WIE HEEFT ZE
NOG GEKEND
UIT GROOTMOEDERS ANSICHTENALBUM
VOOR DE
RECHTER
'T KLEINE KRANTSJEi
VRIJDAGS BIJ
VOORSTREEK VOORUIT
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 11
In deze rubriek wil 't Kleine
Krantsje weer even de herin
nering oproepen aan Leeu
warders, die tijdens hun le
ven veel voor hun omgeving
betekenden, maar wier na
men nu zelden of nooit meer
worden gehoord.
JURJEN GERRIT VISSER
Een zeer bekende figuur uit de
aannemerswereld in de dertiger
en veertiger jaren. Zijn bedrijf,
het Aannemersbedrijf J. G. Vis
ser, bouwde veel woningen,
maar ook grote winkelpanden.
Jurjen Visser was eveneens
betrokken bij de bouw van het
Sint Bonifatius Hospitaal en bij
verschillende verbouwingen
van het Diakonessenhuis.
Zijn bedrijf voerde trouwens
niet alleen in Leeuwarden,
maar in het gehele land grote
werken uit, ook in de kazerne
bouw. Vandaar, dat hij in 1950
verhuisde naar een meer cen
trale plaats in het land, en wel
in Amersfoort.
Verdienstelijk maakte hij zich
als voorzitter van het District
Friesland van de Algemene
Aannemersbond.
Na een ziekte van slechts en
kele dagen overleed Jurjen
Gerrit Visser in maart 1953 in
zijn woonplaats Amersfoort -
hij was toen nog maar zeven
en veertig jaar oud.
MENNO DOUWE DE JONG
Was administrateur op de ge
meentesecretarie van Leeuwar
den, waar hij ook het Stedelijk
Gymnasium bezocht voor hij in
Groningen zijn rechtenstudie
voltooide.
In 1925 werd Mr. De Jong vo
lontair op de gemeentesecreta
rie van Leeuwarderadeel - eer
der was zijn vader hier
gemeentesecretaris geweest.
Al een jaar later vertrok hij naar
Nederlands-lndië. Daar was hij
eerst referendaris op de secre-
tariën te Semarang en Band
ung. In '36 volgde zijn benoe
ming tot secretaris in die
laatste plaats.
Na zijn gevangenschap onder
de Japanners in de oorlog
keerde Mr. De Jong terug naar
Leeuwarden, waar hij in 1946
werd benoemd tot administra
teur op de gemeentesecretarie.
Menno de Jong, die in 1953 na
een lang ziekzijn op vierenvijf-
tigjarige leeftijd overleed, was
oprichter en voorzitter van de
Afdeling Leeuwarden van het
Koninklijk Wilhelminafonds voor
de kankerbestrijding - onder
zijn bezielende leiding kwam
deze afdeling tot grote bloei.
ANDERS VAN DER SLOOT
Anders, eigenlijk Andries van
der Sloot, was een in 1884 te
Schalsum geboren schilder en
tekenaar, die een deel van zijn
leven in Leeuwarden heeft ge-
werkten gewoond.
Na zijn opleiding aan de Aca
demie voor Beeldende Kunsten
in Den Haag werkte hij daar en
achtereenvolgens in Amster
dam en Overijssel en, tot zijn
dood in 1955, op het Friese
vasteland en de Friese eilan
den.
Hij schilderde voornamelijk
landschappen en stillevens,
soms figuur en portret. Anders
van der Sloot was een impres
sionist met vaak een roman
tisch accent. Verschillende bla
den maakten van zijn diensten
als tekenaar gebruik.
Anders van der Sloot, die het in
zijn leven niet altijd even ge
makkelijk heeft gehad, was de
vader van de nu nog altijd in
Leeuwarden werkende Bouke
van der Sloot.
Langs mistige wegen.
Tusschen de lage weilanden
van Wartena naar Goutum be
woog zich, reeds diep in den
nacht, de jeugdige J. F. P.,
kantoorbediende te Leeuwar
den. De welbekende zomer-
sche mistbanken schoven af en
aan en om dat lastige euvel te
bestrijden deed P. iets dat hem
niet stempelt tot een gerouti
neerde wielrijder bij mist. In
plaats van zijn lamp wat extra
neer te drukken om het hinder
lijke terugkaatsen van het licht
te voorkomen, liet hij haar veel
te recht naar voren schijnen.
Dat brengt nog een tweede
kwaad mee, nl. dat andere
weggebruikers last van verblin
ding hebben en daarom moet
P. hier komen.
Hij is overigens, zooals zijn tal-
looze voorgangers er „on
schuldig ingeloopen". Immers,
P. reed niet eens op zijn eigen
fiets, maar had die van zijn
oom geleend. En oom is veld
wachter en men mag toch ver
onderstellen, dat die z'n bullen
prima in orde heeft.
Waarop de kantonrechter
slechts kan constateren, dat
het spreekwoord: „Zelfs Home
rus slaapt wel eens" hier be
waarheid wordt. Waarmee ook
dit verweer is afgehandeld en
we dus tot het gedeelte van de
handeling, waarin de strafmaat
wordt bepaald, zijn aangeland.
De ambtenaar vindt als altijd
het rijden met verblindend rij-
wiellicht een gevaarlijk bedrijf
waar 5,- of 5 d. voor moet
worden opgelegd. „Was het
druk op den weg?" wil de kan
tonrechter weten, ,,'t Was al
één uur, geen mensch te zien",
zegt P. hoopvol. „Behalve dan
twee marechaussees", consta
teert de kantonrechter en
maakt er 3,- of 3d. van.
(1938)
UIT DE DOOS METSNIEPSNAREN
Uit onze Grote Doos met
Sniepsnaren is vandaag een
advertentie tevoorschijn geko
men, die in 1951, nu dus zes
endertig jaar geleden, in de
krant heeft gestaan. In deze
annonce, over drie kolommen
en zesendertig centimeter
hoog, bieden vierentwintig win
kels hun waren aan onder de
kop "Vrijdags-zoekertjes" en
met de afsluitende tekst "Dat
biedt U de Voorstreek Vooruit".
INTERESSANT
Het waren dus allemaal leden
van deze winkeliersvereniging,
die zich in deze gecombineerde
advertentie presenteerden en
nu, bijna vier decennia later, is
het bijzonder interessant om
eens te zien, wat er van al die
bedrijven overbleef.
Wel, de meeste adverteerders
zijn intussen de geschiedenis
ingegaan en hun zaken be
staan gewoon niet meer. Alleen
hun namen zullen de oudere
lezers zich nog wel herinneren.
Maar enkele adverterende be
drijven zijn er nog steeds, óf op
een ander adres, óf - nog al
tijd! - aan of in de directe om-
'Hoekstersingel met Arendstuin' staat er op deze prentbriefkaart, maar er had beter op kunnen staan 'Hoekstersingel met de
graanpakhuizen', want die komen beter in beeld. De pakhuizen zijn er nu niet meer; een foto van nu ziet er wel heel anders uit.
De kaart is lang geleden verstuurd door een zekere Annie, die haar vriendin Bertha in Amsterdam beloofde veel ansichten te
zullen sturen. "Maar als je nu eens een paar keer dezelfde krijgt, moet je er maar tevreden mee zijn, want er is hier niet veel
keus".
geving van de Voorstreek.
Tja, die zaken die er nu niet
meer zijn. Haast teveel om op
te sommen. De ('vertrouwde')
meubelzaak van Van der Kam,
Van der Honings Rijwielhandel,
die adverteerde met Nordlicht
lampen vanaf zeventien gulden
dertig, Jakob Bakker ('Het
adres voor serviezen') de firma
P. Zwerver en Zoon tegenover
De Doelen ('Gemoltoneerde
ondergoederen'), Dames ('Verf
en behang nu nog voor de
oude prijs'), Het Wolhuis op de
hoek van de Tuinen, Kreuze
met z'n cocoskarpetten, Dok-
ter's Gezonde Apotheek, 't Is
weer Kuipers, Hoeksema ('die
reinigt, verft en triploneert'), Zil-
wo-optiek ('Rosita maakt uw ui
terlijk jonger en het lezen dui
delijker'), Braams ('voor radio's'
maar nog niet voor t.v.l') en De
Boer, die adverteerde met kop
en schotels voor negenentach
tig cent, sterk porselein, en dan
ook nog met een fraai blauw
landschap erop.
Maar enkele bedrijven zijn er
nu nog altijd, in volle glorie en
precies op dezelfde plaats:
Lammert de Vries ('Nearne bet
ter'), de firma Stoffels uit het
Naauw ('16 cent Sigaar 1950')
en Piet Pruis bij de dubbele
piep.
Enkele anderen vestigden zich
.intussen elders in de stad, zo
als Boomsma, die toen nog
aan de Kelders zat en 'Sits aan
de spits',' die van Over de Kel
ders naar de Oude Doelesteeg
ging.
JOODSE
MIDDENSTANDERS
Wat verder in deze annonce
heel erg opvallend is? Dat de
joodse middenstanders in die
tijd, vijf, zes jaar na de oorlog,
nog volop in de running waren.
De firma L. Cohen adverteerde
met haar Sola artikelen, Speijer
vroeg speciale aandacht voor
zijn gebloemd zwanendons fla
nel (voor twee vijfenzeventig de
meter) en Feitsma bood voor
tien zeventig grote lakens aan.
Bovendien maakte deze winkel
het volgende bekend: 'Voor
schorten groot en klein moet u
bij Feitsma zijn'. Tenslotte ad
verteerde het Modemagazijn
De Bruin met kousen ('De
nieuwste tinten, de beste kwali
teiten').
Met het opheffen, een paar jaar
geleden, van de zaak van De
Bruin uit het Naauw verdween
de laatste 'joodse' winkel uit de
oude binnenstad van Leeuwar
den.
