LA VENEZIA" l/H Ji) jaar MARTEN'S CAFETARIA "GEKKE YTSJE" ALS BEDELARES IN OUD AMSTERDAM? 'T KLEINE KRAHTSJE Zoekt U verpozing 't RENNERSHUIS *1M1 OTAnt ÜCT'® 1996 nieuwestad 56 leeu warden ƒ17,50 26,50 33 POPULAIRE LEEUWARDERS aan- en verkoop van huizen taxaties - woonhuizen - bedrijven hypotheekadviezen wk assurantiën Makelaardij SLECHTS 17.50 Grootste speciaalzaak van het Noorden voor wielrenners en trimmers. Fa. ANDRIESSEN en Co. PAKJE met 30 verschillende oude nummers 't Kleine Krantsje VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN pagina 12 Een gezellig zitje in een rustige sfeer biedt U onze nieuwe moderne ijssalon VOORSTREEK 87-LEEUWARDEN Wij serveren een heerlijk kopje koffie, thee, diverse ijssoorten en koele dranken „La Venezia" kwaliteit CP1? n Westerplantage 15, vfCal\9 I l\l\ 8911 DC Leeuwarden. 058-2120525 POSTBANK98.10.62 t.n.v. FENNOSCHOUSTRA'SPUBLICITEITSKANTOOR De beste merken o.a. Gazelle - Raleigh - Zieleman - Peugeot - Gitane - Koga Myata Colnago - Cornelo Voorstreek 93 - Tel. 2126155 - Leeuwarden Afgehaald van kantoor Vredeman de Vriestraat (alleen mogelijk na telefonische afspraak: 2120302) Pergiro(98 10 62 t.n.v. Fenno Schoustra's Publiciteitskantoor) besteld: Er zullen wel niet veel Leeu warders of oud-Leeuwarders meer leven, die 'Gekke Ytsje' nog hebben gekend. 'Gekke Ytsje', zoals ze door haar stad genoten werd genoemd, was een heel bekend straattype, dat geleefd heeft in het eind van de vorige en in het eerste kwart van deze eeuw. Zij moet vroeger bij haar vader in het buurtje Achter de Witte Hand tussen de Nieuweburen en de Wissesdwinger hebbea gewoond en altijd droeg zij een spoorkoffertje met zich mee. Zag zij kinderen, dan hield ze die aan. "Hè jim oek een cent?" vroeg ze dan, "mien va der het sun honger." Maar, al dus de overlevering, wanneer zij acht centen bij elkaar kreeg, dan kocht ze een flesje drank en vandaar ook dat spoorkof fertje-daar zat het flesje in. In het laatst van de vorige eeuw woonde Gekke Ytsje met haar vader in een klein huisje aan het Oldehoofsterkerkhof. Vader was een kleine, keurige man, die langs de deuren liep met garen en band. Een hoogbejaarde abonnee, die toen in de Kleine Kerkstraat woonde, schreef ons twintig jaar geleden dat hij altijd mede lijden met Gekke Ytsje had om dat ze zo vaak huilde - ze werd immers dikwijls uitge scholden, omdat ze zo zou drinken. Maar zelf zei Ytsje dat het niet waar was; zij rook ook nooit naar drank, maar had al tijd pepermunt in haar mond. AAN LAGER WAL "Wel ging zij de winkels langs en kreeg dan een paar centen" aldus deze oudere abonnee, die ons verder schreef: "Toen haar vader gestorven was is ze helemaal aan lager wal geraakt en verhuisd naar de Popta- steeg of Pipsteeg, zoals ze die noemden. Toen ben ik haar spoor kwijtgeraakt, tot na zo'n twintig, vijfentwintig jaar, dus omstreeks 1920, zag ik haar in Amsterdam om de hoek van het Rokin met een doosje luci fers in haar hand staan bede len, totaal verwaarloosd en ge heel vervallen. Ik heb toen vernomen dat zij door tussen komst van het Leger des Heils in Amsterdam is gekomen en vermoedelijk door de drank daar weer vandaan gegaan is." Deze correspondentie van nu twintig jaar geleden schoot ons weer te binnen, toen wij een dezer dagen, snuffelend in onze collectie foto's van Neder landse zwervers, tot onze ver rassing een afbeelding tegen kwamen van een bedelende vrouw in Amsterdam, van wie wij vermoeden, dat dit onze Ytsje is geweest. De foto heeft in 1920 in het weekblad Het Leven gestaan met een onderschrift, dat heel best op 'Gekke Ytsje' betrek king kon hebben. "Het vrouwtje van de Keizersgracht" noemde het blad de gefotografeerde vrouw, van wie verder het vol gende werd gezegd: "Woont in een volkslogementje. Kinderen, familieleden, die voor haar kun nen zorgen, heeft ze niet meer. 't Leger des Heils bood haar opname in een inrichting aan, maar ze sloeg dit gedecideerd af. Toch is de enige afdoende Bedelend in het oude Amsterdam in 1920: zou dit "onze Gekke YtSje Zijn (Foto: Collectie 't Kleine Krantsje/Fenno Schoustra) Het Friesch Dagblad weet te melden, dat een tortelduif op z'n ouwe dag nog vader is gewor den. Dat gebeurde na zes en dertig jaar eenzame opsluiting, aldus het blad. Het beestje heeft "minstens zes en dertig jaar" alleen in een kooi tje gezeten. Het werd al die tijd vastgehouden door een vrouw uit Wieuwerd, die het dier enige tijd geleden cadeau deed aan een meneer in Goutum. Een rekensom leert, dat de vogel minstens dertien duizend en één honderd veertig dagen en nachten eenzaam opgeslo ten is geweest. Hoe vaak, vragen wij ons nu af, zal het voorgekomen zijn, dat de eigenaresse door deze onge hoorde dierenkwelling zelf niet in slaap kon komen?

Historisch Centrum Leeuwarden

’t Kleine Krantsje, 1964-1997 | 1996 | | pagina 12