T KLEIDE KEAHTSJE
OUDE STAD EEN BLOEIENDE
VERENIGING IN OUDE TIJD
RARE GERUCHTEN
IN BALJEE BUURT GOOCHEM
MET VEERTIG AANGESLOTENEN
J3
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 37
De middenstanders, die in
vroeger jaren hun brood ver
dienden in de omgeving van de
Put, zijn ooit verenigd geweest
in een bloeiende vereniging,
die zich presenteerde als
"Oude Stad".
Onder andere met advertenties
in de krant probeerde deze or
ganisatie kooplustig publiek
naar dit deel van Leeuwarden
te halen. En omdat ook bij jaar-
wisselingen-met-voor-iedereen-
goede-wensen werd geadver
teerd, waarbij alle aangesloten
zaken werden genoemd, weten
we nu nog precies welke mid
denstanders zo'n kleine vijftig
jaar geleden in onze oude bin
nenstad woonden en werkten.
Het is nu interessant om eens
na te gaan, wat er van al die
bedrijven nog over is en welke
zaken zich handhaafden op
precies dezelfde plaats.
VERDWENEN.
Wel, voor de ondernemingen,
die er bijvoorbeeld aan het eind
van 1946 nog in volle fleur aan
wezig waren, zijn er intussen
heel wat van de aardbodem
verdwenen.
Zo zijn de vishandels *van De
Bruin, Schaaf en Ten Hoeve er
niet meer, vinden we de kapsa
lons van Chris Babtist en An-
dries Dijkstra er niet terug, zoe
ken we er nu vergeefs naar de
boekhandels van Hettema,
Nieuwenhuis en Zuydendorp en
kunnen we er geen fruit en
groente meer kopen in de win
kels van Dijkstra op de hoek
van de Sacramentsstraat, van
Groen in de Slotmakersstraat
en van Braaksma in de Breed-
straat.
Ook het aanschaffen van een
biefstukje bij de slagers Duym,
Hoekstra, Bottinga en Efde zal
er niet meer lukken en een
paar kadetjes halen bij de bak
kers Schurer en Westerhof
gaat ook al niet meer.
OOK WEG
Verder verdwenen ook uit de
Oude Stad het kruideniersbe-
drijf annex melkhandel van
Boonstra, Akker's schoenmake
rij, het Tabakshuis 't Centrum
van De Vries, Radio Huisman,
het Kaashuis van Romkema,
de Lichtbron, Wielinga's Zaad-
handel en het Wijnhuis uit de
Monikkemuurstraat.
En wie nu nog eens in de buurt
van de Put een kopje koffie of
een borreltje zou willen drinken,
komt in ieder geval ook niet
meer in het café 't Zwaantje
van Jantje Verhoeff terecht -
ook dat is er nu al heel lang
niet meer.
De zaak in knopen, garen en
band van Kok zullen we er ook
niet meer vinden, evenmin als
de zaken van Engelmoer en
Hoeksma's Uurwerken en Op
tiekhuis.
Intussen verhuisden naar ande
Een actieve rol in de winkeliersvereniging van de Oude Stad speelde de heer Hettema van de
leesbibliotheek "Voor de huiskamer" aan de Put. Deze foto werd gemaakt tijdens het vieren van het
vijfhonderdjarig bestaan van Leeuwarden in 1935. (Foto: Collectie 't Kleine Krantsje/Fenno Schoustra)
re plaatsen in de stad de slager
Zijlstra en De Jong's Woningin
richting en, zo mogen we ons
nu afvragen, welke van de on
dernemingen van toen bleven
er dan eigenlijk nog bestaan op
precies dezelfde plek? Dat wa
ren er zeker niet zo veel
Nee, dat waren er inderdaad
niet veel. Om precies te zijn
maar vier, vier van de veertig,
die er toen zijn geweest. Dat
waren Zalen Schaaf en de Lij-
stenhandel van Minnema, bei
de in de Breedstraat, Buurke's
Lichtdrukkerij op de hoek van
de Put en' de Speelmansstraat
en tenslotte Wijbenga's Lood-
gietersbedrijf in de Monnike-
muurstraat. Alleen dit kwartet
bleef de Oude Stad trouw.
heel hardnekkig kunnen zijn,
toen direct zijn gestopt?
Van de middenstanders, die uit de Oude Stad verdwenen, heeft
mevrouw Braaksma van de groentewinkel uit de Breedstraat het
nog heel lang volgehouden. (Foto: Fenno Schoustra)
Ja zeg, dat waren ook even
rare geruchten, die in de Bal-
jeebuurt in het begin van '43 de
ronde deden! Daar werd hard
nekkig van mond tot mond
doorverteld, dat Aaltje M.-de V.
die daar op nummer 58 woon
de, haar zes maanden oude
kindje van het leven had be
roofd. En dat zonder er nare
justitiële gevolgen van te heb
ben ondervonden.
Die verhalen gingen maar door
en tenslotte kwamen ze ook ter
ore van de politie, die daar na
tuurlijk wel eens het fijne van
wou 'weten. En dus werd de
bekende rechercheur Visser
voor een onderzoek naar de
Baljeebuurt gestuurd.
En wat bleek hem toen?
Dat er van een moord in het
geheel geen sprake was ge
weest! Maar wel had de zeven
(Vervolg van pag. 21)
verlaten: wat zich hier de laat
ste minuten heeft voltrokken
kan gewoon een wonder wor
den genoemd.
De koelbloedige piloot, aan wie
de dankbare passagiers hun le
ven danken, wordt met lof over
laden. Maar tóch ligt er een
dag in het nabije verschiet,
waarop hij zich voor het onge
val zal moeten verantwoorden.
En de narrow-escape loopt dan
ook niet zonder een ernstige
terechtwijzing voor hem af.
en twintig jaar oude Aaltje vijf
maanden eerder een miskraam
gehad, of wel een misbevalling,
zoals zij het zelf aanduidde. En
op een wel heel zonderlinge
wijze had zij zich toen van de
ongeveer drie maanden oude
vrucht ontdaan.
Die had ze namelijk thuis maar
gewoon in de kachel gestopt,
aldus verbrand. "Maar van
eenig misdrijf is niets gebleken"
kon rechercheur Visser rappor
teren.
Zouden de geruchten, die vaak
In vooroorlogse jaren gebeurde
het, dat twee Jodinnen elkaar
ontmoetten bij de Put.
"Wat hew ik hoord?" vroeg de
een, "kan jimme Aron so goed
lere? Wat sal ie later wudde?"
"Hij wil advocaat wudde," sei
de ander, "daar sitte centen in.
En jimme Moos, wat sal die
wudde later?"
"Onse Moos? Nou, mien man
seid altied, as onse Moos mar
goochem wudt, dan bin ik al te
vreden.
In de oorlogsjaren is er boven op de Oldehove een uitkijk
post van de Duitsers geweest, vanwaar de bezetters een
prachtig uitzicht op de omgeving hadden.
Gedurende de zomermaanden bemanden de hier gelegerde
militairen een post, die zij zich niet beter konden wensen -
de heren konden hier op warme dagen heerlijk liggen zon
nebaden, zonder dat er op hun geklede of ongeklede staat
werd gelet.
Wel moesten ze altijd bedacht zijn op onverwacht en moge
lijk minder gewenst bezoek. Van hoge officieren bijvoor
beeld, die ook wel eens op het dak van de toren wilden
zien.
Voor die gevallen hadden de zonaanbidders evenwel wat
slims bedacht. Zij zorgden er voor, dat er boven een belletje
ging, zodra de deur beneden open ging.
Eer het bezoek de honderd en drie en tachtig treden van de
trappen beklommen had, waren de zonaanbidders al lang
weer tip top aangekleed - alleen aan hun bruinverbrande
koppen was dan nog te zien, dat de oorlog op dit hoge punt
van Leeuwarden te verkiezen was boven bijvoorbeeld een
legering bij Benghazi of Stalingrad.
