UIT DE ARCHIEFKASTEN
VAN 'T KLEINE KRANTSJE
A. BUKERS
ADVERTENTIES
VAN TOEN.
Van den Berg's
Vietualiënhandel
Dames-, Heer en- en
Kinder-Schoeisel.
leveren alle
mogelijke
benoodigdheden
NIEUWESTAD 138 - LEEUWARDEN,
Prima kwaliteiten
nieuwste modellen in lage concurreerende
prijzen
Steeds grooten voorraad en ruime keuze.
SPECIAAL ADRES voor
Maatwerk voor elke voet,
M
A
C
H
I
N
E
K
A
M
E
R
B
E
H
O
E
F
T
E
N
EEBUURT 4 en 6,
voor
H.H. Pleiziervaarders.
TRUIEN, OLIEJASSEN,
TOUWWERK
voor elk bedrijf.
WATERDICHTE DEKKLEEDEN
S
C
H
E
E
P
8
B
E
N
O
EEN KATTEVANGER
IN DE GEVANGENIS
VOOR LEEUWARDEN EN DE WIJDE WERELD ER OMHEEN
pagina 11
"Geheel Leeuwarden zingt bin
nenkort: Hij komt wel... hij komt
niet", voorspelde de Tivoli-bios-
coop in juli 1934 voor het begin
van de Leeuwarder kermis, toen
de "mooiste Cabaret-Revue tot
heden", Tijd is Geld, zou worden
gebracht. Dat was een revue
van wat genoemd werd "Het
meest gevierde Cabaret-Duo
Tholen en van Lier, die zouden
worden bijgestaan door Lizzy
Valesco, Jo Prijer, Corrie
Korsseb, Dries Klijn en Albert
Heinemann. "Vele groote komi
sche scènes" beloofde de
advertentie en "Om te brullen!"
Leuke vroolijke melodieën om
mee te zingen! En tenslotte
'Tijd is geld biedt, wat U van
een kermis verwacht: Vreugde
en Vermaak!"
Precies vijftien jaar later, in '49
was het de Banketbakker Taconis
van de Voorstreek, die ter gele
genheid van de kermis extra
aandacht vroeg voor Hollandse
wafelen en Friese duimpjes met
en zonder amandelen. "Sinds
1800" zette het adverterende
bedrijf er als extra aanbeveling
bij.
Een andere bakkerszaak in die
zelfde tijd was Tinga van de
Tweebaksmarkt, die in 1930
verraste met een heel dichtwerk
in de krant: "Wie in al zijn zaken-
daden/Steeds aan 't voorste
spitsje staat/Toont dat 'hij den
eisch van 't leven/En de tijden 't
best verstaat!/
't Is nog niet zoo lang gele
den/Dat 't menschdom, klein en
groot, Aan de bakkerswereld
vroeg om/Wat goedkooper
daag'lijks brood!/En terecht! de
grondstofprijzen/Waren zoetjes
aan gedaald/Dus behoorde
voor de waren/Ook wat minder
geld betaald!/Maar - wat er ook
hoek Lombardsteeg,
beveelt zich beleefd aan voor levering van
't zij ABNORMAAL of PIJNLIJK.
REPARATIE'S tegen vast tarief naar van
prima ingrediënten en door vakkundige werklieden.
VLUGGE BEDIENING.
gebeurdeA Bleef hetzelfde nare
lied:/Alles ging wat naar bene
den/Maar de broodprijs zakte
niet!
Toen heeft Tinga's Bakkerij
de/Eischen van 't publiek ver
staan/En ten bate van zijn klan-
ten/'t Vierde deel er af
gedaan!/Van een gulden hoef
den voortaan/Slechts drie kwar
tjes neergeteld/En den klant
werd tweemaal 's jaarlijks/'n
Dikke spaarpot neergeteld!/
Tinga had allang aan 't spitsje/
Van de kwaliteit gestaan/
En was nu weer als de eer
ste/Naar een laag'ren prijs
gegaan!
Tinga's brood het laagst in prij
zen/niets in kwaliteit zoo
fijnirZóó was 't altijd in 't verle
den/Zóó zal 't in de toekomst
zijn!"
Hoe kon je het in 1928 als dame
klaarspelen om je huid "flu-
weeelzacht en blank" te hou
den? Door de wereldberoemde
schoonheidsmiddelen van Eli
sabeth Arden te betrekken bij J.
Tammes, kapper op de
Nieuwestad. Om maar wat te
noemen: "Cleaning crème,
Venetian skin tonic en Orange
Skin Jood". De heer Tammes
kon eventueel ook getelefo
neerd worden. Door het num
mer 597 te draaien.
"Waarom neemt onze Kleeding
naar Maat zoo'n vlucht?" vroeg
de kleermaker J. M. Stek uit de
Groningerstraat zich in 1931 in
een advertentie af. Om zelf
meteen het antwoord te geven:
"Omdat wij eerste klas kleeding
leveren tegen lage prijzen en wij
pasvorm en afwerking garandee
ren."
In 1913 was tuberculose nog een
echte volksziekte, die erg werd
gevreesd. Een speciale oproep
om steun aan een patiënt kwam
toen nog al eens voor. Zoals
deze: "Tuberculose! Tubercu
lose! Een arme 15-jarige te IJlst
ligt te wachten op het oogenblik,
dat hij naar een sanatorium ver
trekken kan. Maar er is geen
geld. 500 gulden zijn noodig.
Een spoedige hulp is hier dub
bele hulp. Wie helpt? Alles
wordt in dit blad verantwoord.
Men zende postwissel of zegels
aan den laatste onderteekende.
B. Boers, pred. Roordahuizum,
C. Sweris, hoofd der school te
IJlst, S. v. d. Goot, lid van den
gem. raad te IJlst."
In 1981 bestond de firma Leo
Telefoon Interc. 856,
Telegram-adres Van den Berg
Scheepshandel,
0
I)
1
G
D
II
E
D
E
N
Doodkorte van de Nieuwestad
al 125 jaar. Dat bleek uit een
advertentie van dat jaar: "1856-
1981Reeds 125 jaar waarde
volle kado' tegen de scherpste
prijzen".
Het Maison de Bonneterie aan
de Nieuwestad bestond in 1938
precies twaalf en een half jaar -
in 1925 was deze zaak hier
gestart. "Dit Zaken-Jubileum
herdenken wij door 2 dagen
gratis kopen", aldus de directie,
die bedoeld zal hebben, dat het
feit zou worden gevierd in plaats
van herdacht. "Op een der werk
dagen vanaf 2 April tot en met
Paas-Zaterdag en van 19 tot en
met 30 April valt telkenmale één
werkdag, waarop u gratis koopt.
Dus morgen (Zaterdag) de eer
ste dag van aanvang.
Bovendien worden nog twee
waardebons verstrekt ten
bedrage van vijf en twintig gul
den aan haar, die in genoemde
tijdvakken het hoogste bedrag
voor haar aankoop heeft
besteed. De datums, welke ver
zegeld in de Safe liggen, wor
den per 2 Mei bekend gemaakt
in dit blad".
Kijk, een ernstige waarschu
wing in 1930: "Waarschuwing!!
Het Verkoopbureau der
"Excelsior" Stofzuigers, Eebuurt
22, Leeuwarden, waarschuwt
zijn geachte clientèle vooral
nooit haar stofzuigers te laten
repareeren, anders dan door
bovengenoemd bureau, aange
zien er momenteel enkele abso
luut onvakkundige personen
door stad en provincie trekken,
zich uitgevende voor stofzuiger
monteurs en zeer hooge prijzen
vragende, zonder hiervoor een
behoorlijke reparatie uit te voe
ren. Weest op Uw hoede."
Een wel zeer interessante vraag
van de firma P.S. Bakker van de
Nieuwestad in een advertentie
in 1940! "Hoe lang duurt de oor
log?" "In ieder geval korter dat U
doet met een winkterjas of win
termantel van P.S.B." voegde
P.S. Bakker er meteen aan toe.
"Al onze winterjassen en -man
tels zijn nog van de allerbeste
voor-oorlogse kwaliteit. Dus
bijna onverslijtbaar. Daarbij
voornaam en elegant. Denkt er
dus aan: zoodra u ze koopen
mag: naar P.S.B. De prijzen zijn
nog zéér bilijk."
Bij het lezen van de verhalen in
de laatste nummers van 't
Kleine Krantsje over de indertijd
uit de Leeuwarder gevangenis
ontsnapte "Chris" kwamen bij
mij ook herinneringen voor de
geest. In de vijftiger jaren was ik
daar werkzaam als bewaarder
en op een dag gebeurde het,
dat er een wilde kat of een
zwerfkat binnen de muren van
de gevangenis en het huis van
bewaring was terecht gekomen.
Dat beestje kon je niet zomaar
even pakken, dus dat was echt
wat voor "Chris", die nergens
bang voor was. Ik werd er voor
uitgekozen om tijdens de jacht
op die kat op Chris te passen,
maar ik had tegen de dienst
doende brigadier gezegd, dat ik
wel even een revolver bij me
wou hebben, want je weet het
maar nooit: "een kat in het nauw
maakt rare sprongen", luidt het
spreekwoord en dat gold zeker
in dit geval!
De brigadier was het daar mee
eens en vond het een prima
idee. Maar... alles liep goed af.
Hoewel het pakken van die kat
niet zowaar ging lukte het Chris
tenslotte wel. De portier deed
de deur open en daar ging de
poes z'n vrijheid weer tege
moet.
Als je daar werkt en je praat met
de gedetineerden, dan sta je
toch versteld van de mensen,
die er terecht kunnen komen,
figuren uit alle lagen van de
bevolking.
De een heeft meer op zijn kerf
stok dan de ander. Er zijn er, die
na hun straf (van vijf jaar tot vijf
entwintig jaar, ofwel levenslang,
een straf die toen ook werd uit
gezeten) weer werk krijgen in of
in de buurt van Leeuwarden en
dan kom je lieden later weer
eens tegen als gewone men
sen, net zoals u en ik. Ze dra
gen immers geen bordje met de
tekst dat ze dit of dat hebben
gedaan.
Ze beginnen dus een nieuw
leven, trouwen en krijgen kin
dertjes, maar niet allemaal
komen ze weer op het goede
pad terecht.
Zo gaat het nu eenmaal, denk
maar eens aan de jaren veertig
vijfenveertig wat er toen alle
maal is gebeurd. Maar ook deze
mensen gaan gewoon weer een
nieuw leven beginnen.
Met het motto "Mens erger je
niet, maar verwonder je
slechts", kom je een heel eind.
Enschede W. F. v. d. Harst
