'T KLEINE KEANTSJE BIJ DE VOORSTREEK: LANG GELEDEN NA HET BEGRAVEN IN DE KERKEN VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 19 Hoewel er al geruime tijd veel bezwaren tegen rezen heeft het toch lang geduurd voor er een einde kwam aan de onfrisse ge woonte overledenen te begra ven in de kerken. Het was in 1826, dat op last van Koning Willem li de plaatselijke bestu ren in de provincie door de Gou verneur werden aangeschreven „om zoo spoedig immer moge lijk plaatsen buiten de Kerken aan te wijzen, geschikt om de lijken ter aarde te bestellen en om te zorgen, dat niet meer in de Kerken begraven worde." Voor de stad Leeuwarden had dit besluit het aanleggen van de Algemene Begraafplaats aan de Spanjaardslaan tot gevolg - het was in 1833, dat deze door de architect L. P. Roodbaard zo fraai ontworpen begraafplaats in gebruik kon worden genomen. In de ogen van de Leeuwarders van toen lag de dodenakker een heel eind buiten de door de grachten omsloten stad en een begraving aldaar bracht een tijd rovende tocht met zich mee. Die tocht kon op twee manieren worden gemaakt: of met koetsen via de Spanjaardslaan, die toen nog erg toepassellijk Kerkhofs laan werd genoemd, of met scheepjes, die in die tijd vanuit de stadsgracht nog konden doorvaren tot de begraafplaats toe. Langs de Kerkhofslaan werd im mers een speciale gracht gegra ven, die, ook al toepasselijk, de Lijkvaart werd genoemd - de vaart strekte eigenlijk tot geen ander doel dan het vervoeren van stoffelijke overschotten. Wat in die tijd, zo'n honderd- tot honderdvijftig jaar geleden po pulairder was, het vervoer per koets of het vervoer per schip, is ons niet bekend, maar we zou den er niet van ophoren te ver nemen, dat heel veel mensen er de voorkeur aan gaven hun laat ste reis te maken met de boot. Al heel lang is het nu niet meer mogelijk de Algemene Begraaf plaats varend te bereiken, maar, en dat is toch wel grappig, een heel klein stukje van die oude Lijkvaart bestaat nog steeds! Het is enkele tientallen meters lang en het ligt naast de villa op de hoek van de Noordersingel en de Spanjaardslaan. Het is nu nog maar een dood stukje water, maar dat was wel eer natuurlijk niet zo, toen het gewoon verbinding met de stadsgracht had. In de Noorder singel lag toen nog een primitief bruggetje voor het wegverkeer. Toch een merkwaardige ge dachte, dat heel veel Leeuwar ders uit een vroegere tijd langs deze waterweg hun laatste tocht hebben gemaakt.

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1986 | | pagina 19