INTERESSANT POORTJE
MAAR WAAR PRECIES?
LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
JOCHUM
STADVEROUDERD
EN VERNIEUWD
'T KLEINE KKANTSJE
LEKKER INNE ZON.
ONZE FOTOPRIJSVRAAG
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WÉRELD ER OMHEEN
pagina 15
Tja, een interessant oud poortje met een timpaan en de integrerende tekst'Viget,
Vigebit, Victa, Vincit, Veritas' - waar in Leeuwarden zouden we dat nu kunnen
vinden? Voor veel lezers is het correct beantwoorden van die vraag te moeilijk
geweest, anderen gokten gewoon en gokten verkeerd en weer anderen kwamen
met het enig juiste antwoord: aan de Zuidergrachtswal naast de antiekwinkel, die -
heel eenvoudig - 'Anna' heet. Zeer terecht zullen velen daar nu verbaasd over zijn
- een poortje aan de Zuidergrachtswal? Maar dat hebben zij daar toch nooit
gekend
En dat laatste klopt precies,
want de poort, die wij als on
derwerp kozen voor onze laat
ste fotoprijsvraag, zit daar nog
maar kort. Het monumentje is
er deze zomer aangebracht
door de chirurg dr. S. J. Det-
mar, wiens vrouw dat netge-
noemde antiekwinkeltje exploi
teert en die zelf woont in het
daar weer naastliggende opval
lende pand, waarin vroeger
heel lang de tandarts S. Cupe
rus met zijn hoogbejaarde moe
der zat.
In vroeger tijden moet dit uit
waarschijnlijk de zestiende
eeuw daterende poortie ook al
aan de (Zuider)Grachtswal heb
ben gezeten, maar dan iets
dichter bij de Eerste Kanaals-
brug. Vermoedelijk moet het
hier zijn aangebracht door de
advocaat mr. Wopke Wopkes,
die ook de bedenker van de
Latijnse tekst zal zijn geweest.
Vertaald betekenen die woor
den zoiets als 'De waarheid
hóudt stand en zal stand hou
den en, hoewel overwonnen
zijnde, zal zij nochtans overwin
nen.' Anders gezegd: 'Al is de
leugen nog zo snel, de waar
heid achterhaalt haar wel.' Een
oud verhaal, dat wij ons herin
neren, spreekt over een tucht
huisboef, die het blokhuis ont
vluchtte en over de gracht heen
naar de vrijheid zwom. Via een
steeg zou hij getracht hebben
verder te ontkomen, wat even
wel niet was gelukt - hij was
weer in de kraag gevat. Daarna
zou het poortje voor de steeg
zijn aangebracht met de tekst,
die de mensen later aan dit
toen nog zo geruchtmakende
voorval moest herinneren.
In het begin van deze eeuw
werd de poort, hoogstwaar
schijnlijk bij de .afbraak van het
belendende pand, afgebroken,
waarna het monumentje in han
den kwam van de bekende no
taris Nanne Ottema, die het
heel lang in het Prinsessehof
heeft bewaard.
DOKTERDETMAR
Vandaar moet het naar het
Fries Museum zijn verhuisd en
tenslotte kwam het in het bezit
van dokter Detmar, die het dus
nu, zij het op een iets andere
plaats, in ere heeft hersteld.
Abuis was dus mevrouw T.
Kooistra-Brul te Zetten, die ons.
het volgende schreef: "Volgens
mij is dit Het Soephuis. De ar
men konden daar vroeger een
pannetje soep halen, 't Is op
het Schoenmakersperk vlak bij
't Oude Sint Anthony Gasthuis
en de Groeneweg. Ik heb daar
vroeger vaak in de buurt ge
speeld, want ik woonde in de
kosterij van de Grote Kerk."
En abuis was ook de heer J. de
Vries te Amsterdam, die van
daaruit gokte op de Nieuwe-
stad, waar we tegenover het
vroegere politiebureau het zo
genaamde Poptapoortje kun
nen vinden.
Nu dus maar weer een greep
uit de dikke stapel goede op
lossingen. Winnaar van het uit
geloofde fotoboekje 'Leeuwar
den, ach ja zo was het.
werd de heer mr. M. M. Duin-
tjer Tebbens, Raadhuisstraat
15 in Leeuwarden, die zijn
prijsje al kreeg thuisgestuurd.
In het septembernummer
schreef u over 'Jochum-oppe-
kop: een aparte figuur' en dat
hij Jochum Luurs zou heten.
Maar klopte dat wel?
Ik heb tien jaar in Franeker ge
woond, van 1929 tot 1940; ik
ben geboren in 1922. Wij zijn
met mijn ouders, L. Meijer en
D. Meijer-Dorenbos, in 1940
weer teruggegaan naar Leeu
warden.
Piet kwam in Franeker veel bij
ons een kopje thee drinken met
een gebakken visje - mijn va
der viste in het weekend altijd
bij Oosterbierum en Koehool.
Piet heette toen Amiabel en hij
vertoonde in Franeker dezelfde
kunstjes. Hij was een lange
man en had altijd een pet op,
terwijl hij iets aan zijn benen
had.
Ik kreeg wel eens een cent van
hem en daar kon je nog heel
wat snoep voor kopen - er wa
ren toen ook nog halve centen,
nutskes. Kunt u mij ook zeg
gen, wat zijn goede naam is?
Leeuwarden
Mevr. C. Brugman-Meijer
Wij schreven niet, dat de
overbekende Leeuwarder
Jochum 'Luurs' heette, maar
Duurken. En dat klopte als
een bus. Mogelijk is er in
het oude Franeker een Piet
Amiabel geweest, die net
als Jochum Duurken voor
een cent van de brugleunin
gen afsprong? Overigens
was het wel zo, dat Jochum
Duurken, alias 'Voor-dub-
beltsje-oppe-kop' tot zijn
overlijden in 1978 in de Psy
chiatrische Inrichting in Fra
neker verbleef. Hij zat daar
wei een zekere bewegings
vrijheid hebben gehad en
het kan dus zijn, dat hij in
Franeker (onder de naam
Piet Amiabel?) dezelfde
sterke stukjes uithaalde, als
hij eerder in Leeuwarden
had gedaan.
Red. 'tKI. Kr.
Dit is de nieuwe opgave voor onze fotoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was het..."
met zestien zeer fraaie foto 's van de stad uit een lang vervlogen tijd.
Zoals het wel vaker gebeurt
kocht een zeker bejaard echt
paar een graf op een begraaf
plaats onder de rook van Leeu
warden.
Na het totstandkomen van de
transactie liepen de man en de
vrouw de begraafplaats op om
de plek van hun laatste rust
plaats nog eens even te bekij
ken.
Een poosje bleef het paar er
zwijgend staan.
Toen mompelde de man: "Nou,
hier komme we bij leven en
welzijn te leggen, lekker inne
zon en mooi uut de wien..."
Het door Leo van der Laan ge
schreven en pas door de Frie
se Pers in samenwerking met
de gemeente Leeuwarden uit
gegeven boek 'Verouderd
Leeuwarden vernieuwd' brengt
de stadsvernieuwing en monu
mentenzorg in de jaren zeven
tig en tachtig in beeld. In die
jaren verlieten gemeentebe
stuurders en woningbouwcor
poraties het idee dat alles wat
versleten en verouderd was wel
gesloopt en vervangen kon
worden door nieuwbouw. Met
zorg werden een aantal voor
oorlogse wijken in hun oude
glorie hersteld. Tegelijkertijd
hield men rekening met de be
hoeften van de bewoners aan
meer wooncomfort. Spraakma
kende projecten zijn o.a. de
Transvaalwijk en de Hollander-
wijk. De eerste buurt vervulde
ook landelijk een voortrekkers
functie.
Leeuwarden is een echte mo-
num'entenstad. Veel grote en
kleine monumenten in de Frie
se hoofdstad zijn met zorg ge
restaureerd, van de grote der
tiende eeuwse Jacobijnerkerk
tot het pand van de ijssalon La
Venezia, dat uniek is als een
van de eerste 'wolkenkrabbers'
in Nederland.
'Verouderd Leeuwarden ver
nieuwd' is een boek voor een
breed publiek, leesbaar ge
schreven, royaal geïllustreerd
met foto's en kaarten. Tegelijk
is het (mede door de bijlagen
aan het einde van het boek)
een overzichtswerk, dat onmis
baar is voor iedereen die zich
beroepshalve met dit onder
werp bezighoudt.
De uitgave telt 166 pagina's en
is in de boekhandel verkrijg
baar voor vijf en twintig gulden
opeen dubbeltje na.
