'T KLEINE KEAHT5JE
MALLE
JAN.
De twintigste eeuw
in ons Leeuwarden
OPSPORING
VERZOCHT
JAMC
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 9
BOEIENKONINGEN
In het septembernummer stond
een stukje over boeienkonin-
gen. Daarin vroeg de schrijver
of er wellicht oudere mensen
zijn, die onder andere Borger
nog hebben gekend.
In het oktobernummer stond
een reactie daarop, geschreven
door Ritsko van Vliet senior,
waarin hij over Geert Borger
sprak.
Maar deze Borger heette niet
Geert, maar Gerhard of, op z'n
Fries, Gauke. Ik kan het weten,
want ik ben van zijn twaalf kin
deren de jongste dochter.
Mijn vader is dit jaar in juli
overleden en het ingezonden
stuk kwam voor hem dus net te
laat in 't Kleine Krantsje om het
nog te kunnen lezen; jammer,
want hij had het prachtig ge
vonden.
Het verhaal, dat hij zelf ook
boeienkoning zou zijn geweest,
was mij niet bekend. Wel weet
ik, dat mijn vader van alles
heeft gedaan. Zo was hij ook
oppasser van de speeltuin aan
de Linnaeusstraat en bewaker
bij de bouw van het Heechterp.
Bijzonderheden daarover weet
ik niet, want daarvoor ben ik
met m'n twee en dertig jaar te
jong. Maar wellicht zijn er ou
dere mensen, die er wel wat
over kunnen vertellen.
Ik lees Uw krantsje met plezier.
Al herken ik niet alles wat er in
staat, het is toch fascinerend
om te zien hoe er zoveel in de
stad veranderd is. Misschien is
OUWETIETSJE
De filmbeelden van de
zwerfster Ouwe Tietsje in
het oktobernummer riepen
bij mij herinneringen op aan
de verhalen, waarmee mijn
overleden man Jan Brijker
vanuit de slagerij van mijn
broer Jan de Bruin aan de
Noorderweg zo nu en dan
thuiskwam.
Ouwe Tietsje kreeg daar
vaak een stukje worst en
een sigaar, die ze zelf graag
rookte. Waren haar klompen
aan vernieuwing toe, dan
lapten de mannen met el
kaar en kon Tietsje nieuwe
kopen.
Mijn schoonzuster, de vrouw
dus van Jan de Bruin, vond
eens dat het lang genoeg
geduurd had met Tietsje in
de winkel, kwam door de
deur en zei; "Nou moat
Tietsje mar wer es opstap-
pe."
Maar wat antwoordde Tiets
je? "Tut tut, jo moatte net sa
trompetterig optrede, want ik
haw de skeit oan een tam
boer!!"
Nou, mijn schoonzuster had
het niet meer en trok zich
meteen terug in de huiska
mer.
Tot de dag van vandaag is
deze prachtige reactie van
Ouwe Tietje in onze familie
in ere gebleven als hét ant
woord, dat in heel veel ge
vallen van pas komt. Uw
trouwe lezeres.
Leeuwarden
E. Brijker-de Bruin
een rubriek over de vijftiger,
zestiger en zeventiger jaren wel
iets. Tenslotte is dat ook alweer
zo'n twintig tot veertig jaar ge
leden.
Delfzijl
huis kon worden betaald, zon
der, dat het de burgers iets
kostte.
Leeuwarden
Y. H. K.
Sita Zandberg-Borger
IWEMASTEEGJE
Aangezien ik bezig ben met fa
milieonderzoek van de familie
Iwema, zou ik u graag een
vraag willen voorleggen.
Van een familielid uit de Vere
nigde Staten heb ik vernomen
dat er vroeger een Iwema-
steegje in Leeuwarden is ge
weest.
Het familielid heeft dit in 1954
gehoord van de oogarts Wie-
gersma te Breda. De oogarts
had een boekje met de Leeu
warder straatnamen en toen hij
de naam Iwema hoorde heeft
hij het boekje erbij gehaald.
Zelf ben ik op zoek geweest
naar het boekje maar heb het
helaas niet gevonden. Wel ben
ik op 't boekje van de heer W.
Dolk uit 1969 gesluit maar daar
werd niets gemeld over een
Iwemasteegje.
Mijn vraag is dan ook of u mis
schien weet waar dit steegje
ooit is geweest en hoe het aan
zijn naam kwam.
Leeuwarden
mej. A. Boer Iwema
Van een Iwemasteegje in
Leeuwarden hebben we nog
nooit gehoord. Een officiële
straatnaam is het zeker niet
geweest. Maar het is best
mogelijk, dat het ooit een
voor buurtbewoners gebrui
kelijke aanduiding was. Mis
schien heeft een Iwema de
huizen in het steegje ge
bouwd of was een Iwema
een van de (meest opvallen
de?) bewoners van de
steeg. Zijn er lezers, die ons
wel meer kunnen vertellen
over een Leeuwarder Iwe
masteegje?
Red.'t KI. Kr.
VROEDSCHAPSPENNING
De vroedschapspenning, waar
naar in 't vorige Kleine Krantsje
werd gevraagd, heeft een dia
meter van 30 mm met aan de
voorzijde een afbeelding van
het stadhuis en langs de rand
in het Latijn "Sorte et Civium
Suffragus - door het lot en de
stemmen der burgers - Elect
Magistra Annua - Jaarlijksche
verkiezing van het bestuur."
De keerzijde geeft een aanzicht
op Leeuwarden, gezien vanaf
de zuidkant met molens, torens
en kerken en de Wirdumerpoort
en er boven het wapen van de
stad. Langs de rand, weer in
het Latijn; Placid a Pace Re-
gendo - de burgers in rust en
vrede besturen - S.P.Q. Leov.
- Stadsbestuur van Leeuwar
den.
Het Latijn is indertijd voor mij
vertaald door dr. C. Smid, de
rectorvande Gemeente H.B.S.
Het lidmaatschap van de
vroedschap was een erebaan
en kostte zelfs geld. Dat kwam
in de vroedschapsbeurs en die
was in 1715 zo gespekt, dat
daaruit het gehele nieuwe stad
Onze abonnee mevrouw C. E.
v.d. Akker-de Vries, Van Osta-
destraat 4 in Hengelo verzoekt
opsporing van Catrientje, offi
cieel CATHARINA ELISABETH
DE VRIES, geboren 26 januari
1906 in Leeuwarden.
"Zouden er lezers van 't Kleine
Krantsje zijn, die Catrientje de
Vries nog kennen? aldus vraagt
mevrouw L. R. Lenferink-v.d.
Akker te Lichtenvoorde zich af.
"Het is namelijk zo, onze moe
der is 86 jaar en iedere keer
als ze foto's van vroeger ziet,
zegt ze "Góh, zou die nog le
ven?" of „Nou, hoe zou het
daarmee wezen?" Zij is gea
bonneerd op 't Kleine Krantsje,
dat ze leest van A tot Z. En
dan haalt ze allerlei herinnerin
gen op. Ze is getrouwd met J.
J. (Hannes) van den Akker en
samen hebben ze twaalf kinde
ren gekregen, waarvan er nu
nog tien in leven zijn. Vroeger
woonden ze aan de Lekkumer-
weg, daarna, ik schat om
streeks 1939, zijn ze naar Ach
ter de Hoven 196 verhuisd en
tenslotte in 1950 met het gehe
le gezin naar Hengelo. Mamma
woont daar nog steeds, Pappa
is in 1969 overleden."
Tot zover de dochter van de
aanvraagster, die dus graag
wat naders zou willen horen
omtrent Catrientje de Vries.
Oproepen voor deze mbriek
OPSPORING VERZOCHT kun
nen schriftelijk ingediend worden
bij de Redactie van 't Kleine
Krantsje. De oproepen worden
gratis geplaatst. Deze service
geldt alleen voor abonnees van 't
Kleine Krantsje.
De vroegere agent van de
Leeuwarder gemeentepolitie
Malle Jan heeft volgens
onze abonnee de heer D.
Beeksma ooit ook het dorp
Donkerbroek als standplaats
gehad. Daar moet hij, aldus
onze informant, eens de
malle stunt hebben uitge
haald door een paar schil
ders op de bon te slingeren,
omdat die nog aan het werk
waren na 's middags twaalf
uur. "Van twaalf tot twee
mag er niet gewerkt wor
den" vond Malle Jan, "dan
is het schafttijd". Daarom:
op de bon, zonder pardon!
Het vermakelijke voorval
moet zich vlak voor de
Tweede Wereldoorlog heb
ben afgespeeld.
Op de Waddenzee bij Zwartehaan worden sportvissers in hun
bootjes verrast door een plotseling opstekende storm. Het wordt
een ramp, die aan vier jonge mensen het leven kost. De slachtof
fers zijn de Leeuwarders Bruin Barendsma, een kapper, Bernhar-
dus Tromp, een bakkersknecht, Hendrikus Radelaar, een schoen
maker en Jacob Verf, de kastelein van De Jonge Bontekoe aan de
Stienserstraatweg. (1935)
Rumoer in voetballand: de scheidsrechter bij de wedstrijd van de
Leeuwarder vereniging Blauw Wit '34 tegen O.N.S. weigert te
fluiten, omdat de Snekers aantreden met een speler met lang
haar. (1967)
Op de vijfde februari wordt de Vereeniging De Openbare Leeszaal
opgericht. De initiatiefnemers hadden een jaar eerder ter oriëntatie
een bezoek aan de Openbare Bibliotheek in Dordrecht gebracht.
(1903)
De grote restauratie van de Jacobijnerkerk is voltooid. Prinses
Margriet komt naar Leeuwarden om de prachtig gerestaureerde
kerk te openen. (1976)
De veiling van groenten en fruit, die van 1905 af gehouden werd
op de Oosterkade, wordt verplaatst naar de Overijsselsestraatweg
tussen de spoorlijn en de Potmarge. Er komt voor dit instituut ook
een nieuwe naam: Coöperatieve Veiling De Tuinbouw G. A.
(1931)
De populaire kapelmeester Herman de Jong viert zijn zilveren
jubileum als leider van de 'Schutterijmuziek', het Stedelijk Muziek
corps. Speciaal voor hem is de muziektent in de Prinsentuin ver
sierd en aan het Waaggebouw wappert de vaderlandse vlag. Bij
de Langepijp, waar Herman de Jong zo vaak dirigeert, krijgt hij
een zogenaamde 'eredegen'aangeboden. (1908)
Het Diaconessenhuis kan feestvieren: het bestaat vijf en zeventig
jaar. Het ziekenhuis begon in een pand in de Bagijnestraat, kwam
later in een perceel aan de Voorstreek en betrok tenslotte een
nieuw gebouw aan de Noordersingel. Er werken nu rond driehon
derd verpleegsters en er worden jaarlijks ruim zesduizend patiën
ten verpleegd. In 1890 waren er dertien zusters, die in totaal
honderden twintig patiënten ter verpleging kregen. (1955)
De Oldehove krijgt een lift! Het is een geweldige verbetering. Nu
hoeven de bezoekers dus niet meer alle trappen te beklimmen om
boven te komen. Maar het gebruik maken van de lift moet wel
worden betaald en het voertuig gaat alleen maar naar boven,
wanneer er in totaal vier liefhebbers zijn. (1914)
Er wordt melding gemaakt van een vreemde vangst in de vijver
van de Prinsentuin: er komt uit het water een krab te voorschijn.
Veel eerder, in de dertiger jaren, is de Chinese wolhandkrab in
onze stadsgrachten gewoon een plaag geweest. (1960)
Het vliegveld Leeuwarden wordt de eerste operationele militaire
vliegbasis, die met straaljagers is uitgerust. Het is het 323 squa
dron van de Koninklijke Luchtmacht, dat hier zijn domicilie krijgt.
(1948)
Een personenauto met Leeuwarders, die de kermis in Stiens heb
ben bezocht, rijdt onder Britsum in een sloot. Een van de inzitten
den verliest hierbij het leven. Het is de zeven en twintigjarige
Wiebe Scheepstra, een schoonzoon van Haaye Franssen, de
vroegere eigenaar van het café Stadt Dockum. (1927)
Raadselachtig lijkt aanvankelijk het plotselinge overlijden in de
Grote Kerkstraat van een mevrouw Rodenhuis en haar bijna tien
jaar oude zoontje Bertus. Nader onderzoek brengt aan het licht,
dat er koolmonoxide via een riool de woning is binnengedrongen.
(1956)
Een windhoos treft het zuidelijke deel van de stad. Van het Park
herstellingsoord wordt het platte dak afgerukt. De gegolfde eternit-
platen komen her en der terecht. Ook het zonnescherm gaat de
lucht in. Het verdwijnt voor iedereen uit het oog. Waar het uitein
delijk terecht komt zal altijd een mysterie blijven. 1952)
Na al enkele jaren in verschillende gebouwen te hebben gezeten,
kan de Postgiro in Leeuwarden haar nieuwe kantoorpand betrek
ken. Het staat aan de Tesselschadestraat en het is een gebouw
van tien verdiepingen op één poot. Het lijkt wel wat op een padde
stoel. (1975)
Het stoomschip 'Prins Willem II' met als gezagvoerder de Leeu
warder kapitein Johan Willem van Slooten vergaat op weg naar
West Indië met man en muis. Er zal nooit meer iets van het schip
en zijn bemanning worden vernomen. (1910)
Bij het zogenaamde 'doorzetten' zakken zes jongens door het ijs
van de zoetwatervijver achter de school aan de Oostersingel. Voor
twee van de knapen komen de redders te laat: Willem Siksma en
WillemStobbe, beiden dertien jaar oud, verdrinken. (1939)
