MOOIE MUURSCHILDERING
'T KLEINE KEANTSJE
HET OVERLIJDEN
HOMME'S KONTSJE
MOCHT NIET
IN DE KRANT.
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 7
Oudejaarsavond 1906 trekt een
gezelschap Amsterdammers in
een vrolijke bui door de stad.
Een van hen, een jongen van
een en twintig, kondigt plotseling
aan: ,,lk wil wel eens duiken!" Hij
springt in de gracht; de anderen
zien hem niet meer bovenko
men.
Een Franse filmoperateur wil in
Algiers een rolprent maken met
een scène waarin op iemand ge
schoten wordt. Hij koopt een be
waker om, die bereid is aan het
gevraagde te voldoen. Terwijl de
camera snort laat de bewaker
een gevangen genomen Alge
rijnse opstandeling voor zich uit
lopen, waarna hij hem met ge
weerschoten doodt. 1955)
Bij een in aanbouw zijnd pand
van de aannemer De Dood in
Sneek is men bezig een heistel
ling te verplaatsen. De stelling
wordt met draden overeind ge
houden. Een vrachtauto rijdt te
gen een van de draden aan en
er slaat een kruk van de stelling
los, die een timmerman aan het
hoofd raakt. Het slachtoffer
overlijdt nog dezelfde dag.
(1956)
Een veertienjarige leerling van
de Ambachtsschool in Den
Haag vindt, dat hij een pistool
nodig heeft om naar Nieuw Gui
nea te kunnen gaan. Hij stapt
met een bijl naar het politiepost
huis in het Zuiderkerk en slaat er
de vier en vijftigjarige hoofda
gent A. J. Ax met één klap dood.
Dan neemt hij de koppel en het
pistool van het slachtoffer van
de kapstok en keert naar huis
terug. Wanneer de politie hem
thuis wil arresteren richt de jon
gen de revolver op een recher
cheur. Omdat hij de haan niet
ver genoeg heeft teruggetrokken
gaat het wapen niet af. (1956)
Onze abonnee de heerA. Spieksma te Heerenveen verraste ons met deze bijzondere
foto van het hoekhuis van de Weaze en de Nieuweweg uit een lang vervlogen tijd. Het
is het café van de eens in Leeuwarden zo bekende heer Mintje Ferwerda, die we zelf
op deze foto in de deuropening zien staan. Het bijzonder interessante van de plaat is
natuurlijk de opvallende beschildering van de zijmuur, waarvan we nu niets meer
terug kunnen vinden. Mintje Ferwerda maakte op deze manier in de eerste plaats re
clame voor een bedrijvigheid, die hij had behalve zijn café; hij was de eerste, die in
Leeuwarden met een autobusdienst begon en, zoals we kunnen lezen, verhuurde hij
ook een omnibus. Verder benutte hij het grote muurvlak door het voorbijgaande volk
te attenderen op de geneugten van Coca Cola en Heineken Bier, welke dranken hij
vanzelfsprekend ook weer schonk in zijn eigen café. Wanneer we even letten op het
lage telefoonnummer, dat Mintje Ferwerda toen had - 774 - wordt het ons duidelijk,
dat de foto al lang geleden is gemaakt, maar toevallig weten we het ook precies, om
dat het op de achterkant is vermeld: 1932.
Het dagblad De Telegraaf bracht
onlangs een interview van Henk
van der Meyden met Annie
M.G.Schmidt ter gelegenheid
van haar aanstaande vijf en ze-
venstigste verjaardag. De popu
laire schrijfster vertelde in dat
vraaggesprek van haar plannen
en haalde natuurlijk ook herinne
ringen op aan haar ervaringen
als tekstschrijfster van cabaret
liedjes, die later via de VARA in
de huiskamers werden ge
bracht. Vooral in de vijftiger ja
ren boekte Annie M.G. Schmidt
veel succes met haar werk. 'In
die tijd' vertelde zij, 'schreef ik
wel teksten, waar iedereen heel
boos over was en nu begrijp je
echt niets meer van die veront
waardiging'.
Op de vraag van Henk van der
Meyden of zij toen veel proble
men met de censuur had gehad
antwoordde Annie M.G.
Schmidt: 'Ik herinner me nog,
dat de VARA in die tijd heel erg
tegen sterke drank was. In de
Familie Doorsnee mocht ik in de
jaren vijftig het woord sherry niet
gebruiken. En ik heb ook enor
me problemen en ruzies gehad
over het woord 'kontje'. Dat
moest geschrapt worden'
Toen ik dat las moest ik - met
veel binnenpret - denken aan
mijn eigen ervaringen in diezelf
de tijd. Ik schreef toen regelma
tig verhalen over het Oude
Leeuwarden in het blad 'De
Leeuwarder Gemeenschap' dat
onder auspiciën van een gelijk
namige stichting eenmaal in de
maand verscheen. Bij het opha
len van herinneringen aan be
kende stadstypen uit een vroe
ger tijd wilde ik toen ook uit de
mist van het verleden een popu
laire figuur naar voren halen,
wiens officiële naam Van Dijk
was geweest, maar die iedere
Leeuwarder slechts kende als
Homme Oliekontsje.
Homme eigenlijk: Hobbe
werkte bij de pottenbakkerij van
Dorama aan het Zuidvliet, maar
hij was ook porder en nachtwa
ker en liep wel met een oliekar.
Omdat hij over een uitzonderlijk
dik achterste beschikte werd hij
door jan en alleman Homme
Oliekontsje en ook wel De Olie
kont genoemd. Onbekommerd
gaf ik dus ook de aanduiding
Homme Oliekontsje een plaats
in de lange rij van min of meer
originele bijnamen en leverde
deze kopij bij de hoofdredacteur
van het blad in.
Maar wat zag ik, toen ik het
verhaaltje later gedrukt en wel
onder ogen kreeg? Dat Homme
zonder pardon van z'n Olie
kontsje was beroofd... Het was
dus Homme geworden, zonder
meer.
Daarna, bij de hoofdredacteur
informerend waarom deze am
putatie was geschied, werd me
verteld, dat het achtenswaardige
blad het niet had aangedurfd de
lezers te confronteren met een
zó onkies woord!
Waar gebeurd, amper dertig jaar
geleden!
Fenno L. Schoustra
