GESPREKKEN OP DE
LEEWADDERS.
WAAR IS DIT?
'T KLEINE KRANTSJE
|fll in-
t pi in
i 'iisiV
PIET
MAROKKO
't Kleine Krantsje
is een uitgave van
Fenno Schoustra's
Publiciteitskan-
toor.
Een nij jaar foor een stel ouwe
nannen. Se hewwe Acht-en-
tachtig haald, en se hale de
brug. Se prate over de hele
groate pollentiek, met ut selfde
gemak as over de stadsbus en
de kienderboerderij. Se roere
de onferwachte saken in ut le
ven an, en hope dat ut nije jaar
vat knap weze mag. Fooral de
dollar, denke Tabe Ruutsje,
Viebe Poatsje, Lange Marten,
/linne Mager, Fokke Vutman
en as gast de Spanjeganger
Hoekstra.
Tabe Ruutsje: Foor mij is dan
de groate traag: binne die Rus
sen te fertrouwen? Rume se
echt die rotsooi wel op, of fer-
stoppe se een mooi nusje fuur-
werk in Siberië of de Oeral, of
weet ik feul waar?
Lange Marten: Wat seit Tabe?
In 'e overal? Daar hew ik die
|5orbie nog nooit in lopen sien.
O, de Oeral. Niet oeral in 't
roen, mar allemaal hoge ber
gen. Een bitsje hoger denk ik
an froeger de hoge berg op
eBleeklaan.
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
ferwachte siekten ken je oek
noeme. Een neef fan de frouw.
Een kerel as een boom. Nooit
siek. En nou de gefreesde siek-
te.
Soa skrikke wij faak as wij ad-
fertensjes leze in ouwe kranten.
As we weer tuus komen binne.
Of berichten over - nou noem
marop. Een Carmiggelt, en eh
Den Uyl, en toe mar. Hopelijk
gaat ut ons in 't nije jaar goed
af.
Tabe: Hopelijk. Seg dat wel.
We kenne der son bitsje an
doen. Se salie ons niet ontfoe-
re, mar ik bedoel, wat gesond-
hied, en wat geld om hannen.
De groate fraag is, wat doet
de..--de bus. O, de folgende
pas. Ik bedoel.
Minne: Hoekstra, hou je strip-
tieskaart mar klaar. Klein grap-
ke. Tabe is krekt as Duister-
berg. Wat doet de dollar? En
daarom is dit mien wens foor ut
nije jaar: Jonges, geef de dollar
allemaal een tuutsje! Dat wen-
se Duisenberg en onze Tabe
Ruutsje!!
Vlga.
pagina 11
Fokke Vutman: Ut is siesoa
mannen: dit nije jaar is aardiger
begonnen as 1987. As krekt as
nou even leden beide mannen
mekaar een han geve, en hun
naam sette op gewichtige pe
pieren, dan seit dat heel wat!
Tabe: Mar ik hoef Fokke niet te
herinneren an Hitler en Stalin,
die oek pepieren tekenden, of
■dat lieten se doen deur die kok-
teelman Moaletof en die Rib-
bentrop loof ik. Allemaal plech-
tighied. Een skoftsje later
feegden se hun je wete wel af
met die selde pepieren.
Minne Mager: Ho, ho, Tabe, wij
leve in andere tieden. Ik hew
der niet te feul ferstand fan,
mar ja, ik loof dat we weer aar
dig fooruut kenne. Wie komt
daar uut 'e stadsbus knoffelen?
Hoekstra, hek docht.
i Hoekstra, de Spanjeganger:
Goeiendag ouwe brugwachters.
Hoe staat ut leven? Nog maar
feul heil en segen, en niet te
feul ies en regen. Hahaha, hoor
mij es.
Wiebe Poatsje: Sitte jou wel fa
ker in 'e stadsbus? Ik hew jou
nog lang op 'e fiets sitten sien.
Dat wurde jou wat te koud? En
dan wil de blaas ut wete. Ja,
die ouwe blazendat is wat.
Tabe: En as jou ut wat uutsoe-
ke buten de spitsuren, dan is
die bus een genot. Laassen be-
ston ie feertig jaar, en we snor
den foor fieftig cent weet waar
hene. Feertig jaar, staan 't es
uut!
Hoekstra: Foor de oorlog is 't
oek een paar keer prebeerd.
Die Visser, die later in 'e karot
serie sat, en ik loof een sekere
Van der Bosch. Foor een dub-
beltsje de hele stad deur. Mar
ut kon lang niet uut. Liwwadden
was te klein.
Fokke: Der mut nou oek dik
geld bij fan de gemeente. Nee,
ik seg niet de Meenthe, Minne.
Dat is een ferhaal hampart.
Nee, de gemeente. En die mut
oek al sunig an. Affijn, op 'e
kienderboerderij kenne se weer
wat bespare.
Hoekstra: Ik hew wat ouwe
kranten nasneupt, toen we
weer uut Spanje werom waren.
En dan komst fan alles teugen.
En dus oek dat één of andere
petatboer nou foor kienderboer
speule sal. Ken dat soa mar?
Minne: As ut mie goed heugt
was destieds Ombelet de eer
ste kienderboer. Of de tweede.
En dat was een fisboer. Want
wie Ombelet seit, seit fis. En
die raakte soa fan de lekker-
bekjes en de soute herings
weg in de skapestront en de
geitekeutels!
Wiebe: Mar later toch weer
achter de fiskar. Op een bak
fiets dan. Die trok de hele stad
deur. Eén van de laasten, en
wat hadden je froeger een
hoop folk bij de straat. Toch
wel gesellig. Mar ja, das
weestü
Minne: Ja, jonges, de Duutsers
wisten ut: es gaat alles voor
over, es gaat alles foorbij. As
die bloate Merkurius es prate
kon, su die oek heel wat fertel-
le kanne. Ut wurdt kaal om en
hene en ut stinkt der as een
kring fan al die troep in 'e gron
Hoekstra: Dat hew ik oek le
zen. Der mut een heel groat
gebouw komme, met allemaal
winkels der in hé? Se mutte ut
mar wete. Hé, jonges, ut is nog
mar koud. Wij hadden daar om
oud en nij hene son twintig gra
den. Dan is 't hier wel even
omstaan!
Tabe: Twintig graden in decem
ber. We saten hier toen ook
hoog foor de tied fan 't jaar.
Dat wil je hast niet an. Op de
weerkaarten ken je dat alle
maal folge. En die ene weer
man wappert met sien hannen
over de Azoren en de Alpen en
de oséanen of ut niks is.
Marten: Jan met 'e handsjes
seit mien frouw dan. Se hewwe
ut wel gauw es mis en ik hew
een swager, die em daar wel
soa druk over make ken. Foor
kaptalen an instrementen en
nog foorspelle se droog weer
en ut regent, dat ut giet, en an
dersom.
Fokke: Dat liekt mie overgedre
ven fan die man. Der kenne
heel onferwachte dingen ge-
beure in eh. in de atmusfeer
sak mar segge. Een depressie
waar niet één op rekend had.
Wiebe. Daar is 't leven fol fan.
Nim nou die ontfoering. En on-
(Vervolg van pag. 10)
En uiteindelijk zelfs verlossing
van z'n gedwongen krijgsman
schap.
„In 1935 mette oorlog van Italië
en Abessinië lagen we in Frans
Somaliland en daar hadden je
Duutse boaten, die er materia
len brochten. Wij pikten de
boaten in, mar ja, we waren
niet sterk genoeg en wat doene
die Duutsers, die beginne op
ons te skieten met swaar ge-
skut. Toen duurde het mar
even of de luitenant begint te
skreeuwen van „sauve qui
peu!" - red je at je je redde
kanne. Op dat mement bin k
uutnaaid en voorgoed.
Tachtig dagen he'k daarna inne
wildernis seten tussen de wilde
dieren, waar je trouwes beter
sitte kanne, dan tussen de
meensen hoor. Ik bin oppe
sterren afgaan om mie te oriën
teren en ik volgde de beesten
as die water sochten.
Ik had twee revolvers bij mie,
dus te eten ha'k wel, want
goed skiete kan'k toevallig oek,
mar ik bin oek es vier dagen en
nachten sonder water weest en
ik kan je wel vetelle, dat honger
lang su erg niet is as dust.
Deur de dieren te observeren
kreeg ik inne gaten hoe't je an
vocht komme konnen - dan
musten je bepaalde plantsjes
uutgrave, die hadden lange
wuttels en in de wuttels sat het
vocht. Toch smoorde ik nog
vaak vanne dust.
Uuteindelijk he'k het toch haald
en bin k as vestekeling terecht
kommen op een kolenbunker -
bestemming onbekend.
Mar laat dat skip nou afmere in
Marseille, in Frankriek dus!
Daar he'k mie sakke laten, bin
naar de wal swommen en he'k
mie in een trein vestopt. Via
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste anwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was
het.met zestien zeer fraaie foto's van de stad uit een lang
vervlogen tijd.
Lyon en Paries kwam 'k in Bel
gië terecht en sonder veddere
mankementen haalde ik Hol
land oek.
Hier kwam het inne krant te
staan - Piet is onderweg - en
dat las mien vader in Dokkum
oek. Die wist niet wat ie sag,
omdat hij mij al lang dood
waand had.
Van Amsterdam mette Lem
merboot het leselmeer over,
toen naar Drachten, waar ik
mien grote rottige beerd en
snor kwietraakt bin en vedder
mette peerdetram van Veen-
wouden naar Dokkum.
Daar vrage, waar mien vader
woant.
„Waar woant Oene Leij?"
Nou, daar en daar.
Kom ik er en sien'k een vreem
de vrouw inne deur staan. Wist
niet dat mien moeke al niet
meer leefde. Ik klop oppe deur,
loop naar binnen en sien een
ouwe man in een leuningstoel.
„Pieter!"
„Vader!"
Su kwam ik tuus.
Een paar dagen later naar
Blauwe Jan, die daar toen bur
gemeester was. Ik seg, ik mut
geld en kleren hewwe en dan
gaan'k weer fut en binne jimme
van mie af.
Hewwe se deen.
Ik lopend naar Leeuwarden met
mien sakje oppe rug en hier in t
losse werk as sjouwerman, bij
de CAF, bij Koopmans, nou ja,
je begriepehetwel.
Toch nog trouwe oppe ouwe
dag, mar nou is de vrouw oek
alweer dettien jaar doad en
bin'k alleen. En nou wi'k niet
meer, ik hew mien nocht.
Nou ju, dat is't verhaal in groa
te trekken. Mar at je deetals
wete willen, deetals vanne ge
vechten, dan mutte je nog mar
es weeromkomme, want dan
bin'k voorlopig nog niet uutou-
wehoerd.
Mooi. Zeventien jaar dus in het
Franse Vreemdelingenlegioen,
geronseld in Duinkerken, meer
malen gewond tijdens bloedige
schermutselingen, tenslotte
spectaculair ontvlucht naar
Marseille.
Wel, uit het verhaal in die Bra
bantse krant blijkt, dat het alle
maal wat anders is gegaan. De
verslaggever van dat blad kon
in 1936 uit Piet's mond verne
men, dat hij niet zeventien jaar
in het leger had gezeten, maar
precies tien en dat hij in het
geheel niet was ontvlucht, maar
gewoon was ontslagen.
Over het zogenaamde ronselen
in Duinkerken en het wakker
worden in Algiers zei het blad
het volgende: "Omtrent zijn in
dienst treden bij het Legioen
deelde hij mede, dat hij met
nog een viertal anderen te Mar
seille werd aangeworven, ech
ter niet beter wetende of hij
teekende voor een expeditie,
deel uitmakende van een jacht
partij op wilde dieren in de wil
dernis van Afrika, waarbij hem
werd beloofd, dat de huiden
van aangeschoten tijgers enz.
door hen mochten worden ge
houden."
Piet Marokko kon de Brabantse
krant, direct na het overschrij
den van de Belgisch-Neder
landse grens bij Ossendrecht
("Met in totaal vijf en dertig Ne-
derlandsche centen") ook over
zijn opgelopen verwondingen
iets meedelen: "Het vorige jaar
is hij het slachtoffer geweest
van een spoorwegongeluk,
waarvan de littekens nog op
zijn hoofd te zien waren".
Zo is Piet Leij, alias Piet Ma
rokko, ruim vijftig jaar later dan
toch nog door de mand geval
len. Hij heeft ons zijn geschie
denis acht jaar geleden blijk
baar wat kleurrijker willen
voorstellen, dan ze in werkelijk
heid is geweest.
