AUTO KLEMVAST
IN BINNENSTAD
■T KLEINE KRANTSJE
VREEMDE SITUATIE
°K
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
Het oude Leeuwarden, dat verdween ...De voormalige Lijnbaan op het Oldehoofsterkerk-
hof, met de beide lijnbaanshuisjes en de achterkant van de woningen van het Heer
Ivostraatje.
pagina 9
Toen de later zo bekend geworden toneelspeler Ko van Dijk
nog aan het begin van zijn carrière stond, gebeurde het
eens, dat hij voor de nacht geen onderdak had. Hij beklaag
de zich daarover op de kunstenaarssociëteit De Kring te
genover de journalist-auteur Jacques Gans. En zie: die
kwam - tegen de vergoeding van een paar borreltjes -
meteen met een briljante oplossing. "Ga maar naar mijn
kamer", zei hij, "ik verblijf 's nachts toch elders". De geluk
kige Ko van Dijk kreeg de sleutel van het huis plus de
informatie, waar hij precies moest zijn: "in die en die straat,
het tweede huis van de hoek, drie trappen op en dan kom
je op een portaal met drie deuren. De meest rechtse deur is
die van mijn kamer". Natuurlijk werd het weer knap laat die
nacht, maar tegen drieën brak voor de heren toch het mo
ment van opbreken aan. En Ko naar de kamer van Jac
ques. Waar alles bleek te kloppen, zoals was gezegd.
Langzamerhand wel verlangend naar een bed, opende Ko
van Dijk de deur, trad binnen enwerd ontvangen door
een ijselijk gegil van een vrouw, die daar met een man in
bed lag. De niet weinig geschrokken Ko van Dijk wilde zich
haastig terugtrekken, maar kreeg daartoe niet de kans.
Door het gegil werden alle bewoners van het pand gealar
meerd en binnen de kortste keren grepen sterke mannenar
men "de inbreker" in de kraag. De politie werd gebeld en
Ko van Dijk ging mee naar het bureau. Daar kon hij beto
gen wat hij wou, maar geloofd werd hij niet. "Jacques
Gans?" zei de politie, "dat zal wel een eend zijn"En
pas de volgende morgen werd de jonge acteur weer in
vrijheid gesteld. Toen kwam al gauw de gans uit de mouw:
die vervloekte Jacques woonde al twee jaar niet meer op
die kamer; hij had Ko mooi bij de neus genomen. "Ja
jongen", zei hij later lakoniek, "dat zijn dingen, die je moet
meemaken. Daar leer je van
In de zestiger jaren heeft er in de Leeuwarder binnenstad
een hoogst merkwaardige verkeerssituatie bestaan. Het
was toen nog mogelijk met een auto een punt te bereiken,
vanwaar men zonder het maken van een overtreding ge
woon niet verder kon. Wie zich per sé aan de wet wou
houden, kon niet anders doen dan zijn auto verlaten, om
die daar voor eeuwig te laten staan.
Waar dat punt zich bevond?
Wel, in de Kleine Hoogstraat,
vlak bij de hoek van de Speel
mansstraat.
Dat punt kon immers met een
auto zonder het maken van
overtredingen worden bereikt
vanaf de Eewal - in die tijd was
het nog toegestaan vanaf de
Eewal de Kleine Hoogstraat in
de rijden.
Maar dan kwam men met de
auto klem te zitten.
Rechtdoor rijden naar de Grote
Kerkstraat mocht niet.
Rechtsafslaan naar de Speel
mansstraat mocht evenmin.
Linksafslaan, de smalle Mugge-
steeg in, mocht ook al niet.
Maar.terugrijden naar de
Eewal was waarempel ook niet
toegestaan: aan het later afge
broken hoekpand van de Kleine
Hoogstraat en de Muggesteeg
zat een bord, dat dit verbood.
Zo kon men met de auto in
deze situatie dus geen kant
meer uit. Het was een hoogst
eigenaardige toestand, waar
pas een eind aan kwam, toen
er ook aan het pand op de
hoek van de Eewal en de Klei
ne Hoogstraat een verbodsbord
voor auto's werd aangebracht.
Wij herinneren ons een teke
ning van 'Ljouwertsje' in het
Leeuwarder Nieuwsblad uit de
dertiger jaren, waarin de draak
werd gestoken met precies zo'n
situatie, die toen op een andere
plaats in de oude binnenstad
bestond. Op de tekening zag
men een paardewagen, die
vanaf de Korfmakersstraat de
Heerestraat was ingereden en
die aan het eind van die straat
ter hoogte van de Toko van
Woudstra (altijd in de concur
rentieslag met de goedkope ba
zar van Anton Wanda tegen
over hem.noodgedwongen
tot stilstand kwam. Want, dat
zag je duidelijk op de tekening,
rechtsafslaan de Oude Ooster
straat in, was niet toegestaan,
linksafslaan evenmin en achter
uitrijden mocht ook al niet.
Toen, in die tijd van het paard
en de wagen, was het dus mo
gelijk op die plaats kiemvast te
komen.
Een andere vreemde situatie in
de zestiger jaren was die bij de
Driekramersteeg tussen de Ga-
lileeërkerkstraat en de Twee-
baksmarkt. Het was toegestaan
de Driekramersteeg te berijden
voor een auto, die van de Gali-
leeërkerkstraat in de richting
van de Tweebaksmarkt reed.
Maar daar aangekomen kwam
de wagen niet, zoals het hoor
de, op de rijweg, maar op het
trottoir voor de voetgangers te
recht.
Verder was het toen ook toege
staan met een motor van de
Heerestraat naar Over de Kel
ders te rijden door de smalle
Cyprianussteeg. Maar wie dat
deed belandde bij Over de Kel
ders eveneens tussen de voet
gangers op het trottoir.
is het Leger des Heils geves
tigd geweest in een pand aan
de Heerestraat. Daar waren de
omwonenden niet zo gelukkig
mee, omdat zij al heel vroeg op
iedere zondagmorgen werden
gewekt door de, overigens me
lodieuze, klanken van de Turk
se trom en tambourijnen. Ook
is het gebeurd, notabene op de
eerste de beste dag, dat de
Heilsmensen er zaten, dat er
een jongen met een Turkse
trom dwars door de ramen van
een Heerenstraatbewoner
kwam.
Een foto uit 1965: de auto van 't Kleine Krantsje staat "kiemvast" in de Leeuwarder binnenstad. Die mag niet
rechtdoor, niet rechtsaf, niet linksaf en ook niet achteruit. Een grappige situatie!
