'T KLEINE KRAHTSJE
MENEER
LEEUWARDEN
MENEER
LEEUWARDEN
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
"Wil meneer Leeuwarden zich
melden?" Die oproep plaatsten
wij in het augustusnummer van
ons Kleine Krantsje, toen wij
ons afvroegen of de geslachts
naam Leeuwarden of Van
Leeuwarden nog wel voorkomt
in ons land. Aanleiding tot die
vraag was het herlezen van het
in 1964 uitgegeven boek "Am
sterdam, je hebt een zoute
smaak", waarin de schrijver, de
intussen overleden Meyer Sluy-
zer, een meneer Leeuwarden
ten tonele voert.
In een verhaal over de vooroor
logse Houtkopersdwarsstraat,
ofwel de Vissteeg, midden in
de Amsterdamse Jodenbuurt,
zegt Meyer Sluyzer het volgen
de:
"Aan de huizenkant, waar Hen
drik Jansen zijn nering drijft,
staat in een donkere kelder, bij
manden vol vis, Móossie Kanes
en als ze in haar woning in de
Breestraat niet te veel om han
den heeft, komt Hitsie, zijn
vrouw, in de zaak helpen. Bo
ven de kelder is de kruideniers
winkel van meneer Leeuwar
den. Hij is nogal bijziende, en
zelfs de bril met vuurtoren-len
zen kan hem nauwelijks hel
pen, wanneer hij met het ou
derwetse ronde kaasmes een
half ons jonge komijne afsnijdt.
Als hij met zijn zwakke ogen
boven op de kaas de klanten
helpt, zog iemand zijn hele win
kel kunnen leegstelen. Maar
wie zal deze weldoener van
vele arme mensen in de buurt
te kort doen? De brutaalste pik
kers staan gedwee voor de
toonbank te darren, totdat hij
zijn ogen uit de onmiddellijke
omgeving van de homp vlooi-
enkaas heeft verwijderd. Meest
gevraagde en verkochte artikel
in de winkel is een halve galle
met natuurboter en een flinke
homp meikaas ertussen. Prijs:
vijfcenten gelds."
Uit dit verhaal van Meyer Sluy
zer blijkt dus, dat er ooit men
sen met de familienaam Leeu
warden (of Van Leeuwarden)
zijn geweest. Maar of er nu nog
mensen zijn met die voor ons,
Leeuwarders, zo interessante
naam? Dat vroegen wij ons dus
af en vandaar onze oproep of
de een of andere meneer (of
mevrouw) Leeuwarden zich zou
willen melden.
Wel, we moeten nu, tot onze
spijt, berichten, dat dit niet, of
althans nog niet is gebeurd,
maar wij kregen van zoveel
kanten zovele reacties op ons
verzoek, dat wij er nu graag
nog eens even op terugkomen.
Tal van lezers en lezeressen
van onze krant hebben ons ge
schreven of gebeld met de me
dedeling, dat de bekende zan
ger Johnny Lion Leeuwarden of
Van Leeuwarden heet. Hoewel
we er erg ons best voor heb
ben gedaan zijn we er nog niet
in geslaagd de woon- en ver
blijfplaats van deze meneer
(Van) Leeuwarden, alias John
ny Lion te achterhalen. Wij
hadden hem graag willen vra
gen of zijn voorgeslacht in de
mannelijke lijn inderdaad aan
wijsbaar uit Leeuwarden afkom
stig is - dat moet natuurlijk wel
zo zijn.
De heer H. Rijpstra te Amers
foort was zo vriendelijk ons at
tent te maken op het bestaan
van twee heren, respectievelijk
uit Leusden en uit Amersfoort,
die beiden Van Leeuwarden
zouden heten. Maar helaas,
toen wij ze belden, bleek hun
werkelijke naam Van Leeu
waarden te zijn, met tweemaal
een a dus. Op die naam, nog
veel voorkomend in Nederland,
komen wij aanstonds nog te
rug.
De heer J. de Vries te Leeu
warden berichtte ons, dat hij in
april 1943 als gevangene van
de Duitsers van hier werd over
gebracht naar het concentratie
kamp Vught. Daar circuleerden,
aldus de heer De Vries, veel
geruchten en zo kon het ge
beuren, dat hij enkele dagen la
ter door medegevangenen ge
vraagd werd te verschijnen bij
de afscheiding tussen zijn
kamp en dat van de Joodse
gevangenen.
Daar bleek, aan de andere kant
van het prikkeldraad, een Jood
se man te staan, die aan de
heer De Vries de vraag stelde:
"Tragen Sie die Name Leeu
warden?" - heet U Leeuwar
den? "Nein" antwoordde de
heer De Vries, "aber ich kom-
me aus der Stadt Leeuwarden"
- ik kom uit de stad Leeuwar
den.
"Ach schade", reageerde die
man toen, "meine Name ist
Leeuwarden" - ik heet Leeu
warden.
"Enkele dagen na die ontmoe
ting" zo schreef de heer De
Vries ons, vertrok er een trans
port Joden uit het kamp en ik
heb hem niet weergezien."
Een mevrouw De Vries, ook uit
Leeuwarden, belde ons op om
te vertellen, dat zij voor de oor
log in Wenen een Oostenrijker
heeft ontmoet, een Jood, met
de naam Leeuwarden.
Ver na de oorlog ontmoette zij
in het Joodse deel van Londen
een oorspronkelijk Duitse Jood,
die ook Leeuwarden heette.
Deze man was met grote moei
te uit Duitsland gevlucht en had
zich tot Engelsman laten natu
raliseren.
Uit deze ervaringen van de
heer en mevrouw De Vries
blijkt dus, dat de naam Leeu
warden en wellicht ook de
naam Van Leeuwarden ook in
Duitsland en Oostenrijk niet on
bekend is geweest.
Mevrouw De Vries herinnerde
zich ook nog, dat er jaren gele
den een verhaal in de krant
moet hebben gestaan over de
zeer geslaagde carière als dia
mantair van een meneer, die
Van Leeuwarden heette.
Mevrouw S. M. van Geen-Kin
dermans te Den Haag schreef
ons, dat er in Zeist, aan de
Slotlaan, een café is geweest,
waarvan de eigenaar Van
Leeuwarden heette - die zaak
moet na de oorlog nog hebben
bestaan.
Grappig was het wat de heer
Joh. Copini uit Leeuwarden ons
vertelde. Hij herinnerde zich
een ontmoeting, voor de oor
log, tussen een meneer Van
Leeuwarden en een meneer
Stoop. De heer Van Leeuwar
den woonde aan de Stooplaan
in Den Haag en de heer Stoop
kwam uit Leeuwarden! Julius
Stoop, confectieverkoper bij C.
en A„ verkocht bij die gelegen
heid de heer Van Leeuwarden
eenconstuum.
De heer Copini zei ons ook
voor de oorlog in Bandoeng op
Java op een hoofdactecursus
voor onderwijzers een Neder
lands meisje te hebben ont
moet, dat Tineke van Leeuwar
den heette.
Een vermakelijke situatie herin
nerde zich de heer J. van der
Woude te Zaandam.
1664
B
1674
1679
1697
Leoverdi.i.
Liuwaerd.
Liouwerdt.
Leevwaerd.
Leeuwert.
Liiwert.
Lieuwerth.
Liwert.
Kaart ca» ml
scnoT.UejcAr|
B
Kaart van i
land.
llindel. Alm\
Hulde aani
JapiksIII
ALTIKG ,Not.(j
In], II 111
V cn VII.
G ABB
Leuwert.
Lieuweweerd
Lijourt.
Lieuwirt.
Lewarde.
Lewerd.
Leeuwerd.
Lieuwert.
Lieuwird.
Liouwirt.
Liewerd.
Fliewird
Licwird.
1710;Ljeeuwert.
1745 Leeij-waer-
den.
Leuwaerde.
1750,Leu\varten.
3fl
V
13
144
HILARIDES tij
Fr. Rymkei
Schouwburf
Ned. V. W
Duitschc
845
In zijn Geschiedkundige Beschrijving miwe
een lijst met meer dan tweehc $hük
Leeuwarden. Ook de namen Leeuwaifeeu
