DE BOUWERS VAN DE HOLLANDERWIJK
RAADSELTJE
SNEL OPGELOST
'T KLEIDE KEAHTSJE
LAATSTE HOEFSMID
IN LEEUWARDEN
ONSPORTIEVE
VROUWEN
HETSABBATHSPAAL TJE
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 9
Driekwart eeuw geleden, in februari 1915, is deze groepsfoto ge
maakt van de mannen, die werkten aan het tot standkomen van de
Hollanderwijk. Zij hebben zich op dit plechtige moment opgesteld
op de fundamenten van de huizen, die ontstonden op de hoek van
de Hollanderstraat en de Wijnhornsterstraat. Zou er van ai deze
gefotografeerden nog wel één in leven zijn? De nu bestaande en
zeer actieve Buurtvereniging Hollanderwijk zou dat wel willen weten
en ook wil ze graag weten of er nog meer van deze foto's bestaan.
Wie helpt? Reacties graag naar de heer Tom Sandijck Starterstraat
16 in Leeuwarden, telefoon 153019of 155445.
Een van de laatste hoefsmeden
in Leeuwarden, of misschien
zelfs wel de allerlaatste in de
stad - dat moet Anne Smids uit
de Burmaniastraat zijn ge
weest. Tot in de zestiger jaren
heeft hij zijn hoefsmederij in het
hart van de binnenstad nog ge
had. Daarna, toen de smid zelf
al tegen de tachtig liep, nam
het aantal paarden zozeer af,
dat het exploiteren van een
hoefsmederij, alleen voor het
beslaan van paarden, niet meer
rendabel was.
De heer Smids, die als zestien
jarige in de smederij van zijn
vader op de hoek van de Blau
we Poort aan het Ruiterskwar-
tier begon, had tijden gekend,
dat hij bijna tweehonderd paar
den moest beslaan. In 1960
waren dat er nog veertig en in
1965 nog slechts een vijftiental:
zes orgelpaarden, enkele rij
paarden en wat paarden van
de kinderboerderij.
In 1930 vestigde Anne Smids
zich als hoefsmid in de Burma
niastraat en het kwam daarna
wel voor, dat bij wijze van spre
ken de hele straat vol paarden
stond, die dan door de smid
van nieuw hoefbeslag werden
voorzien.
Door veel geduld en liefde voor
het dier kon Anne Smids "lezen
en schrijven" met de paarden,
die dikwijls van de smid nog
een worteltje of wat aardappel
schillen kregen, wanneer het
werk was geklaard. "Een paard
is niet intelligent, maar het
heeft een bijna waterdicht ge
heugen" placht hij te zeggen
en daarmee doelde hij ook op
de vriendschap, die hij met tal
van zijn viervoetige klanten wist
op te bouwen.
Er is nu dus al lang geen hoef
smid meer in de stad, maar
hoe gaat dat nu met de paar
den, die er toch nog altijd zijn
in Leeuwarden? Wel, die wor
den beslagen door hoefsmeden
van buiten de stad. Zo komen
bijvoorbeeld de smeden Jan
van der Veen uit Molenend en
Douwe Dokter uit Sexbierum
geregeld naar de stad om de
paarden van de manege van
nieuw hoefbeslag te voorzien.
"De vrouwen hebben veel te
weinig lichaamsbeweging. Be
halve op schaatsenrijden leg
gen ze zich op geene li
chaamsoefeningen toe. Nu mo
gen in den laatsten tijd de En
gelse spelen lawn-tennis en
crocket hier eenige verbetering
hebben gebracht, ze zijn echter
(evenals het nog zeldzame
paardrijden en zwemmen) te
veel beperkt tot de hoogere
standen, om er voor het volk
iets nuttigs van te verwachten."
Dr. Ph. Kooperberg
1888
Het raadseltje van het spoor
loos verdwenen sabbathspaal-
tje, waarover wij in het oktober
nummer van 't Kleine Krantsje
schreven, is opgelost. Het ijze
ren paaltje, dat een aantal ja
ren gestaan heeft in het plant
soentje naast de Hoekster-
poortsbrug, is er door gemeen
tewerken weggehaald, nadat
gebleken was, dat het aan de
voet was doorgeroest.
Onze abonnee, de heer Dirk
Wiersma uit de Paulus Potter
straat in Leeuwarden, belde
ons met de mededeling, dat hij
het paaltje zelf, omstreeks
1948 er vandaan heeft ge
haald. "Ik werkte bij Gemeente
werken", aldus de heer Wier
sma, "en omstreeks die tijd
kreeg ik de opdracht het er
vandaan te halen. Het paaltje
werd in het magazijn opgesla
gen, maar een paar jaar later
zag ik het als oud roest op de
ijzerbuit liggen. Er was kenne
lijk iemand aan het opruimen
geweest en die had het paaltje
weggesmeten."
Met de Sabbathsketting, ge
spannen tussen twee paaltjes
aan beide zijden van de brug,
kon de stad symbolisch worden
afgesloten. In werkelijkheid is
dat natuurlijk nooit gebeurd. In
Amsterdam zijn in de oorlogsja
ren, zoals wij de vorige maal al
schreven, de daar aanwezige
sabbathspaaltjes door de be
zetters verwijderd. In Leeuwar
den echter lieten de Duitsers
deze paaltjes ongemoeid.
