EERSTE DEMONSTRATIE
VAN VELOCIPEDES
IN LEEUWARDEN
DAMES
KRANSJE
BARON DE ROTSKILD
Harmen D.
Kasma
B. de Vries
Het
Elektronika
Huis
FOTOGRAFIE
MOVIE STAR
HOLLAND
POSTZEGEL-
HANDEL
ALLEMAAL NAAR 'HET PLEIN'
GRAMMOFOON
PLATEN
STADSNIEUWS
VAN VROEGER
Nieuweburen 138/
hoek Voorstreek.
Tel. 058-130614
ook voor een mooie
reproductie van uw
oude foto's.
Verhuur
video-films
alleen V.H.S.
Zuidvliet 82
LEEUWARDEN
Tel. 058-129950
b.g.g. 128603
Minnemastraat 1,
LEEUWARDEN
Telef. 058-129204
De koning der
hobbies en de hobby
van koningen!
Het 25-jarig regeringsjubileum
van koning Willem III werd in
1874 in heel het land uitbundig
gevierd, dus ook in Leeuwarden.
Het was slecht weer op de eerste
dag, dinsdag 12 mei, maar dat
kon de pret niet drukken. On
danks de regen spoedden velen
zich 's middags naar het plein
voor het Paleis van Justitie (later
Wilhelminaplein geheten), want
daar was iets heel bijzonders te
zien en wel een Vélocipède-de-
monstratie. Zoiets was in Leeu
warden nog nooit vertoond en
dat moest men dus zien: koene
berijders van tweewielers met
een hoog voorwiel en een klein
achterwiel, voorzien van trap
pers aan de voorste as. De fiets
van het lage type, zoals wij die
kennen, was er nog niet; die
werd pas in 1884 gemaakt en de
luchtband liet tot 1889 op zich
wachten.
RIJWIELDEMONSTRATIE
Voor het eerst een rijwieldemon
stratie dus, hoe spannend was
het niet zo'n vreemd voertuig te
zien berijden of met eigen ogen
te aanschouwen hoe een waag
hals daarmee omkieperde. Maar
het ging allemaal goed, zo wist
de Leeuwarder Courant van 15
mei 1874 te berichten. We ne
men dit deel van het in juichtoon
geschreven verslag der feeste
lijkheden even voor u over.
„Had ieder feestnummer zijne
aantrekkelijkheid, hier was dit
inzonderlijkheid het geval..
Schermen en turnen hadden ook
vroeger reeds deel van een feest
programma uitgemaakt, maar
het vélocipèderijden was alweer
wat nieuws en niet minder dan
de wapen- en gymnastieke oefe
ningen (de laatsten van het ge
zelschap F. L. Jahn, onder lei
ding van den heer T. Hofstra),
boeiden de even stoute als gra-
cieuse oefeningen enz. der vélo-
cipèdisten aanhoudend het oog.
AANGENAAM BEZIG
Het was bij deze twee vereeni-
gingen niet te doen om prijzen te
behalen, maar om het publiek
aangenaam bezig te houden, en
blijkbaar werd het dan ook ten
volle beseft vooral door dien
breeden zoom der ingezetenen,
welke men 'het volk' pleegt te
noemen, dat onze meerbeschaaf-
de standen ook nu weder, met
trotsering van allerlei moeilijk
heden en allesbehalve zonder
kosten, zich willen lenen om
zelfs op de openbare pleinen,
persoonlijk het volk genoegen te
verschaffen, op eene wijze die
tevens niet anders dan verede
lend op den smaak kan werken
en het schoonheidsgevoel op
wekt en verheft".
STANDSGEVOEL
Het standsgevoel van de verslag
gever liet niets te wensen over,
zoals men merkt. En ook ver
meldde hij de namen van de vé-
locipèdisten, „ter voldoening
aan een ons op de meest lieve en
vriendelijke wijze gedaan ver
zoek". Welke romance daarach
ter schuil gaat, weten we niet,
maar wèl kennen we als gevolg
daarvan de namen van deze
„jonge heeren, die in hun beval
lige tenue (zwart frac, witte pan
talon, kaplaarzen en breede
oranje sjerp) er uitzagen als een
soort eerewacht en vreemdelin
gen den besten dunk moesten
geven van de "spes Leowardiae
(hoop van Leeuwarden)". Het
waren: H. Burger, kommandant,
A. Lobry de Bruin, K. Burger, L.
Burger, N. Haverschmidt, S.
Hoekstra, W. Huber, H. Lam, A.
Menalda, N. Miedema, F. van
Panhuijs, J. Posthumus, G. Rij-
kens, A. Telting, S. Wigersma, F.
Wijbrandi en N. IJpes.
Voorstreek 19
Tel. 151171
Uw ADRES
voor vele
onderdelen!
"Daar hest de skeresliep oek al
weer, die komt hier nogal es
inne buurt.
"Och heden ja, die stumper mut
toch oek sien brood vediene,
nou?"
"Mar wat hest an skerpe mes
sen, ast't gien brood hest?"
"Hoe gaat het nou met jouw
negoosie Hinke?"
"Och klage kan altied nog, mar
ik su liege a'k sei dat het een vet
pot is."
Daar komme se weer achterme
kaar binnen, Janke, Frouwke en
daar hewwe je Wiete oek al.
Gien een wil het kaartmiddagje
misse.
"Nou de kaarten mar gauw op
tafel!"
"Voor disse middag hew ik mar
es wat theemelk set," seit Hinke.
"En ik hew joadekoeken bij
mie, dus dat is wel noflik, docht
ik," aldus Wiete.
"Eerst de centen en de nutskes
voor ons," seit Frouwke, "want
ik hew sun gevoel, dat ik het
win.
Dan gane se vanne meet af en al
gauw hore je ze zuchten en steu
nen; het spul is in volle gang.
Het geluk gaat over en weer.
Dan wudt er "volk" roepen in 't
portaaltsje.
't Is buurvrouw Mud, nijskierig
as altied.
"O, hewwe jou visite, nim mie
niet kwalik, mar kanne jou mij
een kopke suker lene? 't Is op en
Jitse mut een kopke hewwe, je
krije het morgen terug."
"O, binne jimme an't kaarten,
so mar oppe dag?"
Hinke is so goed en geeft haar
het kopke vol.
Mar Minke Mud het gien haast
VAN
NIEUWESTAD 39
TELEFOON 126337
LEEUWARDEN
om thuus te kommen en Jitse
mar wachte op sien thee.
"Mien man het oek weer een
karwei," seit Minke, "hij sal't
haantsje oppe roomse toren
weer verve, wat een putsje, nou,
ik bin er niks op steld, mar ja, er
mut brood oppe planke kom
me."
"Dan magge jou hem de suker
wel es geve,seit er een.
Minke af.
Even roddele de dames over de
buurvrouw en dan gane se weer
deur.
Janke: "Jou mutte niet op mien
kaarten kieke, Wiete."
"Och meens, ik hew mien bril
niet eens op. Jou hewwe seker
de pest in, dat je niks winne
kanne."
Voor er heibel komt schenkt
Hinke nog een kopke theemelk
in, dat sust de gemoederen.
Dat stapt Wiete op. "Ik mut
weer naar mien stee, nog een
uurke fietse en dan bin'k weer
thuus.
Ja, 't skiet op, sun kaartmiddag
je is somar weer om.
"Nou, dan mar weer tot de vol
gende keer inne Amelands
straat!'
Enno Rozema
Het was wel een heel armoedig
spultsje, waarmee Ale T. in voor
oorlogse jaren zijn nieuwe
woonplaats Dokkum binnen
voer.
„Wat komt daar an?" vroegen
de krinkjespuwers bij de Woud-
poortsbrug zich verbaasd af,
toen zij het wrakke scheepje za
gen aankomen.
„Van wie is dat rommeltsje?"
„Kanst toch wel sien," zei er
toen een, ,,'t is van Baron de
Rotschildt."
Van dat moment af was de bij
naam van de nieuwe Dokkumer
beklonken; niemand zou hem le
ren kennen als Ale T., iedereen
kende hem voortaan slechts on
der de naam 'Rotskild'.
Op een dag in 1934 kocht een
Leeuwarder huisvrouw aan de
deur van haar woning van een
huis-aan-huiskomende venter
een stuk zeep. Ze kon niet met
gepast geld betalen, maar ze was
wel in het bezit van een briefje
van tien.
Zou de venter dat kunnen wisse
len misschien?
Dat kon de venter wel - even
om de hoek bij de kruidenier. Hij
vertrok met hec briefje en.
keerde niet terug.
