REKLAME DICKVANDERHEIJDE JR
"HET WAKEN DER
OVERLEDENE"
f r:
'T KLEINE KEANTSJE
DE AVONTUREN VAN
JUFFROUW KNIP EN KNAP
UIT DE DOOS METSNIEPSNAREN
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 19
adviesbureau voor reklame en publiciteit
17. Een terugblik op 1995.
Op een avond aan het eind van
het jaar 1995, tussen Sint Nico-
laasavond en Oudejaarsavond,
treffen we juffrouw Knip en
Knap aan in de woning van
Janny in het voormalige Frigas-
gebouw waar-in de negentien
de eeuw tot eind jaren dertig
van deze eeuw Stadsherberg
De Bleek haar grondvesten
had.
Janny: 'Bijna alweer een jaar
voorbij!'
Knap: 'Ja.dit jaar zijn er
nogal wat musici overleden.'
Janny: 'Ja, vier januari veron
gelukte de Mexicaanse dirigent
Eduardo Mata, hij was nog
maar tweeënvijftig. Ik had nog
nooit van hem gehoord, maar
ik kreeg een CD van Joop.'
Knap: 'Zeker met werk van Ma
nuel de Falla.'
Janny: 'Ja, met nachten in de
tuinen van Spanje.
Knap: 'Daar staat El Amor Bru-
jo zeker ook op.'
Janny: 'Ja.
Knip: 'Wat betekent El Amor
Brujo?'
Knap: 'De liefde als tovenares,
dat is een ballet uit negentien
zestien.'
Janny: 'Ook begin dit jaar.
zaterdag zeven januari, was
mijn bakker voor 't laatst open.'
Knap: 'Je bedoelt zeker die
bakker in de Breedstraat!'
Knip: 'Dat was Maison Beitske!'
Janny: 'Ja, gelukkig is er een
bakker vlak bij mijn werk.'
Knap: 'Toch wel fijn als je bak
ker dicht bij huis hebt. Hoe lang
zat die bakker in de Breed
straat?'
Janny: 'Dat heb ik aan de eige
naresse, mevrouw De Jong,
gevraagd. Begin deze eeuw zat
er een schilder in het pand. Die
schilder was tevens begrafenis
ondernemer.'
Knap: 'In Huizum was ook een
schilder die begrafenisonderne
mer was.in de Heijermans-
straat..datwasBiesma.'
Janny: 'In negentienvierentwin
tig kwam er een bakker in het
pand. Dat was bakker Kamstra.
Diens schoonzoon Edinga zette
de zaak voort tot in negentien
vierenzeventig bakker De Jong
de zaak overnam.'
Knap: 'Nu is dus de laatste
Maison Beitske, Breedstraat
61. In dit pand werd zeventig
jaar achtereen brood gebakken
(Foto: Chris Visser).
bakker uit de Breedstraat ver
dwenen.'
Knip: 'Wat zit er nu in die win
kel?'
Janny: 'Vorige maand liep ik
nog door de Breedstraat, maar
de jaloezieën hingen nog naar
beneden zodat je niets kon
zien.'
Knap: 'In april overleed de
Hongaarse pianiste Annie Fi
scher, ze is vierentachtig ge
worden.'
Janny: 'Daar heb ik ook een
paar CD's van, met pianocon
certenvan Mozart.
Knap: 'Er zijn drie CD's met
Mozartconcerten, die heb ik
ook. De opnamen zijn om
streeks negentienzestig ge
maakt. Annie Fischer behoort
naast Clara Haskil, Ingrid Hae-
bler, Géza Anda, Robert Casa-
desus en Friedrich Gulda tot de
belangrijkste vertolkers van Mo-
zarts pianoconcerten in het
analoge tijdperk. En misschien
ook wel van deze eeu w.
Janny: 'Wie vind je nu de mooi
ste Mozartvertolkers?'
Knap: 'De Hongaar Andras
Schiff heeft ook een aantal
concerten van Mozart opgeno
men die mij wel aanspreken.
Overigens geen wonder, Schiff
was een leerling van Annie Fi
scher. De Turkse pianiste Idil
Birit kan ook wel eens een be
langrijke Mozartvertolkster wor
den.'
Janny: 'Van Idil Birit heb ik de
pianoconcerten van Chopin.
Knap: 'Op donderdag vier mei
overleed de Oekraïnische violist
Louis Krasner.'
Janny: 'Hij was toch een Ameri
kaan?'
Knap: 'Ja.later. Begin deze
eeuw emigreerde zijn familie
naar de Verenigde Staten.
Krasner heeft twee beroemde
vioolconcerten ten doop gehou
den. In april negentienzesen
dertig speelde hij in Barcelona
de première van het vioolcon
cert van Alban Berg. Op vrijdag
één mei van hetzelfde jaar
speelde hij het voor de tweede
keer, voor de BBC Radio onder
leiding van Anton Webern. Die
opname heb ik op CD. In ne
gentienveertig speelde hij de
eerste uitvoering van het viool
concert van Arnold Schönberg.
Ik geloof dat daar geen opna
me van bestaat. Wel heb ik
een opname van dit concert
met Krasner uit negentienvie
renvijftig op CD.'
Knip: 'Die Krasner was zeker al
heel oud.'
Knap: 'Hij is éénennegentig
jaar geworden. Niet veel later,
op tien mei, overleed Theo
Lambooij. Ik heb wel eens
naast hem gezeten bij een uit
voering van het FryskOrkest.'
Knip: 'Wie was dat ook al
weer. 't is wel een bekende
naam.'
Knap: 'Je kunt Theo Lambooij
zien als de chroniqueur van het
muziekleven in Friesland. Be
kend zijn de twee delen 'Leeu
warden musiceert' over het
Frysk orkest en de historie
daarvoor vanaf zeventientach
tig. Het tweede deel eindigt bij
negentienvijfentachtig. Dus tot
het jaar van de muziek!'
Janny: 'En zevenhonderd jaar
Leeuwarden.'
Knip: 'Jaar van de muziek:
Daarom verdween zeker draai
orgel De Gouwe.'
Janny: 'Lambooij is zeker ook
oud geworden.'
Knap: 'Ja.vierennegentig
jaar.'
Janny: 'Onze vroegere huisarts,
dokter Bearda Bakker, is het
afgelopen voorjaar overleden.
Hij is éénennegentig gewor
den.'
Knap: 'Bearda Bakker was een
begrip in Leeuwarden. Wie
hem niet heeft gekend kan al
tijd nog kennis met hem maken
in 'Laarzen op de pijp' van Ype
Schaaf.'
Janny: 'In juni overleed er een
beroemde pianist, een Italiaan.'
Knap: 'Je bedoelt Arturo Bene-
detti Michelangeli... hij is vijfen
zeventig geworden. Hij was de
laatste jaren ziek. Zijn beroem
de opname van Ravels piano
concert in G heb ik al op CD,
zijn Debussy vertolkingen nog
niet. Interessant zijn de heel
oude opnamen van het piano
concert van Schumann, één
met de dirigent Gianandrea Ga-
vazzeni en één met Antonio
Pedrotti.'
Janny: 'Daar had Joop het ook
aiover.'
Knap: 'Op de verjaardag van
onze toekomstige koning over
leed Willem Frederik Her
mans... hij is drieënzeventig ge
worden...'
Janny: 'Dat is toch jouw favo
riete schrijver?'
Knap: 'Wat de Nederlandse li
teratuur betreft en de twintigste
eeuw... het NOS-journaal had
wel wat serieuzer te werk mo
gen gaan. In plaats daarvan
gingen ze een paar schrijvers
van zijn generatie voor de buis
halen. Van het Reve zei dat
Hermans aan paranoia leed.
Echt een held op sokken, Her
mans kan zich nu niet meer
verdedigen tegen zo'n absurde
beschuldiging.'
Knip: 'Wat is paranoia?'
Knap: 'Een ziekte, waarbij de
patiënt vol waandenkbeelden
zit.'
Janny: 'Zo iets zal je maar ge
zegd worden.'
Knap: 'Harry Mulisch was de
andere auteur die wat mocht
zeggen. Ironisch als altijd zei
hij dat Hermans zijn beste boe
ken in de jaren vijftig had ge
schreven en daarna niet meer.
Het grappige is dat Hermans
zijn beste werk loopt van ne
gentienzevenenvijftig tot aan
zijn dood. En juist van Van 't
Reve en Mulisch zijn de beste
werken in de jaren veertig en
vijftig verschenen.'
Janny: 'Willen jullie nog koffie?'
Knip:'Ja...'
Knap: 'In augustus overleed de
schilder en fotograaf Wim
Noordhoek, hij is achtenzeven
tig geworden. Daar schrok ik
echt van, ik vind hem onze be
langrijkste fotograaf van na de
oorlog. Zijn boek over kleuren
fotografie is wel leerzaam, toch
hoop ik dat er een gedegen
monografie over Noordhoek
verschijnt waarin ook zijn
zwartwitfoto's uit de jaren vijftig
worden opgenomen.'
Janny: 'Zal ik die CD van Falla
jozef israëlstraat 6-10 058-2124984
Z-O" f-v*"
6-ff
Zo-
^/<J/ - 5~
Van de meneer, die ooit onder
de naam Siebren T. Terpstra
door het leven ging, weten we
weinig meer, dan dat hij dood
en begraven is. Wie en wat hij
precies was is ons onbekend;
ook weten we niet wanneer en
waar hij heeft geleefd. Als ver
onderstelling kunnen we
slechts uitspreken, dat hij niet
onbemiddeld is geweest - zijn
nabestaanden hebben, wellicht
al heel lang geleden, een aar
dig bedrag moeten uitgeven om
zijn stoffelijk overschot op een
waardige wijze ter aarde te be
stellen.
Het enige wat er, voor zover wij
weten, van de heer Siebren T.
Terpstra overbleef, is de reke
ning van zijn begrafenis, waar
op precies staat vermeld welke
kosten er werden gemaakt om
tot een plechtige uitvaart te ko
men en deze nota is op de een
of andere onnaspeurlijke ma
nier in onze Grote Doos met
Sniepsnaren terechtgekomen.
Een datum bevat het curieuze
briefje dus niet en ook de naam
van de uitvaartverzorger komt
er niet op voor. Het onthult ons
slechts, dat drie mannen zich
met "het omzeggen" hebben
belast en twee van hen worden
genoemd, een zekere Kornelis
en een meneer, die Douwe
Boersma heette.
Overigens bevat dit lijstje van
"Uitgaven wegens de dood van
Siebren T. Terpstra" uitsluitend
posten "wegens": wegens het
afleggen der overledene, we
gens loon der werkvrouw, we
gens het scheren der overlede
ne, wegens het kistekleed,
wegens bidprentjes enzovoort.
Wel heel erg opzienbarend is
de post van twee gulden "we
gens het waken der overlede
ne". Dat lijkt op een biologisch
wonder maar er zal wel be
doeld zijn dat de kosten zijn
gemaakt voor het waken bij de
dode en dat is vanzelfsprekend
een geheel andere zaak.
En wat kan er bedoeld zijn met
de vreemde omschrijving "we
gens het leed der begrafenis?"
Met acht en dertig gulden en
veertig cent neemt deze post
een groot deel in van het totale
kostenbedrag.
Waarmee de uitvaartverzorger
op bijna tweehonderd gulden
kwam en dat is zeker heel wat
geweest in de tijd, waarin deze
voor ons volslagen onbekende
Siebren T. Terpstra dit onder
maanse voorgoed verliet.
even opzetten?'
Knip: 'Ja, ik ben benieuwd.'
Even later luisteren de dames
naar één van de fraaiste uit
voeringen, zo niet de fraaiste,
van 'Nachten in de tuinen van
Spanje' - drie symfonische im
pressies voor piano en orkest -
met Joaquin Achucarro aan de
piano en begeleid door het
London Symphony Orchestra
onder leiding van Eduardo
Mata; een opname uit 1977.
Janny: 'Ook nog wat lekkers bij
de koffie?'
Knap: 'Dat ziet er goed uit!,'
Janny: 'Vorig jaar nog van Mai
son Beitske, nu van een ander.'
Chris Visser
