LEEWADDERS,
WAAR IS DIT?
'T KLEINE KRANTSJE
WITTE KERSTDAGEN
IN OORLOGSTIJD
DE AVONTUREN VAN
JUFFROUW KNIP EN KNAP
HET LAND UIT
12. Over muziekwinkels en
winkelsluiting.
Op zondagmorgen 12 februari
1995 zijn juffrouw Knip en
Knap te gast bij Janny in haar
woning in het ex-Frigasgebouw
aan het begin van de Bleek-
laan.
Knap: 'Jouw aquarium is wel
veranderd.'
Janny: 'Ja, sinds jullie hier voor
't laatst waren, dat is al weer
bijna twee jaar geleden, zijn de
planten voller en groter gewor
den en er zitten nu zeven
Meervalletjes in en vier Maan
vissen in plaats van acht.
anders wordt de bak overbe
volkt.'
Knip: 'Ik vind het nog steeds
mooi, ook met minder Maanvis
sen.'
Knap: 'Heb je nog recente
CD's?'
Janny: 'Ja, de Symfonie van
Ernest John Moeran.'
Knap: 'Onder leiding van Ver
non Handley?'
Janny: 'Ja.
Knap: 'Die heb ik ook, een
prachtige uitvoering en ook de
opname is puik.'
Janny: 'Ik heb die CD van Joop
gekregen voor mijn verjaardag.'
Knip: 'En wie is Joop als ik vra
gen mag?'
Knap: 'Wat zijn we weer
nieuwsgierig!'
Janny: 'O, dat mag je best we
ten. Joop is de man die mij
naar Bonnehos heeft gebracht
toen ik voor pampus lag op de
Nieuwestad. Kijk.hier is de
CD.'
Knip leest hardop: 'Voor Janny,
ter gelegenheid van jouw ver
jaardag een symfonie van een
componist die deze maand
honderd jaar geleden geboren
is. Joop. Leeuwarden, achten
twintig december negentienvie
rennegentig.'
Knap: 'Toen Janny na het on
geval bij mij logeerde heeft ze
het ziekenhuis gebeld en Joop
had daar een kaartje achterge
laten.'
Janny: 'Ik heb hem een bos
bloemen gestuurd en later ge
beld. Hij is heel aardig.'
Knip: 'Wanneer hebben we de
bruiloft?'
Knap: 'Foei toch Knip!'
Janny: 'Ach, van Knip kan ik
het wel hebben. Joop is ge
scheiden en hij wil voorlopig
niet meer trouwen.'
Knap: 'Hij heeft in ieder geval
een goede smaak door jou die
symfonie van Moeran te ge
ven.'
Knip: 'Hoe kom je aan die CD?
Ik heb nog nooit van Moeran
gehoord.'
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
onder andere het Conservatori
um. In dezelfde periode liet de
Gemeente het winkelgebouw
op het Wilhelminaplein bouwen.
Daarna, en dat was ook al
voorspeld, gingen de bezitters
van panden aan de Wirdumer-
dijk en de Nieuwestad de huren
fors verhogen waardoor sommi
ge huurders in de problemen
kwamen. Sommige huisjesmel
kers willen zelfs de huurders er
uit gooien en er een winkel met
meer omzet maar met minder
kwaliteit vestigen. Regeren is
vooruitzien, maar de Neder
landse politiek, ook lokaal, doet
alleen aan korte termijn politiek.'
Janny: 'En zo verdween dus 's
werelds oudste muziekwinkel.'
Knap: 'In ieder geval de oudst
nog bestaande.'
Janny: 'Joop baalt ook zo dat
de oudere labels nog steeds
doorgaan met twee of meer
componisten op één CD te zet
ten.'
Knap: 'Dat probeer ik steeds te
vermijden. Als er dan toch
meer componisten op staan
plak ik een sticker op de rug
van het doosje waarop de com
ponist en het werk staan waar
voor ik de CD heb gekocht.'
Janny: 'Haha, dat doet Joop
ook altijd.er is iemand bene
den.'
Janny gaat de kamer uit en
komt even later terug.
Janny: 'Tini is er, ze komt zo.'
Janny loopt naar de voordeur
en als ze de deur opent komt
Tini juist te voorschijn.'
Janny: 'Welkom in De Bleek.'
Tini:'Dank u!'
Janny: 'Geef mij je jas maar.'
Even later in de kamer.
Knip:'Ben je alleen?'
Tini: 'Ja, Henk is met de kinde
ren naar zijn moeder.daar
ben ik gisteren al geweest. Nu
is het rustig, maar als de plan
nen van minister Hans Wijers
doorgaan kun je 's zondagoch
tends niet eens meer met de
kinderen wandelen.'
Knap: 'Je bedoelt zijn plannen
om de winkelsluitingswet aan te
passen zodat de winkels ook
op zondag open kunnen.'
Tini: 'Ja, toen er 's zondags re
clame op radio en televisie
kwam dacht ik al: de volgende
stap is de winkels op zondag
open.'
Knap: 'Ja, ze waren bang dat
het reclamegeld anders naar
de commerciële omroepen
ging, maar dat de winkels op
zondag open moeten vind ik
volkomen misplaatst. Voor
tweeverdieners is het niet no
dig, die kunnen de boodschap
pen tegen betaling door een
werkloze laten doen. En waar
zijn die omringende landen
waar de politici het altijd over
hebben? Wij hebben helemaal
geen omringende landen! De
landen waar wij ons mee kun
nen vergelijken zijn Groot-Brit-
tannië en Duitsland, alle andere
vergelijkingen zijn niet relevant.
In die landen zijn de winkels op
zondag dicht.tenzij het met
ingang van dit jaar veranderd
is! Ik ben dit jaar de grens nog
niet over geweest.'
Janny: 'Ik wandel 't liefst op
zondagmorgen in de stad, dat
is de enige dag dat je geen last
hebt van fietsers die niet uitkij
ken.'
Knap: 'Het is juist goed dat je
één dag in de week voor je zelf
hebt, anders word je nog slavin
van je werk.'
Tini: 'Als ze zo nodig op zon
dag open moeten, laat dan 's
pagina 13
Knap: 'Die symfonie heb ik
voor 't eerst voor de radio ge
hoord. Door veel naar de radio
te luisteren, met name NDR
drie, BBC drie en BRT drie zit
ten helaas niet op de kabel,
ontdek je veel muziek die Hil
versum laat liggen. Anderzijds
door ook de literatuur bij te
houden!'
Janny: 'Uit de krant? Of uit mu
ziekbladen?'
Knap: 'Niet uit de krant, maar
besprekingen uit FonoForum uit
Duitsland en het Britse blad
Grammophone. In de winkel
luister ik wel naar die CD's die
ik nog niet voor de radio heb
gehoord. Je eigen indruk is ten
slotte de beste criticus.'
Janny: 'Geen Nederlandse bla
den?'
Knap: 'Entr'acte is wel een
goed blad, maar moet je niet
aanschaffen voor die paar CD
besprekingen die er maande
lijks in staan. Luister kan ik
nauwelijks serieus nemen. Al
leen de besprékingen van Aad
van der Ven vind ik betrouw
baar.'
Janny: 'Kun je in Leeuwarden
je CD's wel krijgen? Joop zegt
dat hij ze meestal moet bestel
len.'
Knap: 'Dat is ook mijn ervaring.
Ik vind het niet zo erg dat ze
het IJzeren Reportaire in voor
raad hebben, maar wel dat de
betere uitvoeringen er nooit bij
zitten. Neem nu de Vijfde en
Zevende Symfonie van Beetho
ven. In de jaren zeventig zijn
die werken door de Wiener
Philharmoniker onder leiding
van Carlos Kleiber op de markt
gekomen. Sindsdien zijn alle
opnamen van daarna overbodig
geworden. Toch zie je die CD's
nooit in de winkel.'
Janny: 'Joop zegt dat hij bij
Ganzevoort meestal wel de
CD's vond die op zijn lijstjes
stonden.'
Knap: 'Dat klopt, dat was met
LP's ook zo. Ik begon in ne-
gentientwee-ennegentig met
het verzamelen van CD's. He
laas sloot in hetzelfde jaar
Ganzevoort zijn zaak. De laat
ste dag dat de zaak open was,
zaterdag dertig mei, kreeg ik
nog een prentbriefkaart van de
laatste eigenaar van de winkel.
De gevel van het pand stamt
uit de zestiende eeuw en is in
de stijl van Hans Vredeman de
Vries.'
Janny: 'Joop vindt het verdwij
nen van Ganzevoort een cultu
rele aderlating van Leeuwar
den.'
Knap: 'Je kan beter spreken
van verschraling. Je moet
steeds verder van huis om dat
gene te vinden wat je zoekt. En
dat geldt niet alleen voor CD's.'
Knip: 'Hoe oud was de zaak
van Ganzevoort eigenlijk?'
Knap: 'Sinds negentiendrie. In
het blad Luister las ik laatst dat
de oudste muziekhandel uit ne
gentienvijf stamt en zich te Bo
logna in Italië bevindt.als
Ganzevoort niet gesloten was
zou ze nu de oudste nog be
staande muziekhandel van de
wereld zijn. De Gemeente had
hier wel behoedzamer mee om
kunnen springen.'
Knip: 'Daar kan de Gemeente
toch niets aan doen?'
Knap: 'Indirect wel. Dankzij de
Provincie via het Herenaccoord
van zes jaar geleden verdween
kMumaftS
Dit is de nieuwe opgave voor onze totoprijsvraag "Leewadders waar
is dit?" Oplossingen, uitsluitend schriftelijk, binnen veertien dagen
naar de redactie van 't Kleine Krantsje, Vredeman de Vriesstraat 1.
8921 BP Leeuwarden. Uitslag over vier weken.
Onder de abonnees, die ons het juiste antwoord geven, verloten wij
een exemplaar van het boekje "Leeuwarden - ach ja, zo was het..."
met zestien zeer fraaie foto 's van de stad uit een lang vervlogen tijd.
Als abonnee van uw prima(!)
krantsje had ik een vraag.
Kunt u mij vertellen, wanneer
er in de oorlog een witte kerst
was? Graag even het jaartal,
als u het weet! Hoewel ik op
twintigjarige leeftijd destijds het
eigenlijk wel zou moeten we
ten! Helaas...! Ik zie uw ant
woord met belangstelling tege
moet!
Utrecht
Mevr. Tj. Stobbe-Broersma
Wij zijn met het bijhouden
van onze statistieken niet zo
ver gegaan om ook alle
"witte kerstdagen" te note
ren. Maar een van onze
abonnees deed dat wel! Het
is de heer Hans de Jong, de
bekende weerman uit Gor-
redijk en hij kon ons dus
precies vertellen, hoe het
zat. "In 1940," aldus de
heer De Jong, "was alleen
de eerste kerstdag wit en in
1941 was alleen de tweede
kerstdag wit. Meer witte
kerstdagen zijn er in de oor
log niet geweest.
Red.'t KI. Kr.
Gezien op het pand hoek
Kruisstraat-Nieuwstraatje: aan
gebrachte tekst met niet of
nauwelijks te verwijderen kreet
in zwarte verf "Nazis raus!" Op
dezelfde muur op verwijderbaar
briefje, keurig getypte tekst:
"EN OOK GRAAG DEZE
WEERZINWEKKENDE KLAD
DERAARS HET LAND UIT! AL
LEMAAL!
zaterdags de winkel dicht.
dat is tenslotte ook de zevende
dag.'
Janny: 'Die winkels die zondag
achttien december vorig jaar
clandestien open waren moe
ten een dikke boete krijgen. Nu
worden bekeuringen van sim
pele overtredingen discutabel.'
Knip: 'Justitie kan niks doen zo
lang de Gemeente geen aan
klacht indient. Ze durven die
puberale winkeliers niet aan te
pakken. Normvervaging komt
allang van de overheid en de
bevolking neemt het over.'
Na de heftige discussie kan het
kwartet dames eindelijk over
gaan tot de koffie.en ge
bak.
Chris Visser
