PHOENIX RIJWIELENFABRIEK
AAN ZUIDERGRACHTSWAL
LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
OPSPORING
VERZOCHT
'T KLEINE KRANTSJE
JiésMm/m/zw
Mi cie
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 13
KOUWE KIEP
Onlangs was ik met mijn vrouw
aan 't winkelen bij V. en D.,
toen daar een oud vrouwtje
flauwviel. Er stonden al gauw
heel wat mensen omheen met
allemaal meelijdende blikken:
"och heden, die ouwe siel...''
Maar.toen men de patiente
overeind hielp, viel er plotseling
tot verrassing van iedereen een
diepvrieskip op de grond. Die
kwam van onder haar hoedje
vandaan en die had zij daar net
gepikt!
Dopr de ijzige kou op haar
hoofd was "de ouwe siel" van
haar stokje gegaan. Een van
de winkelchefs vertelde, dat
deze bijzondere wijze van "pik
ken" hier wel vaker werd toe
gepast.
heel erg bekend is geweest.
Mijn moeder is Henriette (Jet)
Dwinger en haar ouders waren
Joseph Dwinger en Kaatje
Dwinger-Cohen - beiden wer
den in oktober 1942 in Ausch
witz vermoord. Joseph Dwinger
was'de fotograaf, wiens naam
we nu nog wel eens in 't Kleine
Krantsje tegenkomen.
Het deed me veel genoegen
mijn moeder op een foto uit
1937 te zien staan bij het arti
kel van Georges W. Schatraad
Leeuwarden
W. Kramer
HENRIETTE DWINGER
Al sinds vele jaren ben ik gea
bonneerd op 't Kleine Krantsje
en ik verheug me er altijd weer
op het direct na ontvangst
grondig te lezen. Hoewel ik in
september 1940 in Amsterdam
ben geboren en zelf dus geen
'oud Leeuwarder' ben, voel ik
me nauw betrokken bij het wel
en wee van het vroegere Leeu
warden, zoals dat in 't Kleine
Krantsje wordt beschreven.
Dat komt omdat het voorge
slacht van mijn moeder eeuwen
lang in Leeuwarden heeft ge
woond en mijn grootvader er
in het maartnummer over de
muziekschool van Salvatore
Sterck en in een volgend artikel
vroeg Wiepke de Jong zich af
of er nog wel leden van deze
school in leven zouden zijn.
Dat is inderdaad het geval. Mijn
moeder, Henriette Dwinger dus,
is op 26 augustus 1918 gebo
ren en zij wordt spoedig zesen
zeventig jaar. Zij woont nu in
Richmond, Brits Columbia, Ca
nada. Ongeveer tien jaar gele
den kocht ik voor mijn moeder
een viool. Mijn tante, Johanna
Weijel-Dwinger, vroeger te
Amersfoort, maar nu wonend in
Amsterdam, had me vaak ver
teld, dat mijn moeder in haar
jeugd uitstekend viool gespeeld
had.
Maar bij een van de vele on-
derduikpogingen, die mijn moe
der tijdens de oorlog moest on
dernemen, was zij haar
instrument kwijtgeraakt, met het
gevolg, dat zij sinds 1942 niet
meer had gespeeld. Ik veron
derstelde, dat mijn moeder
haar vroegere talenten wel
weer zou willen ophalen en tot
mijn genoegen kan ik zeggen,
dat zij de laatste vier of vijf jaar
weer geregeld speelt en zelfs
lessen neemt. Het is duidelijk,
dat zij de vroegere moeilijke
vingerzettingen nog niet is ver
geten.
En ik veronderstel, dat haar
succes, behalve aan haar ta
lent, ook te danken is aan haar
leermeesters van weleer, van
wie de heer Salvatore Sterck er
dus een is geweest.
Wellicht interesseert het u ook
dat de broer van mijn moeder,
Simon Dwinger, die veertien
jaar ouder was dan zij, ook een
voortreffelijke violist was, die
niet alleen optrad, maar ook
vioolles gaf aan leerlingen en
een van deze pupillen was mijn
moeder in haar jeugd.
Hartelijk dank voor het publice
ren van zo veel interessante ar
tikelen en prachtige foto's - 't
Kleine Krantsje is een opmer
kelijk succes, a remarkable
achievement!
Ottawa, Canada
Elly Bollegraaf
Uitgerekend op de dag dat, nu tachtig jaar geleden in 1914, de Eerste Wereldoorlog
uitbrak, vestigde de Jouster ondernemer Albert Schootstra zich in Leeuwarden om in de
Baljeestraat een groothandel in fietsen te beginnen. De rijwielen voor zijn handel importeer
de hij uit Duitsland, maar dat duurde niet lang: de fietsen, die de Duitsers maakten,
moesten al gauw naar het front. Toen besloot Albert Schootstra om de rijwielen dan zelf
maar te gaan maken. Hij liet zijn oog vallen op de vroegere orgelfabriek van Van Dam aan
de Zuidergrachtswal en daar ging hij van start met zijn "Phoenix-Rijwielenfabriek". Op deze
oude tekening van zijn bedrijf zien we, dat hij daarvoor wel de ruimte had - de fabriekshal
len liepen bijna tot aan Achter de Hoven door. "Vraagt het Phoenix-Rijwiel" adverteerde de
energieke ondernemer, "Het is groedkoop, het is fraai afgewerkt, het loopt licht en is
bovendien van Hollandsch fabrikaat". Tientallen jaren hebben de Leeuwarders de Phoenix-
fabriek hier aan de Zuidergrachtswal gekend. Tot het bedrijf na de Tweede Wereldoorlog
de rijwielfabriek van Fongers in Groningen overnam en in die stad als "Phoenix-Fongers"
verder ging. Aan de activiteiten in Leeuwarden kwam toen een eind. Zeker zullen er ook
onder de lezers van 't Kleine Krantsje nog mensen zijn, die herinneringen hebben aan deze
ooit voor de stad belangrijke fabriek.
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was het..."
met zestien zeer fraaie foto's van de stad uit een lang vervlogen tijd.
wens: dat hou je oek niet eens
vol!"
De heren begaven zich naar
buiten en zonder enige moeite
liep de ene man met een stijf
been langs de Voorstreek, door
de Peperstraat en via de Wir-
dumerdijk naar het station, op
enige afstand gevolgd door de
ander, die op z'n fiets was
gaan zitten.
Bij de ingang van het stations
gebouw aarzelde de verliezer
niet om dë winnaar het eerlijk
verdiende tientje uit te betalen.
Die stopte het biljet meteen
met een tevreden lachje in zijn
portefeuille en bekende toen:
"Tja, ik had oek niet anders
kannen, want ik hew al twaalf
jaar een stieve poot..."
Er zaten, lang geleden, twee
heren, die elkaar niet kenden,
aan de stamtafel van het café
Neuf aan de Voorstreek, vlak
bij de Korfmakerspijp. Zij praat
ten over koetjes en kalfjes en
zo kwam het gesprek toevallig
QP het onderwerp "wedden
schappen".
Toen zei de een: "Wedde om
een tientje, da'k met een stieve
poot naar het station durf te lo
pen?"
"Nou dat staat!" reageerde de
ander, "dat durf je niet en trou-
Onze abonnee, mevr. C. van
der Kolk-van den Akker,
Eestraat 63, 8922 IC Leeuwar
den, verzoekt opsporing van
haar vroegere vriendin ATTIE
STOELWINDER, die getrouwd
was met Henny Schaaf.
"We waren vroeger heel be
vriend," zo schreef ons me
vrouw Van der Kolk, "maar la
ter is het verwaterd en ik denk
zo vaak, hoe zou het met Attie
zijn. Als je er nog bent Attie, of
als iemand iets van haar weet,
neem dan contact met me op -
ik zou het graag willen.
Oproepen voor deze rubriek
OPSPORING VERZOCHT kun
nen schriftelijk-ingediend wor
den bij de Redactie van 't Kleine
Krantsje. De oproepen worden
gratis geplaatst. Deze service
geldt alleen voor aboiètees van
't Kleine Krantsje.
