"BLI
IKSE
M
IN 'E
HASSES SI
LAC
SEN
.«I s en
gsverkeer
'T KLEINE KRANTSJE
De twintigste eeuw
in ons Leeuwarden
NOOIT
HOORD
k - -
geld
taxi's en
bevoorradingsverkeer
VERBODSBORD GELD(T)
NOG STEEDS...
geld niet voor
lijnbussen, taxi's en
bevoorradingsverkeer
VI
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 9
j 5 5
Het is alweer jaren geleden ge
beurd, dat een bejaarde Leeu
warder op het Groot Schave-
nek op eendelijke manier van
zijn fiets afviel en zich vrij ern
stig verwondde: het bloed
stroomde over zijn gezicht.
Terwijl hij moeizaam overeind
krabbelde naderde er een
agent van politie, die op sur
veillance was - een bezigheid,
die de smerissen in die tijd nog
wel nuttig vonden.
"Wat nou?" vroeg de dienaar
van het gezag. "Gevallen?"
"Nee," antwoordde het oude
heertje meteen, "zo stap ik er
altijd af."
Dit historische verhaaltje deed
ons sterk denken aan het even
eens waargebeurde geval, dat
de bekende voddenkoopman
Rooie Mienkes eens over
kwam.
Die heeft het eenmaal zo ge
had, dat hij niet meer op de
been kon blijven. Toen hij, na
verschillende vruchteloze po
gingen, tenslotte toch weer
overeind kwam, was zijn ge
zicht raar geschaafd.
Ook nu passeerde er toevallig
een pliesje-oppe-fiets en ook
deze keer toonde Hermandad
zich zeer meelevend.
"Bist vallen?" vroeg de vriende
lijke agent in het gemoedelijk-
ste Leewadders.
En ook nu kwam er een ont
kennende reactie.
"Nee," antwoordde Mienkes,
"de bliksem is mie inne hasses
slagen!"
Zo heeft het Paleis van Justitie aan het Wilhelmina-
plein nog nooit in de publieke belangstelling gestaan:
er breekt op een bitter koude winterdag brand uit,
waarbij grote schade wordt aangericht. Terwijl de
brandweer onverschrokken poogt tot de vuurhaard
door te dringen, zwoegen leden van het griffieperso-
neel om alle mogelijke paperassen in veiligheid te
brengen. Wat niet via de trappen naar buiten kan
worden gebracht, wordt door de geopende ramen
naar buiten gekwakt. (1919)
De muren van de oude Oldehove zijn zo bouwvallig
geworden, dat men de zware klokken niet meer kan
luiden. Op de koninginnedag, 31 augustus, horen de
Leeuwarders de machtige klanken voor het laatst.
(1902)
Het Onderling Boeren Verzekeringsfonds O.B.F. ves
tigt zich in een monumentale villa op de hoek van de
Sophialaan en de Langemarktstraat. (1922)
Het is dinsdag de vierde februari, de dag waarop de
Leeuwarder burgemeester, Mr. John te Loo, de eerste
paal in de grond slaat voor het nieuwe Stadskantoor
tussen het Oldehoofsterkerkhof en de Nieuwestad.
(1992)
Ach, dat is aardig: er wordt een kindercircus opgericht!
Het krijgt de naam Saranti en het zal in het eerste jaar
van zijn bestaan maar liefst acht en twintig voorstellin
gen geven. Het zijn kinderen, die voor het voetlicht
komen, maar achter de schermen werken wel volwas
senenen, die aan de touwtjes trekken. 1959)
Het bestuur van de Vereniging voor Vreemdelingen
verkeer Leeuwarden, dat de gelden van het nog altijd
bestaande Torenfonds beheert, draagt deze som over
aan de pas gevormde Commissie, die zich tot taak
heeft gesteld een Toren-met-carillon, annex Oorlogs
monument op te richten. 1945)
Tot burgemeester van Leeuwarden wordt een aanhan
ger van "de nieuwe orde" benoemd, de N.S.B.-er Mr.
W. J. Schönhardt. In stilte duiden de Leeuwarders
hem als "Schunhart"aan. (1943)
De gemeente Leeuwarden heeft een primeur voor het
noorden van het land. Ze krijgt een eigen Voorlich
tingsambtenaar. Het wordt de journalist Wiebren H.
Kuipers, die eerder heeft gewerkt bij Het Vrije Volk en
de Leeuwarder Courant. (1957)
Het Paviljoen Wielzicht aan de Groningerstraatweg bij
de Kleine Wielen wordt door brand verwoest. 1960)
(Vervolg van pag. 6)
Hoekstra nog melkhalers waren
die met een boot waren. Daar
had ik geluk en na wat gegeten
te hebben kon ik met een boot
je mee haar Leeuwarden. Roei
en natuurlijk en in het donker...
Tegen acht uur waren we in
Leeuwarden en kon ik bij de
Cambuurstraat weer aan wal
stappen. Vandaar was het on
geveer nog een kwartier lopen
naar de van Leeuwenhoek
straat naar Jetze Visser. Snel
werd aan m'n ouders in de
Camperstraat doorgegeven dat
ik weer terecht was. Een paar
weken later moest de fam. Vis
ser zelf onderduiken. Ik ben
toen naar m'n ouders gegaan,
vandaar uit veiligheidsoverwe
gingen nog een keer verhuisd
en zo kwam eindelijk de bevrij
ding. Een feest dat je nooit
weer vergeet.
Natuurlijk zijn er mensen die in
de oorlog nog veel ergere din
gen hebben meegemaakt.
Maar dit is mijn verhaal uit de
oorlog. Ik was toen zestien
jaar.
Met de familie Brink heb ik al
tijd contact gehouden, tot Moe
ke Brink een jaar of acht gele
den is overleden.
Uilke Romkema, Klaas Zonder
van en Marten Hoekstra heb ik
na de bevrijding nog verschil
lende keren ontmoet, tot ik voor
m'n opleiding naar Engeland
ging. Marten zat inmiddels in
Amerika voor l'n opleiding bij
de mariniers. Klaas Zondervan
ging ook vrijwillig in dienst en is
ook naar Engeland vertrokken.
Emmen Lammert Bólt
In het winkelpand op de hoek
van de Oude Oosterstraat en
de Berlikumermarkt is ooit een
schoenenzaak geweest met de
naam "De Gouden Laars".
Deze zaak werd geëxploiteerd
door een meneer Roelof Stein-
voorte, die zich ook vaak op
verkopingen van huizen liet
zien - als strijkgeldschrijver
moet hij, volgens de volks
mond, goede zaken hebben
gedaan.
In later jaren zat er weer een
Roel Steinvoorte in dit winkel
pand, maar dan nu met rookar
tikelen - deze Roel was de
jongste zoon van de oude Roe
lof en hij moet, zoals de mees
te Steinvoorte's in die dagen,
over een bijzonder soort humor
hebben beschikt.
Eens is het gebeurd, dat hij in
zijn zaak met een klant stond
te praten, terwijl buiten een
draaiorgel een daverend stuk
muziek weggaf.
"k Zal de deur mar even dicht
doen," zei de heer Steinvoorte,
horen en zien vegaat je met die
muziek."
Een moment later zwaaide de
deur weer open en meldde zich
de manser van het orgel: "Mor
gen heren, de meziek!"
Waarop de heer Steinvoorte
zonder een moment na te den
ken reageerde met een ver
baasd: "Muziek? Nooit muziek
hoord!"
"Nooit muziek hoord?" vroeg
de manser. "We staan anders
sowatoppe stoep te speulen..."
"Nou," zei Steinvoorte, "dan
mut de wien de andere kant
uut wezel"
Het begrip "geld" beheerst in deze tijd zozeer het denken van ons
gemeentebestuur, dat men het ook al hanteert in teksten bij ver
bodsborden in de stad. Of is dit misschien een oproep aan de
Leeuwarders om geen geld te besteden aan ritten met lijnbussen
en taxi's? O ja, dit bord geldt voor verkeer, dat bij de Prins
Hendrikstraat het Zaailand wil inrijden in de richting van het Win
kelcentrum. Foto Fenno Schoustra ('t Kleine Krantsje, december
1993)
(Leeuwarder Courant, 4 april 1995)
■é^g|3k$§J|
|ÉjɧS#j
In Leeuwarden geld(t) een aantal, andere regels. Foto Frans An-
dringa (Friesch Dagblad, 11 april 1995)
