ALARM!
ALARM
COHEN-TURKSMA
'T KLEINE KRAHTSJE
VIJFTIEN JAAR JOODS LEVEN
IN LEEUWARDEN 1930 -1945
U KOOPT BIJNA VOOR NIETS!
VOORSTREEK 5
FENNO
Wij maken alarm, crisistijd noodzaakt ons daartoe. Onze
boekhouding gaf c s de waarschuwing: zoo gaat het niet meer,
de voorraden zijn groot. Nog nooit hielden wij een uitver
koop, doch nu worden wij door de nood der tijden daartoe ge
dwongen. Nu echter zullen wij u toonen het verschil tusschen
een gefingeerde en een echten Uitverkoop.
Wij MOETEN onze"» voorraad verminderen TOT ELKEN PRIJS.
U een opsomming te geven van alle artikelen is ons onmoge
lijk. Onderstaande vindt u eenige prijzen onzer bekende solide
artikelen. Maak', r. j gebruik van deze eenige gelegenheid.
(2e Hals vanaf Hotel Doelen)
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
98-04
1.94
32, 26, 11
1.26
39
48
19—13
vanaf 13
16
nu 33
Gekleurde Overhemden met losse boort!
Witte Overhemden met losse boord
Groote keuze zijden .binders
Zware graslinnen 3, gefestonneerd
Prima Sloepen
Zijden Dameskousen, geheel versterkt
Zijden Heerensokken, modern
Gekleurde en witte kleedjes
Breikatoen, 1 ons knotten
De bekende, alleen bij ons verkrijgbaar, wollen Jaegerflanel
Verder zullen wij onzen geheel en voorraad voor bespottelijk
lage prijzen verkoopen. Nu of nooit moeten wij door onzen
te grooten voorraad heen. Nogmaals zeggen wij het u:
maakt gebruik van dezen Alarmroep. Aanvang van dezen
Uitverkoop Donderdagmorgen 14 Januari 9 uur. Ziet onze
étalage en U koopt zeker, bij:
hen woont dan in de Leeuwe
rikstraat.
Het is in deze tijd, dat een
stadgenoot de kleine en goed
moedige Louis 's avonds om
half tien nog ziet zeulen met
een enorme koffer, die wel heel
erg zwaar moet zijn. "Ja," ver
klaart dan Louis, "ik mut mien
tied so productief mogelijk
make het de ouweheer altied
seid."
Die ouweheer, Nathan dus, is
een broer van Levie en Hartog
Cohen, die beiden ook heel erg
bekend zijn in de stad. Levie,
die Louis wordt genoemd, heeft
een winkel met duizend en een
artikelen op de Kelders en Har
tog, die in de Speelmansstraat
woont, is de populaire "Zuurko-
ning", die iedere stadgenoot
kent - beide heren hebben wij
in deze rubriek al eerder ont
moet.
Aan de Voorstreek, in het pand
nummer 5, dicht bij het oude
Hotel de Doelen dus, bevindt
zich in deze dertiger jaren de
manufacturenwinkel van Co-
hen-Turksma. Dat Cohen slaat
op Nathan Cohen, die in 1873
geboren is in Leeuwarden en
dat Turksma heeft betrekking
op zijn vrouw Ester, ook gebo
ren in Leeuwarden en wel in
1899.
Het echtpaar heeft twee zoons,
Benjamin, geboren in 1903 en
Louis, geboren in 1907. Beiden
maken zich ook verdienstelijk in
de ouderlijke zaak, die zo nu
en dan opvallend op de ketel
slaat. Zoals in het begin van
1932 met een indringende ad
vertentie in de krant onder de
kreten: "Alarm! Alarm!"
"Wij maken alarm, de crisistijd
noodzaakt ons daartoe. Onze
De oude Abraham ligt op
sterven. Moeizaam ademha
lend en met de armen uitge
strekt roept hij zijn kinderen
bij zich.
"Saartje, ben je daar?"
"Ja,"zegtSaartje.
"Moosje, m'n jongen, ben je
daar?"
"Ja vader, "zegt Moos.
"David, ben je daar?"
"Natuurlijk vader.
"En Benjamin, ben jij er
ook?"
"Ja, ik ben er, vader.
"Wat is dat,roept de zieke
uit, "wie past er dan op de
winkel?"
boekhouding gaf ons de waar
schuwing: zoo gaat het niet
meer, de voorraden zijn te
groot. Nog nooit hielden wij een
uitverkoop, doch nu worden wij
door de nood der tijden daartoe
gedwongen. Nu echter zullen
wij u toonen het verschil tus
schen een gefingeerde en een
echten Uitverkoop. Wij MOE
TEN onzen voorraad verminde
ren TOT ELKEN PRIJS. U een
opsomming te geven van alle
artikelen is ons onmogelijk. On
derstaande vindt u eenige prij
zen onzer bekende solide arti
kelen. Maakt nu gebruik van
deze eenige gelegenheid. U
KOOPT BIJNA VOOR NIETS!"
De Leeuwarders, die er op af
vliegen, zullen bemerken, dat
Cohen-Turksma niet zo betoe
terd is om al z'n spullen ca
deau te doen, maar, het moet
gezegd, aardige aanbiedingen
zijn er wel: prima slopen voor
negen en dertig cent, kleedjes
vanaf dertien cent, gekleurde
overhemden met losse boord
voor nog geen gulden.
December 1933 is het feest op
de Voorstreek, want dan trouwt
de jongste zoon Louis met Rika
de Jongh, een dochter van de
reiziger in bakkerijgrondstoffen
Israel de Jongh van de Span
jaardslaan. Op de kop af een
jaar na de huwelijksvoltrekking
wordt het paar verblijd met de
geboorte van een dochtertje,
Ester. Vier jaar later komt er
nog een tweede dochtertje bij -
zij wordt Marianne genoemd
naar de grootmoeder van moe
ders zijde. Het jonge gezin Co-
Van de Voorstreek naar de
Transvaalstraat, waar, op num
mer 61, Samuel van Gelder
woont. Samuel, die van 1885
is, is papierhandelaar - zijn
zaak, die hij drijft met een paar
broers, bevindt zich aan de Tui
nen, maar ook in Holland heeft
hij vestigingen.
Samuel is getrouwd met Sara
Willemmina Salomons (1892)
en het echtpaar heeft twee
zoons, een Josua, geboren in
1914, en een Izaak, geboren in
1916.
De jonge Josua van Gelder,
gewoonlijk Jo genoemd, gaat in
de journalistiek - hij wordt on
der andere correspondent van
de Nieuwe Rotterdamsche
Courant.
Een van Samuels broers, Jo
nas, getrouwd met Geertruida
Alida Salomons (1890) en va
der van Arnold Josua (1918) en
David (1920), woont in de Tjerk
Hiddesstraat op nummer 49. Hij
vertrekt met zijn gezin in au
gustus 1932 naar Hilversum.
Een andere broer, David
(1884), die ook al in de papier
handel zit, woont in Huizum
aan de Nieuweweg. Ook hij
heeft twee jongens, een Josua
David (1914) en een Albert Ju-
les(1921).
De papierhandelaar Samuel
van Gelder
Evenals Samuel van Gelder
woont het gezin van de koop
man in ijzerwaren Hessel
Drielsma in de Transvaalstraat
en wel op nummer 22. Hessel
(1874) is gehuwd met Roosje
Vellema (1883) en het echtpaar
heeft zes kinderen, Levie
(1902), Grietje (1904), Saartje
(1906), Mietje (1909), Willem
(1912) en Jacob (1923).
Grietje verhuist in 1930 naar
Amsterdam en Saartje, Willem
en Jacob vertrekken in deze
dertiger jaren allemaal naar
Arnhem.
In 1934 verhuist het gezin van
Hessel en Roosje naar de
Nieuweburen, waar het komt te
wonen op nummer 109 om
twee jaar later nog eens te ver
huizen naar de overkant op
nummer 124.
Hessel Drielsma is een broer
van de rijwielhandelaar Jacob
Drielsma, die eerst aan de
Voorstreek en later in de Vink-
straat woont. Ook hem hebben
wij in deze rubriek al eerder
ontmoet.
"Moos" zegt Saar, "Isie's
onderwijzer zegt, dat Isie
een encyclopedie moet aan
schaffen".
"Wat!" stuift Moos op. "Is
die vent gek. Laat Isie maar
gewoon naar school lopen!"
Later stuit het Cohen-Turksma
blijkbaar tegen de borst om zijn
waren in de krant geprijsd aan
te bieden - zelfs komt het zo
ver, dat hij zijn vaste kreet "Co
hen-Turksma G en G (goed en
goedkoop)" aanvult met de me
dedeling: "Prijzen in de courant
is goedkoope bluf" en met die
prijzen bedoelt hij dan natuurlijk
de prijzen van wie hij als zijn
concurrenten beschouwt.
in mei 1938 is er een proefianding van een Lockheedvtiegtuig op het nieuwe Leeuwarder vliegveld.
De pers komt er op af. Ook de journalist Jo van Gelder. Hij is de tweede man van links. Rechts naast
hem Keimpe Sikkema en Jan Venhuis.
