'T KLEINE KEANTSJE
BIJ DE VOORSTREEK: LANG GELEDEN
NA HET BEGRAVEN IN DE
KERKEN
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 19
Hoewel er al geruime tijd veel
bezwaren tegen rezen heeft het
toch lang geduurd voor er een
einde kwam aan de onfrisse ge
woonte overledenen te begra
ven in de kerken. Het was in
1826, dat op last van Koning
Willem li de plaatselijke bestu
ren in de provincie door de Gou
verneur werden aangeschreven
„om zoo spoedig immer moge
lijk plaatsen buiten de Kerken
aan te wijzen, geschikt om de
lijken ter aarde te bestellen en
om te zorgen, dat niet meer in de
Kerken begraven worde."
Voor de stad Leeuwarden had
dit besluit het aanleggen van de
Algemene Begraafplaats aan de
Spanjaardslaan tot gevolg - het
was in 1833, dat deze door de
architect L. P. Roodbaard zo
fraai ontworpen begraafplaats in
gebruik kon worden genomen.
In de ogen van de Leeuwarders
van toen lag de dodenakker een
heel eind buiten de door de
grachten omsloten stad en een
begraving aldaar bracht een tijd
rovende tocht met zich mee.
Die tocht kon op twee manieren
worden gemaakt: of met koetsen
via de Spanjaardslaan, die toen
nog erg toepassellijk Kerkhofs
laan werd genoemd, of met
scheepjes, die in die tijd vanuit
de stadsgracht nog konden
doorvaren tot de begraafplaats
toe.
Langs de Kerkhofslaan werd im
mers een speciale gracht gegra
ven, die, ook al toepasselijk, de
Lijkvaart werd genoemd - de
vaart strekte eigenlijk tot geen
ander doel dan het vervoeren
van stoffelijke overschotten.
Wat in die tijd, zo'n honderd- tot
honderdvijftig jaar geleden po
pulairder was, het vervoer per
koets of het vervoer per schip, is
ons niet bekend, maar we zou
den er niet van ophoren te ver
nemen, dat heel veel mensen er
de voorkeur aan gaven hun laat
ste reis te maken met de boot.
Al heel lang is het nu niet meer
mogelijk de Algemene Begraaf
plaats varend te bereiken, maar,
en dat is toch wel grappig, een
heel klein stukje van die oude
Lijkvaart bestaat nog steeds!
Het is enkele tientallen meters
lang en het ligt naast de villa op
de hoek van de Noordersingel
en de Spanjaardslaan.
Het is nu nog maar een dood
stukje water, maar dat was wel
eer natuurlijk niet zo, toen het
gewoon verbinding met de
stadsgracht had. In de Noorder
singel lag toen nog een primitief
bruggetje voor het wegverkeer.
Toch een merkwaardige ge
dachte, dat heel veel Leeuwar
ders uit een vroegere tijd langs
deze waterweg hun laatste tocht
hebben gemaakt.