'T KLEINE KEANTSJE "DOKTER SCHREUDER" VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 12 LANGER DAN EEN EEUW EEN BEGRIP IN DE STAD "Dokter Schreuder" - ziedaar een naam, die je in deze tijd niet meer hoort noemen, maar die heel lang in Leeuwarden een begrip is geweest. Zo'n honderd en tien jaar, van 1840 tot 1950 hebben artsen met de naam Schreuder zich over zieke stadgenoten ont fermd en er moeten nu nog heel veel Leeuwarders zijn met herinneringen aan de gerespecteerde familie Schreuder, die zo lang in de Friese hoofdstad een bijzondere plaats heeft ingenomen. Drie generaties Schreuder zijn artsen geweest met een groot gezag in de medische wereld van Leeuwarden; een vierde ge neratie werd dat ook nog eens elders in dit gewest. Het verhaal van de Schreuders dienen we aan te vangen bij een Duitse meneer Schroder, die ais wijnhandelaar naar Leeuwarden kwam en die het wenselijk vond z'n geslachts naam te vernederlandsen: Schroder werd Schreuder. Zijn zoon Oene Schreuder, ge boren in 1818 en overleden in 1905, was de eerste genees heer in de familie en hij was ook de eerste, die zich als me dicus onderscheidde. VERDIENSTELIJK In 1849, toen de stad geteis terd werd door cholera, deed dokter Schreuder zo veel ver dienstelijk werk, dat de ge meenteraad hem met een spe ciale zilveren medaille vereerde. "Uit erkentenis aan Oene SchreuderMed. Doctor, Voor betoonde hulp tijdens het bestaan der cholera", kwam er op dit stukje eremetaal te staan. Ook werd hij Ridder in de Orde van de Eikenkroon, wat blijkt uit een inscriptie in de steen op zijn graf op de Oude Begraaf plaats aan de Spanjaardslaan. De zoon van Oene, Johan Christiaan Schreuder, die leef de van 1858 tot 1940, werd dus eveneens arts en ook hem zouden de Leeuwarders leren kennen als een uiterst be kwaam medicus, die onder an dere tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau werd benoemd. Deze dokter Schreuder had zijn praktijk in een nog steeds be staand voornaam huis aan de Nieuweburen, dicht bij de Dub bele Pijp. Hij placht zijn zieken in de stad te voet te bezoeken en er waren patiënten, die hem al van verre hoorden aanko men, doordat hij altijd zo na drukkelijk met z'n wandelstok op de grond tikte. "Hoor! Daar komt de dokter aan!" was het dan. De oudste zoon van Johan Christiaan Schreuder, ook weer een Oene, geboren in 1894, dacht er in zijn jonge jaren niet aan om arts te worden. Hij be zat technische vaardigheden en zou het liefst een ingenieurs studiegaan volgen. Het gezin van dr. Oene Schreuder, die als huisarts aan de Weaze heeft gewoond. Maar na de Rijks Hogere Bur ger School besloot hij toch aan de wens van zijn vader te vol doen om dokter te worden. Voor het beroep van huisarts evenwel koos hij beslist niet. Hij bleef met heel zijn hart bij de techniek en zo werd hij, zo als hij het later zelf wel noemde "ingenieur-medicus" - Oene Schreuder werd chirurg. VERMAARDHEID Hij studeerde aan de Universi teit van Leiden en zou voor een periode van vijf jaar assistent worden van de bekende profes sor dr. Zaaier. Daarna, in 1925, keerde dr. Oene Schreuder naar zijn geboortestad terug en hier, in Leeuwarden, zou hij een minstens zo grote ver maardheid ven/verven, als zijn vader en grootvader in deze stad hadden gehad. Honderden en honderden Frie zen kreeg dr. Schreuder, zowel in het Diaconessenhuis als in het Bonifatius Hospitaal onder het mes, vooral blindedarm- en maagpatiënten en er zijn nu ze ker nog velen, die deze bekwa me chirurg dankbaarheid ver schuldigd zullen zijn. Daarbij was dokter Oene Schreuder niet zomaar een chi rurg, maar een man over wie vaak vermakelijke anecdotes werden verteld. Zo heeft hij het bijvoorbeeld eens gepresteerd om een kroegbaas uit Peasens, die het gewoon vertikte om naar Leeuwarden te komen, op de biljarttafel in zijn eigen café te opereren! En toen een patiënt, een voor aanstaande fabrikant uit Leeu warden, die hij behandeld had, na het ontvangen van een re kening van precies duizend gul den, bitter begon te klagen over kommervolle omstandig heden, reageerde dokter Schreuder met de opmerking "de zaak nog eens te zullen (Vervolg op pag. 15) Dr. Johan Christiaan Schreuder, huisarts aan de Nieuweburen. Hij kon, net als alle Schreuders trouwens, enorm goed diagnoses stellen. Jan Schreuder, de oudste zoon van dr. Oene Schreuder was van plan in de voetstappen van zijn voorouders te stappen. Hij studeerde al medicijnen en hij was de trots van zijn vader. Maar in 1947, toen hij twintig was, kwam hij aan een hersen vliesontsteking te overlijden. Zijn broer Nico, die landbouw kundige zou worden, besloot na het tragische heengaan van zijn oudste broer toch maar medicus te worden om zo de traditie van de Schreuders voort te zetten. Zo werd hij huisarts op De Zandhoeve in Beetsterzwaag. Dr. Oene Schreuder van de Willemskade. Hij noemde zichzelf wel 'ingenieur-chirurg

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1994 | | pagina 12