SCHAATSENDE STUDENTEN
DIE ALLEN OMKWAMEN
LA VENEZIA"
/H
MARTEN'S
CAFETARIA V*
CAFETARIA
't RENNERSHUIS
eel
ijs
17,50
Zoekt U
verpozing
33
POPULAIRE LEEUWARDERS
nieuwestad 56
leeuwarden
.acht
PAKJE met
30 verschillende
oude nummers
't Kleine Krantsje
aan- en verkoop van huizen
taxaties - woonhuizen - bedrijven
hypotheekadviezen
assurantiën
Makelaardij
SLECHTS 17.50
Grootste speciaalzaak van het Noorden voor
wielrenners en trimmers.
Fa. ANDRIESSEN en Co.
pagina 9
Tijdens de strenge winters in het begin van de Tweede Wereldoorlog kwamen er
verscheidene studenten vanuit het westen naar Friesland om hier te gaan schaat
sen en om, zo mogelijk, aan een elfstedentocht mee te doen. Sommigen van hen
kwamen zowaar in de publiciteit, omdat zij de tocht der tochten in één week
tweemaal reden, een prestatie, die opzien baarde. Een tragisch toeval evenwel
heeft gewild, dat veel van deze sportieve knapen kort daarna op een gewelddadige
wijze om het leven kwamen. Nu, meer dan vijftig jaar later, komen wij nog eens op
deze schokkende zaken terug.
De studenten uit Leiden en
Delft, om wie het hier gaat, wa
ren vrienden van Watze Hepke-
ma, de oudste zoon van Sietze
Hepkema, directeur van de
Coöperatieve Condensfabriek
Friesland. Een broer van deze
Sietze, mr. Mindert Hepkema,
was de bekende oprichter en
voorzitter van de Vereniging de
Friesche Elf Steden, tegen wie
Watze dus oom moest zeggen.
Watze Hepkema, die zelf voor
de oorlog in Leiden studeerde,
heeft ons land aan het eind van
1940, toen we dus al door de
Duitsers waren bezet, verlaten
via Finland, Siberië, Japan en
de Verenigde Staten kwam hij
medio 1941 in Nederlands In-
dië terecht. Daar nam hij dienst
in het leger en in januari 1942
stortte hij met zijn vliegtuig naar
beneden.
Intussen bleven de vroegere
studievrienden, als er ijs was,
naar Friesland komen en Wat-
ze's broer en zus, Gerrit en
Pieteke Hepkema, reden vele
schaatstochten met hen mee.
Daarbij waren onder andere de
studenten Sieuwert de Koe, Lu
cas Kamp, Sam Musschen-
broek, Hans Berlage én Martin
Reuchlin. Velen van hen zou
den, net als Watze Hepkema,
het einde van de oorlog niet
mogen beleven - zij verloren
niet lang na hun schaatsplezier
in Friesland hun leven in de
strijd tegen de Duitse bezetting.
In het begin van februari 1941
volbrachten Lucas Kamp, Sieu
wert de Koe en Hans Berlage,
samen met nog een vierde
man, een Elfstedentocht op ei
gen initiatief. Voor schooltijd
reed Gerrit Hepkema met hen
mee naar Dokkum om de he
ren op de terugweg te attende
ren op de afslag bij Bartlehiem.
ELFSTEDENTOCHT
Na terugkomst in Leeuwarden
brachten de rijders verslag uit
aan Mindert Hepkema, die
daarna het Elfstedenbestuur
bijeenriep en de officiële tocht
vaststelde voor een paar dagen
later. De vier vrienden besloten
toen ook deze officiële tocht te
rijden en zo volbrachten zij de
supermarathon dus voor de
tweede maal binnen de tijd van
een week.
Lucas Kamp, die ook weer bij
de Elfstedentocht van '42 bij de
deelnemers zou zijn, maakte
intussen deel uit van de zeer
belangrijke inlichtingen-verzets
groep van Van Hattem. Voor
de tocht logeerde hij bij de fa
milie Sietze Hepkema aan de
Emmakade. Begin maart kwam
hij daar plotseling weer langs
en ook nu zou hij daar over
nachten. Maar tijdens het eten
kreeg hij telefoon. Hij werd lijk
bleek en zei, dat hij onmiddel
lijk terug moest. Gerrit Hepke
ma, die daar bij was, veronder
stelt, dat Lucas op dat moment
in kennis werd gesteld met de
arrestatie van zijn "leider" Van
Hattem.
Ook Lucas Kamp werd daarna
door de Duitsers gegrepen en
op de twintigste juli 1943 zijn
Van Hattem en Van der Kamp
beiden gefusilleerd.
Sieuwert de Koe, die ook in
een verzetsgroep zat en er
zelfs de leider van werd nadat
zijn voorganger was gearres
teerd, werd in december 1943
gepakt - hij kwam in juni 1944
voor het vuurpeloton te staan.
Sam Musschenbroek, die net
als Hans Berlage en Martin
Reuchlin ook bij veel schaats
tochten met de Hepkema's van
de partij was, nam deel aan de
NATALSHOND
Bij de Beursbrug raakte de
tienjarige Jacob van der Heide
uit de Polderstraat in het water
van de stadsgracht. Hij was zo
zeer verdiept in zijn spel, dat hij
niet in de gaten had, waar de
weg eindigde en het water be
gon.
geruchtmakende overval op het
Bevolkingsregister van Amster
dam. Ook hij ontkwam niet aan
de klauwen van de Duitsers -
in 1943 schoot men hem dood.
Martin Reuchlin was betrokken
bij een sabotageactie op een
trein met geroofd Philips-
materiaal, dat naar Duitsland
zou worden gesleept. Hij is op
15 november 1944 bij Venlo
doodgeschoten.
Tenslotte werd ook Hans Berla
ge uiteindelijk door de Duitsers
in de kraag gevat.
Van hem hebben de Hepke
ma's in Leeuwarden nooit meer
iets vernomen.
Zo liep de oorlog dus wel heel
slecht af voor veel jongelui, die
hier bij ons nog zulke onbe
zorgde dagen hadden beleefd;
zij allen werden het slachtoffer
van een wereldbrand, die vele
miljoenen doden eiste.
Met behulp van enkele passan
ten haalde een agent van poli
tie de onfortuinlijke knaap
spoedig weer op het droge.
Ongedeerd, maar zo nat als
een hond, werd de jongen
daarna naar de Polderstraat
gebracht en bij de ouderlijke
woning afgeleverd.
(1925)
Een gezellig zitje in
een rustige sfeer
biedt U onze nieuwe
moderne ijssalon
VOORSTREEK 87 - LEEUWARDEN
Wij serveren een heerlijk kopje koffie,
thee, diverse ijssoorten en koele
dranken
„La Venezia" kwaliteit
APl/CTn Westerplantage 15,
LIL IVD I Kl\ 8911 DC Leeuwarden. 058-2120525
POSTBANK98.10.62 t.n.v. FENNO SCHOUSTRA'S PUBLICITEITSKANTOOR
De beste merken o.a.
Gazelle - Raleigh - Zieleman - Peugeot - Gitane - Koga Myata Colnago - Cornelo
Voorstreek 93-Tel. 2126155 - Leeuwarden
per giro (981062 t.n.v. Fenno Schoustra's
Publiciteitskantoor) besteld, slechts
