G&ló> del DAT MAG WEL IN DE KRANT 'T KLEINE KRANTSJE DRONKEN VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 10 SCHOOLJAREN Als klein meisje ging ik, wo nend aan de Schapestraat, in de Eestraat op de Bewaar school, samen met Annie Bok- ma, die op de hoek van de Veulenstraat woonde. Nu zijn we beiden al zeventig en nog steeds vriendinnen. Haar vader werkte bij de Spoorwegen en kon ons vaak naar school bren gen, want het was natuurlijk veel te ver voor twee kleine meisjes om daar alleen naar toe te gaan - we moesten ook de drukke Groningerstraatweg oversteken. Op mijn zesde verjaardag be gon ik op de grote school, dat was School 14. Ik weet niet hoe de Juf van de eerste klas heette, maar in de tweede zat ik bij Juf Van der Noordaa. Die was onderwijzeres in Irnsum geweest, waar mijn oom Lam mert de Vries het hoofd was. Fenno Schoustra zat bij mij in de klas, evenals Annie Bokma en Lijda Feddema, een dochter van kapper Feddema van het Cambuursterpad. In een vorig Kleine Krantsje las ik, dat mijn nicht leps Boersma-Terpstra uit Emmen ook vriendin was met een dochter van kapper Fedde ma. In de derde klas zat ik bij Juf Van der Schaaf en daarna gin gen we verhuizen naar School 17. De grond om de school was verhoogd met grond van het Oldehoofsterkerkhof, waar toen het bodeterrein was geko men. Er waren nog veel been deren en doodshoofden en ik herinner me nog best, dat de jongens voetbalden met die doodshoofden. het heden, alhoewel dat niet al tijd het geval is. Ik zie al weer naar de volgende maand uit. Canada K. Soiseth-Kooistra SCHOOLFOTO Vaak zie ik in 't Kleine Krantsje mooie foto's in de rubriek "Toen we nog op de School banken zaten" - heel erg leuk! Maar ik heb nog nooit een foto van de school uit de Schrans (Schoolstraat) kunnen ontdek ken. Ik heb een jaar op die school gezeten en wel bij Juf De Jong in 1937-38. Heeft iemand misschien nog een foto uit die klas? Dan zou ik die graag eens in 't Kleine Krantsje afgedrukt willen zien. De namen van twee medeleer lingen kan ik me nog herinne ren, Tjitske Terpstra en Jopie Gejas. Maarn O. Schriemer-Zondervan OPSCHOOL14 Wat riep het artikel van Marten Sytsema "Wat een tijd - wat een tijd" over zijn jeugd op School 14 een scala aan herin neringen op! Bij het lezen er van is het alsof je op zolder een oude doos vindt en bij het openen rollen daar al die in je geheugen geprente plaatjes uit. Ook ik was leerling van School 14, evenals mijn broer die al meer dan veertig jaar in Austra lië woont, waar hij 't Kleine Krantsje ook met plezier leest. Ik zie me nog met mijn moeder veel naadjes per keer verder, hakken en tenen, vreselijk! Later kregen we handwerken van juf Jansma, die liep een beetje mank en droeg altijd lange kettingen. Juf Dorenstouter woonde aan de Groningerstraatweg en met mijn vriendinnen ging ik haar soms ophalen. Mijn beste vriendin was de dochter van meester Sipkens, Sytske, we zaten in dezelfde klas. Meester Sipkens speelde viool in het Collegium Musicorum, in oude kostuums. Daarvan maakte ook deel uit mijn pianolerares, Ja- coba Kueter-Zwager en haar man Klaas Kueter. Van meester Nubé is me altijd bijgebleven dat hij grote witte zakdoeken had, die af en toe op de verwarming te drogen werden gelegd - had hij hooi koorts misschien? Verder zie ik nog een lokaal waar, ik weet niet meer hoe vaak per jaar, klompen uitge deeld werden aan "arme" kin deren. Het Sinterklaasfeest in de gym zaal, de gymnastieklessen, de liedjes die we leerden en het hossen, hoe lang geleden en nooit vergeten! Mijn dochters lazen het stuk ook en vroegen: wat is hos sen? Den Haag HAVANK M. E. Rotthier Ik een forig Kleine Krantsje skreven jou, Fenno Schoustra, een stukje over Hendrikus van der Kallen, beter bekend as de skriever "Havank". Ik meende In de zevende klas ging ik naar de Vijverschool. Daar hadden we Meester Van der Meulen. Dat was in 1935, toen Leeu warden het vijfhonderdjarig be staan vierde. Wat een feest was dat. Alle stadsbruggen hadden poorten om de stad binnen te komen. En we had den een grote optocht, waar vertegenwoordigers van ver schillende ambachten in liepen. Annie Bokma had een oom, die slager was op de hoek van de Bleeklaan en het Noordvliet en die liep er ook in. Meester Van der Meulen stuur de ons toen de stad door om oude gevelstenen te ontdek ken. Hij maakte de geschiede nis zo levend voor ons, dat ik er nu nog gek op ben. Vandaar naar de Ulo op de Wissesdwinger waar ik in 1940 ben geslaagd en toen was het uit met de pret en moest er een baan gezocht worden. Dat was toen net zo moeilijk als tegen woordig. Ik kreeg pas in het voorjaar van 1941 een baantje bij Centraal Beheer voor zes weken. Cen traal Beheer zat in een heel oud huis tegenover het stads huis. Later ben ik een paar maanden bij de Voedsel Voor ziening aan de Willemskade geweest en verder op het Tele foondistrict tot ik trouwde. Ik vind het Kleine Krantsje altijd zo gezellig, want het brengt al die herinneringen terug en het verleden lijkt vaak beter dan voor de klas staan die eerste dag. Het was niet, volgens mij, bij het begin van het schooljaar zoals nu, maar je ging naar school zodra je zes werd. Je stond dus voor een klas vol kinderen als een vreemde eend in de bijt. Juffrouw Dorenstouter, we noemden haar Dikke Dé, was een toegewijd onderwijzeres. Ik was als kind vaak ziek en dan kwam ze thuis op bezoek met sommetjes en taaloefeningen, je mocht niet achter raken. Als je jarig was moest je-voor de klas op een bankje staan en werd je toegezongen, ik vond dat eigenlijk helemaal niet zo leuk. Mijn schooltijd was in de derti ger jaren, magere jaren voor veel mensen. We hadden in de klas een jongetje dat door D.D. onder haar hoede werd geno men. Hij kreeg van haar brood en kaaskorstjes en soms werd hij ook nog om de kop gewas sen. Dat vergeet ik nooit. Af en toe waren er in de klas ook kin deren die roken naar petro leum. Die hadden luizen en hun haar werd daar mee ge wassen. Onze eerste breilessen... D.D. stond voor de klas met een paar overmaatse breipennen en deed voor, insteken, om slaan, overhalen... Later breide je broddellappen, daar moest je dan weer een stuk uitknippen en dat ging je dan stoppen of dichtmazen. En de sokken, zo- "De Krant" of - voluit - "Dat mag wel in de krant - 250 jaar boodschappers in Friesland" is de aardig gevonden titel van een boek, dat de Friese Pers Boekerij zo juist het licht heeft doen zien ter gelegenheid van de opening van haar nieuwe hoofdvestiging aan de Sixma- straat. Het boek is geschreven door twee oud-redacteuren van de Leeuwarder Courant, Henk van der Meulen en Sytze van der Wal, die in de eerste plaats de interessante geschiedenis van hun Hoofdblad van Fries land belichtten, maar die ook royale aandacht besteedden aan andere publiciteitsvormen, die naast de Leeuwarder Cou rant trachtten te bestaan of die dat nu nog steeds doen. Uitbundig geïllusteerd en vlot beschreven is "Dat mag wel in de krant" een buitengewoon boeiend boek geworden, met tachtig pagina's nogal wat dik ker dan de dagelijkse krant, maar wel van een kleiner en dus nogal wat handzamer for maat. "De geschiedenis van 'de pers' in Friesland is voor een over wegend deel meteen ook de geschiedenis van de Leeuwar den Courant" constateren Van der Meulen en Van der Wal in een van de eerste hoofdstuk dat sien foornaam Henricus was, mar seker bin 'k daar niet fan. In mien, seg mar wat latere jeugd, su eind vieftig, sestiger jaren, bin 'k er in slaagd alle boekjes van Havank bij mekaar te skarrelen. Sudoende weet ik, dat hij er niet negen en twintig, maar een en dettig skreven het. De latere boekjes van Havank en Terpstra, die 't niet meer deur Havank skreven binne, he'k al frij snel niet meer kocht, omdat ik de stiel van Terpstra düdelijk niet su goed fon as die van Havank. Het moaiste boek je fan Havank foor een Liwad- der so as hij en ik, fien ik nog altied "0474 Circus Mikkenie" omdat dat sich in Liwadden af- speult. Omdat 'k so stom weest bin om, al weer jaren leden, twee keer een boekje van Havank üt te lenen en ferfolgens te verge ten an wie, bin 'k de folgende titels kwietraakt t.w. "0276 De Schaduw grijpt in" en 0402 Spaanse pepers". Misskien bin er lezers van 't Kleine Kransje die die boekjes nog wel hewwe en die dat aan mij over, doen wille. Se süden mij er een groat plezier met doen en 't hoeft oek niet foor niks, de redaksie het mien adres wel. Drachten H. Posthumus Officieel hiette Havank Hen- dricus Fredericus van der Kallen, mar in sien jonge ja ren noemden se hem wel Hans. Su is ie oek komen op dat "Havank". Red. 't KI. Kr. BOSPLAN BILGAARD Vanuit het keukenraam van onze flatwoning in de wijk Bil- gaard kan ik naar de drukke ken van hun boek en zo is het natuurlijk ook: van het eerste nummer van de "Leeuwarder Saturdagse Courant" af - het verscheen al in juli 1752! - heeft dit blad in de nieuwsvoor ziening in Friesland de meest vooraanstaande rol gespeeld om na twee en een halve eeuw nog steeds een glorieuze kop positie in te nemen. Schier eindeloos is de reeks van titels van dag-, week- en maandbladen, die ooit in Fries land verschenen en die in dit boek de revue passeren en waarvan de meeste na kortere of langere tijd voorgoed ver dwenen. 'T KLEINE KRANTSJE Zo komt onder het kopje "Veel en vreemde eenden in de bijt" ook 't Kleine Krantsje aan bod, "dat vermelding verdient" en bij welke regels de samenstellers een sterk verkleinde afdruk van een voorpagina hebben afge drukt. Daarvoor lieten zij hun oog uitgerekend vallen op de minst aantrekkelijke voorpagina van de ruim zeshonderd, die er tot dusver verschenen. Onder de gebruikelijke kop van de krant staat in kapitale letters de vraag "Bent u al abonnee?" en verder weinig meer dan de, nu werkzaamheden zien voor het nieuw aan te leggen bos in het plan Bilgaard. Enige werklieden zijn bezig met het heien van de fundamenten van de vele aan te leggen bruggetjes, anderen planten verschillende boom soorten. Al enige tijd is men zo bezig deze wijk een recreatieve func tie te geven. De eerste bomen hebben de groei al te pakken; andere waren door de een of andere oorzaak niet zo geluk kig en zijn al vroeg afgestor ven. Deze worden in een later stadium vervangen. Bij mooi weer loop of fiets ik wel eens rond het bos, begin nend bij de Vierhuisterweg en eindigend bij de Dokkumer Ee en dan weer terug. Onderweg kijkend naar de paartjes hazen, die met de oortjes omhoog mij zitten na te staren en naar de vele vogelsoorten, die met hun gesjirp het begin van de nieu we lente aankondigen. Zo is dit een oase van rust even buiten het rumoer van de stad. Zijn wij als oudere Leeu warders opgegroeid met het Bos van Ypey, de Froskepölle en de Groene Ster, nu hopen we weer vertrouwd te raken met deze nieuwe aanwinst van bomengroen voor onze goede oude stad. Leeuwarden Rinzevander Heide Een alcoholvrije Leeuwarder journalist schreef een verhaal over twee stomdronken kerels, die in oorlogstijd bij elkaar de tabaksplanten uit de tuin gap ten. Toen het artikel klaar was kon de auteur haast niet meer de trap opkomen - zo dronken was hij! lachwekkende prijs van een abonnement, namelijk twee ne gentig in een half jaar... Het is de voorpagina van het tweede nummer, dat in oktober 1964 verscheen. Vanzelfsprekend laten Henk van der Meulen en Sytze van der Wal ook het wel en wee van Omrop Fryslan de revue passeren en besteden zij zelfs kloeke aandacht aan de straat reclame van weleer - er zijn in dit werk tal van kleurenrepro ducties afgedrukt van email borden, die in vroeger jaren de muren van zoveel gebouwen sierden. Daarbij vanzelfspre kend ook heel bekende als die van Draisma van Valkenburg's Levertraan, van Van Rossem's Troost met de tevreden roker op het schavot en de in verre verten starende meneer van de Algemeene Friesche Le vensverzekering Maatschappij, opgericht in 1844 in Leeuwar den en gevestigd in het Burma- niahuis. De verkoopprijs van het boek lijkt wat stevig - vijf en dertig gulden - maar ja, het ziet er dan ook voortreffelijk verzorgd uit en en het geeft wel een stuk historie, dat in deze omvang en vorm nog niet eerder ver scheen. Sch.

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1994 | | pagina 10