'T KLEINE KRANT5JE
SI
'T KLEINE
KRANTSJE-
BRAND
METBOOTERVOOR
AMPER TE VINDEN
ONZE FOTOPRIJSVRAAG
1 Vt ;kv-j I i-.1
WEET ALLES VAN BRILLEN EN CONTACTLENZEN
Leeuwarden, Nieuwestad 55 Harlingen, Voorstraat 63.
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
En terwijl Chang en Eng nood
gedwongen negen en vijftig
jaar wereldnieuws bleven, bleef
het Leeuwarder Diaconessen-
huis eigenlijk maar één dag in
pagina 3
de mondiale belangstelling
staan. Maar hier had zich dan
toch maar de eerste geslaagde
scheiding van 'een Siamese
tweeling'voltrokken!
In het jaar 1811 wist een jong
echtpaar in Bangkok, de hoofd
stad van Siam, niet wat het
zag, toen de vrouw moest be
vallen van een tweeling. De
beide jongetjes leken op het
eerste gezicht volkomen nor
maal te zijn, maar bleken, tot
grote schrik van de vader en
de moeder, ter hoogte van het
borstbeen met elkaar te zijn
verbonden.
IJlings te hulp geroepen artsen
durfden het niet aan de klein
tjes, die wel in leven bleven,
van elkaar te scheiden en zo
waren Chang en Eng gedoemd
tot het ondergaan van een wel
heel tragisch lot: altijd zouden
zij - in de meest letterlijke zin
van het woord onafscheidelijk -
bij elkaar moeten blijven.
Omdat de ouders besloten de
ongelukkige kinderen overal ten
toon te stellen, zodat zij van
een bron van inkomsten verze
kerd waren, kregen zij als 'De
beroemde Siamese tweeling'
een wereldbekendheid, ook al,
omdat de broers op latere leef
tijd de wereld bleven doorrei
zen en zich tegen betaling
overal vertoonden aan een op
sensatie belust publiek.
Wel werden zij daardoor schat
rijk, maar hun leven moet toch
wel heel ellendig zijn geweest,
waarin de ongelukkigen vaak
werden gekweld door spannin
gen, die een gevolg waren van,
bijvoorbeeld, meningsverschil
len en alcoholgebruik. Het
kwam dan ook dikwijls voor,'
dat zij ruzie hadden en elkaar
sloegen, waar ze maar konden.
Overigens was het wel zo, dat
beiden de zegeningen van een
huwelijk ondergingen: Chang
en Eng trouwden in 1845 op
hun vier en dertigste met twee
zusters, van wie werd beweerd,
dat zij de dochters waren van
een predikant.
Zelfs werden beide echtverbin
tenissen met nakomelingen
verblijd - de ene kreeg vijf, de
andere zes kinderen.
In 1870 brachten Chang en
Eng een bezoek aan Leeuwar
den en lieten zij zich in een tent
op het Ruiterskwartier bekijken
aan wie daar negen en veertig
cent op de eerste, of vijf en
twintig cent op de tweede rang
voorover had.
In de advertentie, die hun
komst aankondigde als 'Het
Grote Wonder der Wereld'
werd gesproken over een kin
derrijkdom van twaalf voor Eng
en tien voor Chang, kennelijk
om de zaak nog interessanter
te maken, dan ze al was.
Vier jaar nadat zij zich bij ons
hadden vertoond, kwamen de
beide broers, drie en zestig jaar
oud, te overlijden, de een vier
uren na de ander.
Sinds zij in de gehele wereld
bekend waren geworden, wer
den alle kinderen, die aaneen
gegroeid ter wereld kwamen,
'Siamese tweelingen' genoemd
en hun lot moet minstens zo
tragisch zijn geweest als dat
van de beklagenswaardige
Chang en Eng.
Op de zevende november 195G
werden er in het gezin van de
wegwerker-uitvoerder De Vries
in Molenend voorbereidingen
getroffen voor de geboorte van
een zesde kindje. Dokter Wijt-
hoff, de huisarts van het gezin,
zou bij de bevalling assisteren.
'Een Siamese tweeling!' riep de
arts uit, zodra de geboorte zich
had voltrokken en de schrik
van Sijbe de Vries en zijn
vrouw Blijke de Vries-Klompstra
moet vergelijkbaar zijn geweest
met de ontsteltenis van de ou
ders van Chang en Eng, on
middellijk na de geboorte van
hun beide kindertjes.
Binnen de tijd van anderhalf
uur lagen de moeder en Folkje
en Tjitske, die samen dertien
pond wogen, inhet Diakones-
senhuis in Leeuwarden, waar
de artsen al snel een gerust
stellende mededeling konden
doen: waarschijnlijk was er een
goede kans zonder grote risi
co's de kleintjes van elkaar te
kunnen scheiden.
Alle zeven Leeuwarder chirur
gen sloegen de handen ineen
bij hun voorbereidingen en er
werden twee teams van twee
chirurgen gevormd, die bij de
spectaculaire scheidingsopera
tie betrokken zouden zijn. Deze
bestonden uit dokter H. L.
Straat, die de leiding had, A.
Pasma, J. A. Brons en H. W.
Hageman.
Dr. D. W. Swijgman kreeg de
leiding van de anaesthesie en
de kinderarts J. Haykens zou
als regiseur optreden. Verder
konden nog enkele medische
waarnemers de operatie bijwo
nen, zodat er in totaal een vijf
en dertig mensen bij betrokken
waren.
Het grote gebeuren werd vast
gesteld op zaterdag de twaalf
de juni 1954, toen de kleine
Folkje en Tjitske dus al ruim
zeven maanden samen en in
vereniging hadden geleefd.
Groot was de belangstelling
voor de unieke ingreep en tien
tallen journalisten uit de gehele
wereld kwamen er op af - ook
fotografen en filmers gaven
blijk van hun belangstelling.
Overigens werd de operatie
zelf door de betrokken chirur
gen als vrij simpel omschreven
en dertien minuten na het be
gin van het medische handelen
lagen de kleine Folkje en Tjits
ke ieder op hun eigen operatie
tafel. En na drie kwartier kon
den de chirurgen terugkijken op
een ingreep, die voor de volle
honderd procent was geslaagd.
cip
Op een dag in 1934 brak er
brand uit in een woning aan de
Veulenstraat, bewoond door
een meneer A. Deij, die agent
van politie was. Omwonenden
ontdekten om een uur of negen
's morgens, dat er vlammen
sloegen uit een kajuit aan de
achterkant van het pand.
Omdat men wist, dat de politie
man nachtdienst had gehad en
diens vrouw niet thuis was,
werd er met alle macht gebeld
en op de muren en ramen ge
bonsd om de bewoner van het
huis wakker te krijgen.
Danig geschrokken van alle ka
baal kon de heer Deij via de
trap de benedenverdieping be
reiken en daarna werd de
brand al gauw geblust. En toen
werd ook direct de oorzaak van
de brand ontdekt. Het bleek,
dat meneer Deij op de venster
bank een scheerspiegel had
gezet, die als brandglas werkte
toen de zon er in begon te
schijnen...
Een gebouwtje met de tekst
"Winterberging - hellingen -
alle reparatie" en nog wat -
nee, dat is haast niet te vinden
geweest. Temeer niet, omdat
er, nadat wij deze prijsvraagfo
to maakten, een boot moet zijn
verschenen, die er voor is gaan
liggen en het gefotografeerde
min of meer aan het oog ont
trok.
En toch, jazeker, zijn er vast
houdende abonnees geweest,
die het afgebeelde punt hebben
kunnen vinden, al hebben zij er
dan wel hele excursies voor
moeten ondernemen.
Ook waren er mededingers, die
kennelijk al veronderstellen,
waar zij de plaats ongeveer
dienden te zoeken en die ei
genlijk recht op hun doel kon
den afgaan.
En dan was er maar één abon
nee, die het bij het verkeerde
eind had en die veronderstelde,
dat hij op het Oldegalileën
moest zijn: "Daar was vroeger
een scheepswerf, die De Hel
ling heette. Ik zat eerst te den
ken aan Hofstra ook aan de
Dokkumer Ee, maar daar ben
ik van afgestapt."
Wel, daar was het dus niet: het
antwoord had moeten luiden:
bij de Jachtwerf van Stapert
aan de Kanaalweg nummer
219.
Zo heeft ook ditmaal het lot de
winnaar weer moeten aanwij
zen en het werd de heer IJ.
Stienstra, Wagnerstraat 12c in
Leeuwarden.
->
Jt i
1 J 'ff' J
voor Leeuwarden en de
wijde wereld er om heen
Een uitgave van Fenno
Schoustra's Publiciteits-
kantoor
Verschijnt omstreeks de
twintigste van iedere
maand.
,i n
Administratie:
Friesch Dagblad, Vottastraat
7a, Leeuwarden
Abonnementenadministratie
Postbus 858, 8901 BR
Leeuwarden, telefoon (058)-
987560.
Abonnementsgelden: Post
bank 2805901
Kopij voor 't Kleine Krantsje
sturen naar.
Vredeman de Vriesstraat 1,
8921 BP Leeuwarden,
Voor eventueel overleg over
de redactionele inhoud: tele
foon (058)-120302.
Abonnementsprijs:
voor Nederland 29,- per
jaar; voor het buitenland:
55,- per postbank betaald.
65,- per cheque betaald.
Losse nummers, per post
bank besteld (2805901):
f 4,- voor 1 ex., 7,- voor 2
ex., 9,-voor 3 ex.
ir-Ct
Het lidmaatschap van 't
Kleine Krantsje staat alleen
open voor lezers, die zich
door hun aanmelding ak
koord verklaren met de hier
navolgende 'leveringsvoor
waarden':
Het abonnementsgeld moet
vooruit worden betaald.
Op de 15e januari dient het
abonnementsgeld voor het
dan lopende jaar te zijn be
taald.
Geschenk-abonnementen
en abonnementen van le
zers in het buitenland moe
ten op de 15e december
van het voorafgaande jaar
zijn betaald.
Lezers, die zich niet telefo
nisch of schriftetijk, maar
per giro-overschrijving ais
abonnee aanmelden, wordt
verzocht op het girostrookje
te vermelden:
Nieuwe abonnee.
Wie het abonnementsgeld
voor een ander betaalt,
dient duidelijk de naam en
het adres te vermelden van
de abonnee, voor wie wordt
betaald.
Adreswijzigingen moeten
minstens 10 dagen voor het
verhuizen schriftelijk worden
doorgegeven; Postbus 858,
8901 BR Leeuwarden.
Abonnementen, die niet
vóór 1 december schriftelijk
zijn opgezegd (postbus 858,
8901 BR Leeuwarden), wor
den automatisch verlengd.
