden heb. Jaren gele
den heeft een dame van die
naam nog eens iets geschreven in
't Kleine Krantsje.
Helvoirt Mr. H. S. Bekius
U hebt natuurlijk gelijk: het
Baken staat aan de Ooster
en niet aan de Zuider
grachtswal. Maar onze ver
gissing zal wel vaker worden
gemaakt:
U was de enige, die er
over viel! Voor het graven
van het Nieuwe Kanaal in
1895 kon de fout niet worden
gemaakt; het gehele stuk
straat tussen de Portmarge-
Vandaar binne we naar de Fa-
briekssteeg verhuusd en na de
grote brand vanne Strokartonfa
briek bin we terechtkomen ach
ter Pietersburen an't Vliet, waar
oek die mevrouw uut Amerika
woond het, mar wel later denk
ik, want waarover ik nou skrief
zal omstreeks 1900 weest hew-
we.
Het poortsje waar mevrouw
over skrieft bin ik wel honder
den keren deurkomen en ik weet
nog de namen vanne volgende
meensen, die direct achter het
poortsje woonden: Jellema, kie-
peboer, de familie Biegel, wat
vedder Uultsje Keizer, koetsier
bij de olieslagerij van Hekman,
genaamd De Fenix, weer wat
vedder de familie Bom, waarvan
Nico nog in leven is, dan wij en
vedder pliesje Wilhelm en de fa
milie Suk.
Ik weet niet of het poortsje er
nog is, omdat ik nooit meer in
Leeuwarden kom, mar ik sag
laatst in een blad een mooie foto
vanne fabriek de Fenix en daar
stond het poortsje nog op.
Mevrouw Scheer is wat wee
moedig, omdat al dat vroegere
verdwient. Ja, het Vliet is na de
demping oek niet meer zoas het
was. Markus Aal en Hein Appel
doorn binne oek vedwenen en
gaan so mar deur, dat is niet te
keren. Ik hoop via 't Krantsje
nog es wat te horen van me
vrouw Scheer.
Ik wil eindige met anne redactie
het beste toe te wensen en een
voorspoedig 1985 en nog veul
mooie stukjes in ons voortreffe
lijke Krantsje!
Franeker
HET 'STRIJKEN'
S. Hoekstra
wal en het Zuidvliet heette
toen slechts Grachtswal
Red. 't KI. Kr.
DE POPPEBUURT
't Spijt me mevrouw Smid, dat ik
u geërgerd heb met bedoelde
buurt a-sociaal te noemen, 't
Was allerminst mijn bedoeling
iemand hiermee te kwetsen.
Sippie
HET VLIET
Het plaatsje van de eerste trap-
kebrug en het skrieven van mrs.
Minke Scheer-Schot in 't laatste
Kleine Krantsje van het vorige
jaar roept bij mij herinneringen
op an mien prille jeugd. Ik bin
geboren in 1892 in de Haven,
een straatsje/steegje dat liep van
't Zuudvliet naast de pottebak-
kerij van Dorama naar 't Molen
pad.
In 't Kleine Krantsje nummer
472 schreef de heer Jac. Bakker
over een mevrouw Steenhuizen,
die vroeger nogal wat last van
hoofdpijn had en dan „geholpen
werd door iemand, die over haar
hoofd streek".
Deze helper zou daarbij dan iets
op de grond hebben gegooid en
de heer Bakker vroeg zich na al
die jaren nog altijd af wat dat
toch kan zijn geweest.
Wel, het was niets! Het is name
lijk een soort symbolisch gebaar,
waarbij als het ware de pijn uit
het hoofd weggetrokken wordt
en dan van de handen wordt
afgegooid.
Mijn man heeft het 'strijken' al
tijd met succes gedaan bij onze
kinderen. Maar of dat weggooi-
gebaar ook essentieel is heeft hij
nooit uitgeprobeerd - het gaat
eigenlijk vanzelf zo.
Neede Mevr. A. M. Dusink-
Dijkstra
BEKENDE NAMEN
In antwoord op een desbetref
fende vraag van mevrouw Tj.
Broersma-Geertsma in 't Kleine
Krantsje nummer 468 kan ik
meedelen, dat ik me Tjerkje na
tuurlijk nog goed herinner. Als je
weer eens zo'n bekende naam
tegenkomt ga je je weer in je
jeugdjaren inleven. Wat hadden
wij een fijne speelruimte in de
Saskiastraat. Ik heb er verschei
dene lange springtouwen versle
ten en knikkers verloren op het
scheidingslijntje van de straat.
Winnen was er voor mij nooit
bij. Op zomeravonden kwamen
alle kinderen uit de Eillart-,
Rembrandt- en Saskiastraten er
spelen. Wij konden er van alles
doen en niemand had er hinder
van.
Inderdaad had ik een mooie pop
penwagen en het leukste voor
mij was, dat mijn moeder die
gespaard had met halve centen.
Daar is zij kort na mijn geboorte
mee begonnen. Ik kreeg de wa
gen toen ik vier jaar was en ik
moest er nog overheen groeien.
Moeder kocht hem bij Joosten
voor drieëntwintig gulden, een
hoop geld in die tijd. De meeste
huisvaders moesten er twee we
ken voor werken en dan hadden
ze het nog lang niet slecht.
De schommel in de gang bij ons
thuis was ook een trekpleister. Ik
heb er inderdaad heerlijke kin
derjaren gehad, 's Winters met
veel sneeuw was de Straat van
Welgelegen in trek. Daar kwam
minder zon en er werd dan ook
een sneeuwhut gebouwd. Ik had
een goede slee om sneeuw aan te
voeren, 's Avonds zaten de jon
gens met kaarsjes in de hut.
Maar ik moest, als de lantarens
aan gingen 'thüskomme'. Denk
er aan, ik roep je niet was de
boodschap als ik de straat op
ging. Ik denk ook wel, dat ik dan
doornat en doodmoe thuis
kwam. Wat een gezwoeg. Maar
de sneeuw was toen nog mooi
schoon.
Bij Althuis moest ik boodschap
pen halen. Hij noemde mij altijd
Ida. Ik zei wel, dat ik Ytje heette,
maar het bleef Ida. Met mijn
grootmoeder Hielkema deed ik
boodschappen bij twee zusters
van Althuis, Anna en Doeke.
Die hadden een kruidenierswin
kel Achter Tulpenburg, hoek
Hovenierstraat. De winkel was
niet groot, maar alles glom er je
tegemoet.
Mijn grootouders Velsen woon
den in de Saskiastraat. Zij zagen
uit op het huis Welgelegen en op
de kwekerij van Van der Meu-
len. In het huis had Koerts toen
een wasserij; later had Hummel
er z'n brandstofhandel.
In mei 1930 zijn we verhuisd
naar de Schapenstraat en daar
kwamen we te wonen naast de
familie Schoustra. Mijn broertje
Piet en Fenno waren zowat van
dezelfde leeftijd, zeven en acht
jaar. Na enige tijd verkondigde
Piet mij: „Fenno en ik wudde
journalisten. We hewwe al een
skrift en daar skrieve we alles
in." Ik zei „dat liekt er op." Nu,
Fenno heeft woord gehouden en
met succes. Piet is in '46 in Am
sterdam in het bankwezen te-
Men kent er de Friese
verhoudingen en is bereid
plaatselijke en provinciale
belangen te dienen.
rechtgekomen en is nu ook al
weer met z'n laatste jaren bezig.
Wij wonen nu al tweeënvijftig
jaar in Amsterdam.
Misschien zijn er nog meer speel-
vrienden en vriendinnen, die
willen reageren. Ik zou het erg
leuk vinden. Tenslotte nog een
rectificatie. De naam van de
dove scheerbaas was niet Hek-
ker, maar Keiler. Het zal wel aan
mijn gekrabbel hebben gelegen.
Amsterdam Mevr. Y. Siccama-
Velsen
Deze beide foto's uit 1927 herinneren ons aan een stadgenoot, die
eens een grote bekendheid had in Leeuwarden en daar niet alleen:
de heer H. van Keulen, alias Kara el Hammed, de telepaat. Jaren
lang heeft Kara el Hammed met zijn telepatische seances volle zalen
getrokken en van de al wat oudere Leeuwarders zullen er niet velen
zijn, die hem nog nooit in actie zagen. Waar deze foto's zijn gemaakt
weten we niet, maar het moet in een café zijn geweest misschien
zijn er stadgenoten, die de kaalhoofdige tapper achter zijn tapkast
herkennen. De plaatjes komen uit een blad van vroeger en de
onderschriften er bij waren vermakelijk. Onder de ene foto stond:
"Telepatische seance! "Kara el Hammed" te Leeuwarden aan den
arbeid. De beroemde telephaat vindt de kaart - een kunststukje van
speurzin was daarmee volbracht" en onder de andere foto stond:
"De telephaat Kara al Hammed" brengt te Leeuwarden een duif in
zwijm. Een kunststukje van suggestie!"
